[MajsterZeStoczni]

Temat, który od dłuższego czasu pałęta mi się pod nogami, więc postanowiłem się go "pozbyć".

Maszyny, które osobiście uważam za ciekawe, a które mogą niektórym nie być znane; odc. 85

Як-38 [Jak-38]

27 grudnia 1967r. Rada Ministrów ZSSR wydała nakaz rozwoju projektu Jak-36 po demonstracji technologicznej przedstawionej przez biuro projektowe Jakowlewa. W styczniu 1969r. Wojskowe Siły Powietrzne (WWS) Związku Radzieckiego podały ostateczne wymagania konstrukcyjne. Maszyna miała być zdolna do pionowego startu i lądowania (VTOL), przystosowana do operaowania na lotniskowcach i charakteryzować się zasięgiem 700km z możliwością przenoszenia ładunków o wadze 1000kg oraz prędkością maksymalną na poziomie 1400kmh.

Pierwsze szkice projektowe były bardzo podobne do brytyjskiego samolotu Hawker P.1154. Konstrukcja była wykonana w całości z aluminium oraz stopów aluminiowo-litowych z dodatkiem stali, tytanu w niektórych elementach oraz włókna szklanego użytego w osłonie radaru. Za kokpitem znajdowały się dwa silniki pionowe oraz trzeci główny. Jakowlew był przeciwny zastosowaniu kilku silników i uważał, że powinno się użyć jednego o dużej mocy – podobnie do brytyjskiej konstrukcji. Ze względu na brak odpowiedniej jednostki napędowej konieczne było zastosowanie trzech słabszych. Dwa pierwsze, słabsze, miały za zadanie generować ciąg w trakcie startu, lądowania i w zawisie. Główny, mocniejszy silnik, zasilał gazami wylotowymi układ kontroli wychyłu na końcach skrzydeł oraz posiadał dwie obrotowe dysze. Pomimo chęci osiągania prędkości ponaddźwiękowej szybko zmniejszono wymagania do Mach 0.95 ze względu na problematyczność procesu projektowego.

Makieta i pierwszy prototyp zostały ukończone w kwietniu 1970r. Po dostarczeniu rozpoczęto badania z maszyną zabezpieczoną uprzeżą. Wstępne testy wykazały tendencję do wychylania w osi podłużnej i poprzecznej w trakcie zawisu ze względu na zbyt słaby ciąg umożliwiający korygowanie tego. Problem rozwiązano poprzez modyfikację dysz na końcach skrzydeł, które miały kierować strumienie gazów wylotowych w dół oraz do góry. W październiku dostarczono drugi, nieznacznie zmodyfikowany prototyp z dłuższą sekcją dziobową. W listopadzie i grudniu prowadzone były loty z konwencjonalnymi startami i lądowaniami.

Samolot wyposażony był w bardzo innowacyjny system bezpieczeństwa. Jeżeli w trakcie zawisu kąt przechylenia przekroczył wartość 60°, aktywowana była katapulta siedzenia pilota. System uzbrajał się po osiągnięciu przez główne dysze kąta 67° w dół od poziomu. Siedzenie wyrzucane było z odchyleniem na lewą stronę w celu uniknięcia uderzenia w nadbudówkę lotniskowca, która znajdowała się po prawej stronie statku.

13 lipca 1971r. po zakończeniu testów trzy prototypy zostały przekazane do zatwierdzenia. Proces ten trwał do października 1973r.

Produkcję seryjną samolotu, już pod nazwą Jak-38, rozpoczęto w maju 1974r. Pierwsze lądowanie na lotniskowcu miało miejsce w listopadzie 1974r. a samolot został wprowadzony do służby w 1975r., gdzie jeszcze w kwietniu tego samego roku jedna maszyna rozbiła się w wyniku awarii silnika.

