Wykop.pl Wykop.pl
  • Główna
  • Wykopalisko236
  • Hity
  • Mikroblog
  • Zaloguj się
  • Zarejestruj się
Zaloguj się

Popularne tagi

  • #ciekawostki
  • #informacje
  • #technologia
  • #polska
  • #swiat
  • #motoryzacja
  • #podroze
  • #heheszki
  • #sport

Wykop

  • Ranking
  • Osiągnięcia
  • FAQ
  • O nas
  • Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
Piotr_Gasiorowski

Piotr_Gasiorowski

Dołączył 1 rok i 8 mies. temu
  • Obserwuj
  • Akcje 494
  • Znaleziska 492
  • Mikroblog 2
  • Obserwujący 12
  • Obserwowane 21

288

Inwazja kleszczy a uczulenie na mięso

Inwazja kleszczy a uczulenie na mięso

Kleszcze nie tylko przenoszą choroby bakteryjne (jak borelioza) i wirusowe (jak zapalenie mózgu). Mogą także powodować choroby alergiczne. Jedną z nich jest zespół alfa-Gal, alergia na mięso ssaków i inne produkty zwierzęce. Jaka jest geneza tej alergii? Kto jest na nią narażony? Przeczytajcie!

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 09.06.2025, 12:11:16
  • 94
  • #
    medycyna
  • #
    alergie
  • #
    kleszcze
  • #
    ukladodpornosciowy
  • #
    ewolucja
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
09.06.2025, 14:53:11 via Wykop
  • 9
@powsinogaszszlaja: I co, podobała się?
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
09.06.2025, 22:00:57 via Wykop
  • 15
@JanMocny: To jeden z najgłupszych mitów podtrzymywanych przez "mądrość ludową". A przy tym niebezpieczny, bo może rzeczywiście zachęcać idiotów do wypalania traw.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
09.06.2025, 22:04:30 via Wykop
  • 5
@Fushnikov: Za to wypalanie traw na łąkach zabija multum innych organizmów, a zdarza się, że i ludzi.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
09.06.2025, 22:16:49 via Wykop
  • 2
@wiedzmy: Nie ma latających kleszczy. Kleszcze są pajęczakami (roztoczami), a nie owadami. To, co się popularnie nazywa "latającym kleszczem", to samica muchówki, strzyżaka sarniego (albo strzyżaka mniejszego), która, lądując na upatrzonej ofierze, odrzuca skrzydła. Pasożytuje na jeleniowatych i na niektórych drapieżnych (np. borsukach), a człowieka może ukąsić przez pomyłkę. Nasza krew nie jest dla strzyżaków jadalna i nie składają na naszej skórze jaj. Strzyżaki nie przenoszą chorób, choć ich ugryzienia
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
11.06.2025, 21:24:21 via Wykop
  • 2
@Hawwa: Krótka wizyta w jakimkolwiek lesie to kilka kleszczy, w tym ledwie zauważalnych nimf. Wiem, co mówię, bo praktycznie codziennie jestem w lesie. Kleszcze równie dobrze można złapać we własnym ogrodzie albo w parku miejskim. Łąki nie są jakimś szczególnym rezerwuarem kleszczy. Żeby zredukować ich populację, trzeba by spalić cały świat.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
11.06.2025, 23:22:49 via Wykop
  • -1
@borsuk321: Raczej nie grozi im wymarcie. Kleszcze podobne do dzisiejszych pasożytowały na przykład na dinozaurach 100 mln lat temu.
https://www.nature.com/articles/s41467-017-01550-z

256

Niesprawiedliwa ewolucja

Niesprawiedliwa ewolucja

W biologii nie ma sprawiedliwości. Rodzina nie jest równa rodzinie, a rząd rzędowi. Gryzoni jest ponad 2700 gatunków, nietoperzy około 1500, ale trąbowców tylko trzy, a mrównik jest jedynym przedstawicielem rzędu rurkozębnych. Skąd się biorą te nierówności?

