Witam z powrotem, nadal jesteśmy w drugim wieku tyle, że dzisiaj zajmiemy się jednym z najciekawszych, najdziwniejszych i najbardziej odjazdowych zjawisk w historii wczesnego chrześcijaństwa, a może i całej tej religii. Mianowicie: zajmiemy się gnostycyzmem. Naturalnie nie jest tak, że zajmiemy się nim całościowo i kompleksowo bo to fenomen (a może raczej fenomeny) tak szerokie i głębokie jak samo wczesne chrześcijaństwo. No i jego pełniejsze poznanie wymagałoby kogoś kumatego a nie zwykłegoPokaż całość

W dzisiejszym odcinku nakreślimy sobie trochę sytuację w jakiej żyli chrześcijanie w II wieku i problemy z jakimi się borykali. Będzie trochę o cesarstwie, konwersji i dużo o stosunkach z Żydami, bo stulecie to było kluczowe w wyodrębnieniu chrześcijaństwa jako samodzielnej religii. Chrześcijaństwo nie operowało w próżni i musimy co nieco wiedzieć o wydarzeniach w Cesarstwie w II wieku. Jest to okres w którym zatrzymuje się rzymska ekspansja na szeroką skalę. SymbolemPokaż całość

W dzisiejszym odcinku spróbujemy zrobić sobie małe podsumowanie i przybliżyć życie oraz kształt wczesnych wspólnot chrześcijańskich. Ich badanie nastręcza wiele problemów historykom. Jest to spowodowane przede wszystkim brakiem źródeł i wspominanym już faktem, że na tym etapie chrześcijaństwo było czymś bardzo płynnym i niejednorodnym. Problemy te próbuje się obejść studiując współczesne małe wspólnoty. Oczywiście uczeni zdają sobie sprawę z rozlicznych różnic. W końcu przedmioty badań dzieli jakieś 1900 lat. Nikt nie upieraPokaż całość

Dobra, tym razem bez rozczarowań. W tym odcinku, jak i być może kilku następnych, omówimy sobie pobieżnie apokryfy i wczesnochrześcijańskie herezje. Czemu pobieżnie? Bo to strasznie rozbudowany i szeroki temat w zasadzie wymagający odrębnej serii. Przyznam szczerze, że dla mnie osobiście jest on mega interesujący i bardzo możliwe, że czegoś takiego się podejmę. Nie chcę jednak rzucać słów na wiatr więc nie traktujcie tego jak ostatecznej deklaracji. Zacznijmy zatem.

Na wstępie chciałemPokaż całość

No dobra, muszę przyznać, że ostatnio nieco się zagalopowałem. To znaczy: na koniec ostatniego odcinka zapowiedziałem, że dokładniej omówimy sobie kształtowanie się kanonu pism chrześcijańskich oraz, że zajmiemy się także tak zwanymi apokryfami, które, z różnych powodów, zostały odrzucone. Problem polega jednak na tym, że o ile to drugie jest w miarę wykonalne, to to pierwsze, hmmm…, wręcz przeciwnie. Nie uprzedzajmy jednak faktów. Dzisiaj omówimy sobie pozostałe kanoniczne pisma, a tych trochęPokaż całość

Ewangelia Jana jest nieco inna niż pozostałe trzy, a różnica nie polega tylko na stylu i stopniu wyrafinowania intelektualnego, które, w zgodnej opinii większości uczonych, stawiają ją ponad ewangelie synoptyczne. Różnice te oczywiście nie są diametralne, w przeciwnym bowiem wypadku nie znalazłaby się przecież w tym samym kanonie, ale występują. Przede wszystkim jej autor opierał się na innych źródłach i tradycjach, a losy wspólnoty dla której pisał, również odcisnęły na niej dużePokaż całość

Druga połowa siódmej dekady I wieku n.e. była naznaczona niestabilnością w cały Cesarstwie Rzymskim. Pogłębiające się problemy Nerona sprawiły, że cesarz ten popełnił samobójstwo na wieść o buncie w 68 roku. Doszło wówczas do serii uzurpacji, zakończonych objęciem władzy przez Wespazjana. Dla Judei i jej mieszkańców był to tragiczny okres. Rzeczony Wespazjan był bowiem wodzem rzymskiej armii, wysłanej do Syropalestyny w celu stłumienia powstania żydowskiego.

Kumulowane przez lata napięcia i konflikty wybuchłyPokaż całość

Wiem, że zajmujemy się wczesną historią chrześcijaństwa, ale ostatni odcinek i wzmianka o Janie Chrzcicielu sprawiła, że stwierdziłem, że warto wspomnieć coś o Mandejczykach, jednej z najbardziej tajemniczych grup etnicznych i religijnych Bliskiego Wschodu. Ich historia jest zresztą powiązana z historią chrześcijaństwa, choćby poprzez wpływy gnostyckie czy, oczywiście, osobę Jana Chrzciciela.