W trakcie służby w Afganistanie konstrukcja okazała się mocno wadliwa i samolot nie nadawał się do lotów w wysokich temperaturach oraz na dużych wysokościach. Projekt wrócił do fazy rozwojowej w sierpniu 1981r., a ostateczne modyfikacje wprowadzono w październiku 1982r.

Wyprodukowano 231 samolotów Jak-38, w tym dwumiejscowe wersje treningowe Jak-38U. Około 30% maszyn uległo zniszczeniu w wyniku wypadków.

===============================
Podstawowe dane techniczne (Як -38M):

Załoga: 1
Długość: 16.37m
Szerokość: 7.32m
Wysokość: 4.25m
Masa własna: 7385kg
MTOW: 11300kg
Napęd: 1 x Tumanski R-28 V-300 – silnik turbowentylatorowy o ciągu 66.7kN
2 x Rybinsk RD-38 – silniki turboodrzutowe o ciągu 31.9kN każdy
Vmax: 570kts | 105kmh |Mach 0.86
Prędkość przelotowa: 527kts | 976kmh
Zasięg: 700nmi | 1300km
===============
możliwe uzbrojenie:

4 węzły podskrzydłowe; max 1000kg przy VTOL, 1500kg przy STOL

B---y o masie do 250kg: jądrowe RN-41, zapalające ZB-500
Wyrzutnie pocisków niekierowanych S-5, S-8, S-24
Pociski kierowane powietrze-ziemia Ch-23M, Ch25MR
Pociski powietrze-powietrze naprowadzane termicznie R-3, R-60
Podwieszane działka UPK-23-250 23mm

#inzynieria #ciekawostki #historia #gruparatowaniapoziomu #hobby #zainteresowania #nauka #technologia #lotnictwo #samoloty #aircraftboners
#wojsko #militaria #zimnawojna #rosja #zsrr
Do obserwowania: #whangarzeumajstra - jak komuś podobają się moje wypociny

[MajsterZeStoczni]

wypadek w trakcie startu z lotniskowca

[MajsterZeStoczni]

Як-38U

[MajsterZeStoczni]

Treść została ukryta... Pokaż treść

[MajsterZeStoczni]

Treść została ukryta... Pokaż treść

[MajsterZeStoczni]

Treść została ukryta... Pokaż treść

[Dwudziestydrugi]

@MajsterZeStoczni: nie dość, że wadliwy to jeszcze garbaty ( ͡º ͜ʖ͡º)

[Salam-Abdul-Al-Stulejari]

Około 30% maszyn uległo zniszczeniu w wyniku wypadków.

@MajsterZeStoczni: jak na ruską technologię to prawie nic

[Jergen]

@MajsterZeStoczni: A do kiedy te samoloty były w służbie czynnej?

[Foxbat]

105kmh

@MajsterZeStoczni: wat?

[MajsterZeStoczni]

@Foxbat: zero na końcu zjadło ( ͡° ͜ʖ ͡°)

@Jergen 1991

[TypowyDaltonista]

@MajsterZeStoczni o, latałem takim

[Anekito]

@MajsterZeStoczni: Harrier w domu: (✌ ﾟ ∀ ﾟ)☞

[enron]

Maszyna miała być zdolna do pionowego startu i lądowania (VTOL)

@MajsterZeStoczni: Dzięki za en wpis, w ogóle nie wiedziałem że ZSRR miał jakikolwiek samolot VTOL. Swoją drogą, zaskakujące że byli aż tak zacofani z silnikami że nie mogli użyć pojedynczego jak to jest w Harrierze...

[MajsterZeStoczni]

@enron: Był jeszcze Як-141 (picrel), który nie wszedł do produkcji seryjnej (4 zbudowane prototypy). Planowali to dalej rozwinąć jako Як-201, ale na planowaniu się skończyło ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[enron]

@MajsterZeStoczni człowiek myśli że cośtam wie, a mało co wie xD

BTW, to podniesione za owiewką, typowe dla wszystkich chyba VTOL (w każdym razie jest w F-35B) to dodatkowy wlot powietrza?