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 06.06.2025, 14:36:00
  • 170
  • #
    ewolucja
  • #
    taksonomia
  • #
    nierownosci
  • #
    zoologia
  • #
    ssaki
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 09:26:37 via Wykop
  • 2
@osetnik: To sprawa trochę względna. Trąbowce były liczne i różnorodne prawie do końca plejstocenu (kilka rodzin i około 20 gatunków). Jak na ssaki o ich gabarytach to spory sukces (megafauna ma większe wymagania). Żyły na wszystkich kontynentach prócz Australii i Antarktydy. Nie wytrzymały jednak kontaktu z Homo sapiens.
https://eksperymentmyslowy.pl/2024/04/12/wielkie-wymierania-1-zabojczy-gatunek-czyli-co-sie-stalo-z-plejstocenska-megafauna/
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 09:30:45 via Wykop
  • 5
@Czata49: Co to znaczy "tylko teoria"? Teoria kwantów albo ogólna teoria względności to też "tylko teorie". Cała nauka składa się z teorii.

Ewolucja jako zjawisko jest faktem. Teorie ewolucji wyjaśniają mechanizmy tego zjawiska. Mogą to robić lepiej lub gorzej, ale nie zmienia to faktu, że życie na Ziemi ewoluuje.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 11:22:04 via Wykop
  • 2
@MshL: @Czata49 jest zapewne kreacjonistą, czyli uważa, że istota nadprzyrodzona w magiczny sposób stworzyła każdy gatunek z osobna. I to jest oczywiście "zgodne z praktyką".
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 11:42:46 via Wykop
  • 12
@osetnik: Samych rodzajów, które wymarły kilkanaście (a czasem kilka) tysięcy lat temu, było dobre pół tuzina: Paleoloxodon, Stegodon, Mammuthus, Mammut, Cuvieronius, Notiomastodon. Niektóre liczyły po kilka gatunków. W Europie, Azji Południowo-Wschodniej i Ameryce Północnej żyły też endemiczne gatunki słoni i mamutów, które skolonizowały wyspy (Cypr, Malta, Kreta, Sycylia, Sardynia, Cyklady i Dodekanez, Flores, Sulawesi, Filipiny, Channel Islands itd.). Wyewoluowały one w formy karłowate, które
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 11:43:59 via Wykop
  • -5
@misstrant: Kompletnie nic niewnoszący komentarz.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 11:49:07 via Wykop
  • 18
@nieznamniepamietam: Ogromna większość ssaków też wymarła 66 mln lat temu. Zresztą to nieprawda, że dinozaury wyginęły. Ptaki stanowią jedną z grup dinozaurów (teropodów, tak jak tyranozaury). Dzisiaj mamy około 6700 gatunków ssaków i około 10000 gatunków ptaków (czyli de facto dinozaurów). Można powiedzieć, że jeśli chodzi o liczbę gatunków, dinozaury są dziś na prowadzeniu.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 11:50:08 via Wykop
  • 4
@Czata49: Banan nie stanie się bocianem, a bocian nie stanie się bananem. Ewolucja nie polega na tym, że jeden współczesny gatunek może stać się drugim. Milion lat to zresztą w ewolucyjnej skali dość krótki czas. Banan i bocian mieli wspólnego przodka mniej więcej dwa miliardy lat temu. Przodek był jednokomórkowy i nie był ani rośliną, ani zwierzęciem, tylko prymitywnym eukariontem. My też jesteśmy jego dalekimi potomkami, podobnie jak każda roślina,
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 11:53:05 via Wykop
  • 2
@MshL: Drugi bardzo ważny mechanizm to ewolucja neutralna (gdy selekcja nie działa efektywnie), czyli dryf losowy.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 12:02:36 via Wykop
  • 0
@Czata49: Potrafisz czytać ze zrozumieniem? Odpowiedź znajdziesz powyżej.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 17:51:05 via Wykop
  • 1
@osetnik: A jak ludzie dostali się do Ameryki Północnej, jeśli nie przez Syberię i Beringię? Wymieranie megafauny obu Ameryk miało miejsce w ciągu kilku tysięcy lat od przybycia tam ludzi. Mamuty przeżyły najdłużej tam dokąd ludzie dotarli najpóźniej (wyspa Wrangla). Zarówno datowanie, jak i Interpretacja "mastodonta z Cerutti" są kontrowersyjne, ale 130 000 lat temu to o 60 tys. wcześniej niż główna fala migracji ludzi poza Afrykę. Możliwość, że 130
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 19:28:19 via Wykop
  • 1
@CzasemTuZerkam: Wiemy (bardzo dokładnie) jak ptaki wykształciły skrzydła. Znamy skamieniałości form pośrednich między dinozaurami nielotnymi a ptakami. Wśród ssaków aktywnie latają tylko nietoperze, ale jest wiele gatunków (także wśród gryzoni) zdolnych do lotu ślizgowego.
https://eksperymentmyslowy.pl/2024/01/28/wniebowzieci-historia-ssakow-latajacych-czesc-1-spadochroniarze-i-lotniarze/
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
07.06.2025, 19:34:02 via Wykop
  • 0
My też jesteśmy jego dalekimi potomkami,


