Zjawisko ZATO, zamkniętych, tajnych miast, które nie widniały na mapach, nie miały nazw, tylko kryptonimy, a dla swoich mieszkańców były komfortowymi więzieniami, bynajmniej nie zanikło wraz z rozpadem ZSRR. Znakomitą książkę Alice Lugen na ich temat poleca Mirosław Dworniczak, popularyzator nauki.

Choć ziemniaki zaczęto uprawiać późno (w Polsce zaczęły być popularne dopiero około 1800 r.), ich nazwy są bardzo liczne i różnorodne: papa, potato, Kartoffel, Erdapfel, pomme de terre, ziemniak itd. W niektórych krajach (także w Polsce) są ponadto zróżnicowane regionalnie. Skąd się wzięły?

Od 1 września (czyli za dwa dni) wchodzi w życie unijny zakaz stosowania w hybrydowych lakierach do paznokci fotoinicjatora TPO, kluczowego związku inicjującego polimeryzację składników lakieru i jego fotoutwardzanie. Dlaczego wprowadzono ten zakaz i czym grozi kontakt z TPO? Wyjaśnia chemik.

Łacina mówiona przekształciła się w języki romańskie, natomiast literacka przetrwała jako język nauki i kościoła zachodniego. Każdy naród wymawiał ją po swojemu. Czy istnieje łacina najbardziej podobna do oryginału? Co właściwie (i skąd) wiemy o tym, jaka była wymowa w czasach Cycerona i Cezara?

Jedna z największych, a przy tym najmniej znanych katastrof w historii ZSRR, w tragicznych skutkach niemal dorównująca Czarnobylowi, choć mniejsza, jeśli chodzi o skalę wybuchu. Utajniona przez kilkadziesiąt lat, do dziś mało znana. Radziecki program atomowy to szafa pełna szkieletów.

Gramatyka polska bywa trudna nawet dla Polaków. Odmiana wyrazów złożonych, których oba człony mogą przybierać końcówki gramatyczne, była kłopotliwa już dla naszych przodków. Czy wiecie, że w XV w. Wielkanoc nazywała się Wielikonoc? Dlaczego jeździ się do Białegostoku, ale do Babimostu?

Po starciu Austrii i Prus pod Sadową w 1861 r. wojny już nie były takie same. Zaczęły je wygrywać nie desperackie ataki na bagnety, ale nowoczesna broń, logistyka, łączność, masowy transport, elastyczne planowanie i dowodzenie. Pierwsza część opisu bitwy na portalu Eksperyment Myślowy.

Kwas askorbinowy ma dwie odmiany, L i D. Ich molekuły są wzajemnie lustrzanymi odbiciami. Ich właściwości chemiczne są takie same, ale tylko odmiana L (nie mylić z "lewoskrętną") jest aktywna biologicznie (tzn. jest witaminą C). Pamiętajcie, że "lewoskrętna witamina C" to terminologia szarlatanów!

Czad zabija, ale potrafimy go wykrywać i chronić się przed nim, a także wykorzystywać go w przemyśle chemicznym, paliwowym i hutniczym. Sam bywał także wykorzystywany jako paliwo oświetleniowe i napędowe. Drugi odcinek opowieści chemika o tlenku węgla.

Tlenek węgla zabija szybko i bez ostrzeżenia: dezorientacja, zasłabnięcie, utrata przytomności, śmierć. Ofiary giną w nocy podczas snu albo podczas kąpieli w wannie. Warto wiedzieć, jak CO działa na ludzki organizm, kiedy i jak powstaje, a przede wszystkim, jak się przed nim chronić i na co uważać.

Dziś dużo się pisze o Grenlandii, ponieważ jeden pan zza oceanu chciałby ją przejąć. Ale ja chcę wspomnieć o zdarzeniu sprzed ponad 50 lat, gdy doszło tam do strasznej katastrofy samolotu z bombami termojądrowymi.

Krótka recenzja naprawdę mocnej lektury - książki o prawdopodobnym scenariuszu wojny nuklearnej

Rozpoczął się karnawał, niektórzy zapewne będą popijać wino. Klasyczne pytanie: białe czy czerwone. Okazuje się, że często po czerwonym cierpimy na ból głowy. Tu parę słów analizy z punktu widzenia biochemii i metabolizmu alkoholu.

Recenzja wydanej po polsku korespondencji dwojga wielkich pisarzy science fiction (w przypadku Ursuli Le Guin także epickiej fantasy). Ważne dla wszystkich miłośników ich twórczości, którzy chcieliby dogłębniej poznać jej autorów. Książkę poleca Marcin Czerwiński biochemik, ale także lemoznawca!

Wystarczy opuścić atmosferę Ziemi (która sięga jednak dalej, niż nam się zdaje), żeby napotkać próżnię doskonalszą niż te, które potrafimy wytworzyć sztucznie. Wszechświat składa się głównie z próżni niemal absolutnej, a jednak w tej pustce dzieją się interesujące rzeczy.

Czy każda galaretka owocowa się uda? Niekoniecznie, ale zawsze można temu zaradzić.

Prosty związek chemiczny, etylen, odgrywa kluczową rolę w procesie dojrzewania owoców, ale nie wszystkich. Wpis nie tyle o chemii, ale o tym, jak to praktycznie wykorzystać.

Wiecie co to jest alotropia i dlaczego sale muzealne, w których eksponowane są przedmioty z cyny, muszą być ogrzewane? A co do tego mają żołnierze Napoleona? Poczytajcie.

Egzotyczne wojaże mogą być niebezpieczne, a niewinne drinki w lokalnym barze mogą być przyczyną tragedii jak ta sprzed kilku dni. Czytajcie i podawajcie dalej.

Ukazał się właśnie ciekawy trzytomowy kurs chemii, dość zaawansowany, Warto do niego zajrzeć, a może nawet kupić. Solidna brytyjska robota.