Mandejczycy są bardzo tajemniczą grupą i niewiele wiadomo na ich temat. Wielu ludzi nawet nie wie, że istnieją. Chyba nawet JezydziPokaż całość

Zgodnie z zapowiedzią dzisiejszy odcinek (a raczej mini- odcinek) jest poświęcony tak zwanemu Listowi do Hebrajczyków. Tak zwanemu, bo wcale nie jest pewne (rzekłbym nawet, że mocno wątpliwe), że był on adresowany do Hebrajczyków. Nie jesteśmy również pewni tego kto był autorem listu i w jakich okolicznościach powstał. Ciekawe są także koleje losu, w wyniku których list ten dostał się do kanonu Nowego Testamentu.

Jedna z pierwszych wzmianek źródłowych o Liście, pochodziPokaż całość

Kolejnym przystankiem Pawła był Korynt, gdzie poznał Akwilę i Pryskę, żydowskie małżeństwo, które nawrócił na chrześcijaństwo. Paweł spędził w Koryncie około 18 miesięcy, co było wystarczająco długim okresem czasu aby utworzyć tam wspólnotę. Do Pawła dołączył Tymoteusz, który najprawdopodobniej przebywał do tej pory w Tesalonikach. Tymoteusz przywiózł ze sobą informację o istnieniu wspólnoty chrześcijańskiej w mieście z którego przybył, złożonej głównie z nawróconych gojów. Skupienie się na nawracaniu pogan było lepszym iPokaż całość

Muszę przyznać, że ten odcinek rodził się w bólach. Był to efekt przede wszystkim tego, że o Pawle wiemy o wiele więcej niż o innych bohaterach naszej historii. O jego życiu można powiedzieć wiele, ale na pewno nie mógł narzekać na nudę. Jeśli już, to na znużenie, wywołane wiecznymi zmianami miejsca oraz duchowymi i intelektualnymi zmaganiami z opozycją czy niesfornymi wiernymi. Czego jak czego, ale Pawłowi nigdy nie brakowało kontrowersji, sporu iPokaż całość

Dzisiaj będzie trochę mniej spekulacji i więcej historii. Niestety, od rzeczonej spekulacji całkiem nie możemy uciec, przynajmniej póki co. Prześledzimy dzisiaj to co zostało z Jezusa po Jezusie i, mniej więcej, jak żydowski w swojej naturze ruch, zaczął przybierać inną od dotychczasowej formę i powoli, mozolnie odrywać się od części swoich korzeni.

Ukrzyżowanie i śmierć Chrystusa były potężnym wstrząsem dla jego uczniów i zwolenników. Oto bowiem ich mistrz, zawsze pewny swoich racji,Pokaż całość

Zgodnie z obietnicą w dzisiejszym odcinku będzie Jezus, tylko Jezus i jeszcze więcej Jezusa. Kim była owa tajemnicza postać, która na dobre zmieniła losy świata i we wszystkich rankingach najbardziej wpływowych ludzi w dziejach ląduje na pierwszym miejscu? Czy był romantycznym buntownikiem przeciwko obowiązującemu porządkowi? Szaleńcem? Świętym? Prorokiem? Bojownikiem o prawa kobiet? Protoekologiem walczącym o poszanowanie dla natury? Wszystkim po trochu? Niestety, ale muszę was rozczarować. Jedyna szczera odpowiedź na to pytaniePokaż całość

W poprzednim, wprowadzającym odcinku, nieco po macoszemu potraktowaliśmy jednego z głównych bohaterów naszej historii i skupiliśmy się raczej na tle i opisie wydarzeń poprzedzających ukrzyżowanie. Tymczasem wypadałoby chociaż mniej więcej zapoznać się z Jezusem. Jezusem, który, jakby nie patrzeć, jest centralną postacią chrześcijaństwa. Kim w ogóle był, skąd się wziął, co mogło wpłynąć na jego formację, co robił i co sprawiło, że robił to co robił? W tym odcinku skupimy się naPokaż całość

Jakieś 6 miesięcy temu, może mniej, może więcej, zobowiązałem się publicznie do zrobienia serii traktującej o początkach chrześcijaństwa. Dodałem jakiś tam wpis, komuś się spodobał, ktoś chyba zapytał (czy to ja sam zaproponowałem, nie wiem, ginie to w pomroce dziejów), że może warto było by dalej temat pociągnąć, na co ja, że owszem, jasne. Od tamtej pory nie zrobiłem w tym kierunku nic. No nie do końca nic, bo jednak rozmyślałem trochęPokaż całość