@Czata49: Tak, wspólny przodek banana i bociana był także oczywiście moim (i Twoim) przodkiem.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
08.06.2025, 09:08:45 via Wykop
  • 4
Nic nie poradzę na to, że życie na Ziemi istnieje od prawie czterech miliardów lat, a nasi najbliżsi żyjący kuzyni (szympans i bonobo) oddzielili się od nas siedem milionów lat temu. Żeby od jednokomórkowej ameby dojść do ssaka, potrzeba było prawie dwóch miliardów lat. W takim właśnie tempie działa ewolucja prowadząca do powstawania nowych gatunków. Żeby powstała między nimi bariera rozrodcza, potrzeba (z wyjątkiem rzadkich przypadków, jak zmiany chromosomowe) tysięcy pokoleń, bo

8

Liczebniki 100-900 w języku polskim

Liczebniki 100-900 w języku polskim

Czy liczebnik "sto" zawdzięczamy Scytom? Co oznaczały staropolskie "Dwiemastoma", "trzemisty", "cztyrzemstom", "piąciąset"? Dlaczego mamy dziś "dwieście", ale "trzysta", "pięćset"; "trzystu", ale "pięciuset"? Czy poprawna jest forma "trzysetny", czy "trzechsetny"?

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 26.05.2025, 10:31:03
  • 1
  • #
    liczebniki
  • #
    historiajezykapolskiego
  • #
    ewolucjajezyka
  • #
    jezykoznawstwo
  • #
    etymologia
  • #
    gruparatowaniapoziomu

33

Orellanina, podstępna trucizna, i jej odkrywca

Orellanina, podstępna trucizna, i jej odkrywca

Mało kto słyszał o poznańskim chemiku Stanisławie Grzymale, który wyodrębnił i zbadał orellaninę, toksynę zawartą w trujących gatunkach zasłonaków, grzybów występujących często w Polsce. Wywołały one falę zatruć w Wielkopolsce w latach pięćdziesiątych XX wieku.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 23.05.2025, 14:47:17
  • 0
  • #
    grzyby
  • #
    trucizny
  • #
    toksykologia
  • #
    chemia
  • #
    poznan
  • #
    gruparatowaniapoziomu

7

Polacy w historii sportów wyścigowych. Saga rodu Zborowskich

Polacy w historii sportów wyścigowych. Saga rodu Zborowskich

Ród, który osiadł w Ameryce w XVII w. (na długo przed powstaniem USA), dorobił się fortuny i koligacji arystokratycznych, a następnie zapisał się w dziejach sportów motorowych. Fascynująca, awanturnicza opowieść znawcy historii motoryzacji, Piotra R Frankowskiego.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 19.05.2025, 17:10:08
  • 0
  • #
    historia
  • #
    motoryzacja
  • #
    sportymotorowe
  • #
    zborowscy
  • #
    wyscigi
  • #
    gruparatowaniapoziomu

4

Dziwna ewolucja polskich liczebników: "dzieścia", "dzieści" i "dziesiąt"

Dziwna ewolucja polskich liczebników: "dzieścia", "dzieści" i "dziesiąt"

O pochodzeniu liczebników dziesiątkowych w polskim i w innych językach słowiańskich, a także o śladach dawnego liczenia czterdziestkami, sześćdziesiątkami, a nawet dziewięćdziesiątkami. Ewolucja języka często przebiega krętymi drogami. Druga część cyklu (patrz link poniżej).

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 16.05.2025, 16:21:29
  • 0
  • #
    liczebniki
  • #
    ewolucjajezyka
  • #
    jezykoznawstwohistoryczne
  • #
    jezykpolski
  • #
    jezykoznawstwo
  • #
    gruparatowaniapoziomu

238

Dziwna ewolucja polskich liczebników: "naście"

Dziwna ewolucja polskich liczebników: "naście"

Przyzwyczailiśmy się, że polski jest językiem trudnym, o zawikłanej gramatyce. Nie zastanawiamy się, skąd się wzięły używane przez nas dziwne formy. Dlaczego mówimy dwaDZIEŚCIA ale trzyDZIEŚCI i pięćDZIESIĄT? Dlaczego dwuDZIESTU, ale pięćDZIESIĘCIU? Pierwszy odcinek serii: skąd się wzięło -NAŚCIE?

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 12.05.2025, 08:14:19
  • 23
  • #
    liczebniki
  • #
    jezykoznawstwo
  • #
    jezykpolski
  • #
    ewolucjajezyka
  • #
    jezykoznawstwohistoryczne
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
12.05.2025, 22:22:26 via Wykop
  • 28
@onpanopticon: Dzięki za miłe słowa. Stać nas na kawę, a naukę popularyzujemy, bo lubimy. Ale zachęcamy do wizyt i do dyskusji w komentarzach. To zawsze chętnie widziane.

349

Katastrofa jądrowa w zakładach "Majak" pod Kysztymem

Katastrofa jądrowa w zakładach "Majak" pod Kysztymem

Jedna z największych, a przy tym najmniej znanych katastrof w historii ZSRR, w tragicznych skutkach niemal dorównująca Czarnobylowi, choć mniejsza, jeśli chodzi o skalę wybuchu. Utajniona przez kilkadziesiąt lat, do dziś mało znana. Radziecki program atomowy to szafa pełna szkieletów.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 09.05.2025, 14:56:13
  • 46
  • #
    kysztym
  • #
    wypadkijadrowe
  • #
    promieniotworczosc
  • #
    zsrr
  • #
    pluton
  • #
    gruparatowaniapoziomu

227

Jak uaktualnić sobie znajomość Linuksa

Jak uaktualnić sobie znajomość Linuksa

Wiesław Seweryn poleca znakomity przewodnik Cohena i Sturma po najważniejszych funkcjach Linuksa. Książka przeznaczona zwłaszcza dla programistów, którym Linux nie jest całkiem obcy, ale którzy nie mają z nim stale do czynienia i chcieliby sobie odświeżyć kompetencje deweloperskie.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 07.05.2025, 12:12:35
  • 20
  • #
    programowanie
  • #
    informatyka
  • #
    systemoperacyjny
  • #
    linux
  • #
    podrecznik
  • #
    gruparatowaniapoziomu

17

Szczepionki jako broń przeciw rakom HPV-zależnym

Szczepionki jako broń przeciw rakom HPV-zależnym

Druga część cyklu o szczepieniach przeciwko HPV i rakom indukowanym przez tego wirusa. Czy ze szczepieniami wiąże się ryzyko zdrowotne? Jak ma się ono do uzyskanych korzyści? Czy bać się NOP-ów? W jakim wieku warto się szczepić? Jakie inne formy profilaktyki warto stosować?

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 05.05.2025, 19:20:53
  • 1
  • #
    medycyna
  • #
    szczepienia
  • #
    nop
  • #
    onkologia
  • #
    prewencja
  • #
    gruparatowaniapoziomu

12

Jak można sprawdzić bezpieczeństwo i skuteczność szczepień przeciw rakom HPV?

Jak można sprawdzić bezpieczeństwo i skuteczność szczepień przeciw rakom HPV?

Premiera nowego tekstu na portalu naukowym Eksperyment Myślowy. Prof. Piotr Rieske omawia genezę nowotworów złośliwych HPV-zależnych, ich rozwój i mechanizm działania szczepionek przeciwko wirusom HPV. Część I artykułu pod podanym wyżej linkiem. Druga część ukaże się w poniedziałek 5 maja. W części

wieslaw-seweryn
z
wykop.pl
dodany: 03.05.2025, 20:24:46
  • 8
  • #
    medycyna
  • #
    gruparatowaniapoziomu
  • #
    szczepienia
  • #
    nauka
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski 03.05.2025, 20:53:42 via Wykop
  • 1
@Bastion1980: Stowarzyszenie szurów niezależnych od rozumu.

9

NIOSĘ ŚWIATŁO podziemny metanowy diabeł

NIOSĘ ŚWIATŁO podziemny metanowy diabeł

Metan to największe zagrożenie w kopalniach węgla, sprawca większości najtragiczniejszych katastrof. Jak odkryto, dlaczego dochodzi do eksplozji, i jak próbowano zapewnić górnikom bezpieczeństwo za pomocą specjalnych lamp, wentylacji, a następnie detektorów metanu.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 28.04.2025, 11:01:03
  • 0
  • #
    metan
  • #
    gornictwo
  • #
    katastrofygornicze
  • #
    wegiel
  • #
    bezpieczenstwo
  • #
    gruparatowaniapoziomu

52

Ciemna materia i ciemna energia: recenzja książki

Ciemna materia i ciemna energia: recenzja książki

Zwykła materia, której skład dobrze znamy, stanowi ok. 5% masy Wszechświata. Na pozostałe 95% składa się "coś w rodzaju materii" i "coś w rodzaju energii". Książka Briana Clegga, recenzowana przez Wiesława Seweryna, podsumowuje stan obecnej wiedzy o "ciemnych" składnikach Wszechświata.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 23.04.2025, 09:35:41
  • 33
  • #
    ciemnamateria
  • #
    ciemnaenergia
  • #
    kosmologia
  • #
    fizyka
  • #
    wszcechswiat
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
23.04.2025, 10:05:19 via Wykop
  • 5
@bloodysparrow: Interpretacja obserwacji.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
25.04.2025, 16:12:56 via Wykop
  • 1
@osetnik: Mam na myśli obserwacje promieniowania tła (WMAP), pokazujące, że Wszechświat jest w największej obserwowalnej skali niemal idealnie płaski, a materii (barionowej wraz z ciemną) jest kilkakrotnie za mało, żeby to wyjaśnić. Do tego są obserwacje dalekich supernowych i obserwacje fal rozkładu materii we Wszechświecie (barionowych oscylacji akustycznych), które wskazują na ekspansję przyśpieszającą w ostatnich miliardoleciach (DESI). Ciemna energia (gęstość próżni/stała kosmologiczna) jest jednym z możliwych wyjaśnień tłumaczących kilka różnych
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
25.04.2025, 18:02:23 via Wykop
  • 1
@osetnik: No tak. Na argument osobistej niewiary nie ma odpowiedzi poza ewentualnym wzruszeniem ramion.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
25.04.2025, 22:47:28 via Wykop
  • 1
@osetnik: Jeżeli chcesz dowodów, polecam matematykę, gdzie zaczynasz od przyjęcia aksjomatów, a potem dowodzisz prawdziwości twierdzeń, sprowadzając je do tych aksjomatów. W naukach empirycznych zaczyna się od obserwacji zjawisk naturalnych lub wyników eksperymentów, a jeśli są one sprzeczne z dotychczasową teorią, proponuje się robocze hipotezy, które ją uzupełniają. Jeśli takie "łatanie" stwarza więcej problemów, niż rozwiązuje, być może trzeba przebudować całą teorię. Najpierw jednak trzeba coś w ogóle zaproponować. Nie
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
26.04.2025, 16:02:25 via Wykop
  • 0
@osetnik: W nauce niczego się nie UDOWADNIA, bo KAŻDA teoria jest robocza i może (a nawet powinna) z czasem być wymieniona na taką, która zapewnia lepszą zgodność modelu z rzeczywistością empiryczną. "Prawa" też nie są trwałe i ustalone na zawsze. Prawa Newtona zostały zastąpione przez ogólną teorię względności i nikt po nich nie płacze z żalu, a OTW też może być zastąpiona przez coś nowego. Możemy wiedzieć o istnieniu czegoś,
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
26.04.2025, 19:04:20 via Wykop
  • 0
@osetnik: To, co udowodnione, jest prawdziwe. Chcesz powiedzieć, że teoria geocentryczna, teoria flogistonu, mechanika Newtona, teoria samorództwa, teoria siły witalnej, teoria eteru, teoria budowy atomu Bohra, teoria statycznego Wszechświata, teoria ewolucji Lamarcka itd. były teoriami, ponieważ zostały udowodnione? Gdyby tak było, nie zostałyby zastąpione przez inne teorie. Każda teoria jest przyjmowana do czasu, gdy znajdziemy w niej luki i stwierdzimy niezgodność z doświadczeniem. Każda była dobra w swoim czasie. Nauka

66

Jak długa była doba 400 mln lat temu, czyli opowieść koralowca

Jak długa była doba 400 mln lat temu, czyli opowieść koralowca

Długość doby i liczba dni w roku zmieniały się przez ostatnie 4 mld lat głównie za sprawą zmian w ruchu orbitalnym Księżyca. Czy (oprócz modelowania) możemy jakoś potwierdzić realność tych zmian? Tak! Dowodów dostarcza badanie skamieniałości, na przykład dawno wymarłych koralowców.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 25.04.2025, 08:31:41
  • 7
  • #
    ziemia
  • #
    paleontologia
  • #
    paleozoik
  • #
    koralowce
  • #
    geochronologia
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
25.04.2025, 23:09:21 via Wykop
  • 2
@PanStanislaw: Księżyc sam z siebie nie ucieknie grawitacyjnie. To nie serial s-f "Space 1999" (jeśli ktoś pamięta). Nie ma takiego źródła energii, które byłoby mu w stanie nadać odpowiedni rozpęd. Mogłoby go wyrzucić z orbity jakieś potężne zakłócenie grawitacyjne, np. bliskie przejście wielkiej planety lub gwiazdy, ale na nic podobnego się nie zanosi w przewidywalnej przyszłości. Księżyc będzie się powoli oddalał, w miarę jak Ziemia przekazuje mu swój moment pędu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
25.04.2025, 23:17:43 via Wykop
  • 1
@binprogrammer:
1. Księżyc już od miliardów lat jest zawsze zwrócony do Ziemi tą samą stroną. Synchronizację osiągnął bardzo wcześnie w swojej historii, może nawet już w czasie, gdy się formował.
2. Im dalsza orbita, tym mniejsza prędkość orbitalna (choć moment pędu rośnie). Na przykład prędkość orbitalna ISS to mniej więcej 7,66 km/s, a prędkość orbitalna Księżyca to tylko 1 km/s.
3. Księżyc nie jest w stanie "urwać się z uwięzi".

392

Czy temperatura może być nieskończona?

Czy temperatura może być nieskończona?

Wiadomo, że początkiem skali temperatur jest zero bezwzględne, czyli T = 0 K. Ale jaka jest NAJWIĘKSZA temperatura, która mogłaby jeszcze mieć sens fizyczny w naszym Wszechświecie? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba się zastanowić, czym w ogóle jest temperatura z punktu widzenia fizyka.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 21.04.2025, 18:49:49
  • 116
  • #
    fizyka
  • #
    temperatura
  • #
    zerobezwzgledne
  • #
    termodynamika
  • #
    fizykakwantowa
  • #
    gruparatowaniapoziomu

5

Wielkanocy czy Wielkiejnocy? Rzeczypospolita czy Rzeczpospolita?

Wielkanocy czy Wielkiejnocy? Rzeczypospolita czy Rzeczpospolita?

Gramatyka polska bywa trudna nawet dla Polaków. Odmiana wyrazów złożonych, których oba człony mogą przybierać końcówki gramatyczne, była kłopotliwa już dla naszych przodków. Czy wiecie, że w XV w. Wielkanoc nazywała się Wielikonoc? Dlaczego jeździ się do Białegostoku, ale do Babimostu?

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 18.04.2025, 08:54:35
  • 6
  • #
    wielkanoc
  • #
    rzeczpospolita
  • #
    gramatyka
  • #
    morfologia
  • #
    historiajezykapolslkiego
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
18.04.2025, 21:23:55 via Wykop
  • 3
@zygfryd0815-zygfryd: Cały wpis jest o tym, że to nie takie proste ani jednoznaczne.

282

Prototaxites, tajemnica sprzed 400 milionów lat.

Prototaxites, tajemnica sprzed 400 milionów lat.

W okresie, kiedy rośliny lądowe były jeszcze prymitywnymi organizmami o wysokości kilku lub kilkudziesięciu centymetrów, na paleozoicznych mokradłach wyrastały kilkumetrowe żywe kolumny, przedstawiciele rodzaju Prototaxites. Po prawie dwóch stuleciach badań ich tożsamość pozostaje zagadką.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 14.04.2025, 09:45:53
  • 46
  • #
    sylur
  • #
    dewon
  • #
    paleontologia
  • #
    grzyby
  • #
    prototaxites
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
15.04.2025, 13:07:50 via Wykop
  • 11
@OrgStJones: Żartujesz? Na końcu są linki do publikacji, na których oparty jest tekst.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
15.04.2025, 19:07:31 via Wykop
  • 6
@awcalezenie: Zapewne chodzi Ci o hipotezę, że były to zrolowane naturalnie maty wątrobowców. Ta możliwość upada, bo Prototaxites nie był rośliną (ani ogólnie organizmem fotosyntetyzującym). Poza tym w przekrojach pni widać wyraźnie koncentryczne okręgi, a nie spiralę, którą utworzyłaby zrolowana mata.
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
15.04.2025, 19:10:01 via Wykop
  • 5
@OrgStJones: Nie znam żadnego Antona i nie czerpię informacji z YouTube'a. Ale jeśli opowiadał o tych samych badaniach, to nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby prezentował podobne fakty. A zarzuty "kradzieży materiału" stanowczo sobie wypraszam.

13

Jak Hitler obraził się na króla Danii

Jak Hitler obraził się na króla Danii

Dzieje Danii w czasie inwazji i okupacji niemieckiej są w Polsce mało znane. Duńczycy grali z Hitlerem, lawirując zręcznie między pozorowaną uległością a ochroną swoich obywateli i sabotowaniem polityki III Rzeszy.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 10.04.2025, 16:57:27
  • 3
  • #
    historia
  • #
    dania
  • #
    drugawojnaswiatowa
  • #
    niemcy
  • #
    okupacjaniemiecka
  • #
    gruparatowaniapoziomu

15

Galarety, które rzekomo spadały z kosmosu

Galarety, które rzekomo spadały z kosmosu

Od wieków ludzie znajdowali dziwne substancje, których natury nie potrafili wyjaśnić. Takie jest pochodzenie mitu o "gwiezdnej galarecie", żywego do dzisiaj. Alchemicy próbowali sporządzać z niej lekarstwa. W rzeczywistości jest to cała grupa zjawisk różnego pochodzenia, czasem zaskakującego.

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 28.03.2025, 11:16:18
  • 2
  • #
    gwiezdnagalareta
  • #
    dziwnezjawiska
  • #
    sluzowce
  • #
    plazy
  • #
    biologia
  • #
    gruparatowaniapoziomu
Piotr_Gasiorowski
Piotr_Gasiorowski
Autor
04.04.2025, 13:11:06 via Wykop
  • 1
@qciek: I słusznie! Niestworzone historie o "galarecie z kosmosu" były inspiracją dla "Bloba".

9

Wszechświat po wsze czasy. Co znaczy "wsze" i "wszech"?

Wszechświat po wsze czasy. Co znaczy "wsze" i "wszech"?

Skąd się wzięło słowo "wszechświat"? Jak powstał i co oznaczał przedrostek "wszech-"? Dlaczego należy pisać "wszechstronny", ale "rekord wszech czasów"? Która forma (i dlaczego) jest poprawna: "wszem wobec" czy "wszem i wobec"? Jak brzmiał mianownik liczby pojedynczej od "wszech, wszem, wszego"?

Piotr_Gasiorowski
z
eksperymentmyslowy.pl
dodany: 04.04.2025, 13:09:50
  • 0
  • #
    jezykpolski
  • #
    jezykoznawstwo
  • #
    etymologia
  • #
    wszechswiat
  • #
    historiajezykow
  • #
    gruparatowaniapoziomu
  • <
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 8
  • Strona 3 z 8
  • >

Piotr Gąsiorowski

  • Jestem z zawodu językoznawcą, ale interesuję się także naukami ścisłymi i przyrodniczymi. Zamieszczam głównie "wykopaliska" dotyczące różnych dyscyplin naukowych. Mam uczulenie na szarlatanów i pseudouczonych. Współautor portalu popularyzatorskiego Eksperyment Myślowy. Obecny na BlueSky: https://bsky.app/profile/piotrgasiorowski.bsky.social
  • Wielkopolska
  • https://eksperymentmyslowy.pl/
  • Facebook
  • X (dawny Twitter)

Osiągnięcia

  • Komentator
    od 03.02.2025

    Komentator
  • Rocznica
    od 19.02.2025

    Rocznica
  • Farciarz
    od 08.06.2025

    Farciarz
  • Wykopowicz
    od 10.06.2025

    Wykopowicz

Wykop © 2005-2025

  • O nas
  • Reklama
  • FAQ
  • Kontakt
  • Regulamin
  • Polityka prywatności i cookies
  • Hity
  • Ranking
  • Osiągnięcia
  • Changelog
  • więcej

RSS

  • Wykopane
  • Wykopalisko
  • Komentowane
  • Ustawienia prywatności

Regulamin

Reklama

Kontakt

O nas

FAQ

Osiągnięcia

Ranking