[Damasweger]

Wszyscy kochają pomidory. Jeśli jednak jest ktoś, kto nie lubi, to i tak zachęcam do przeczytania tekstu. Może chociaż polubi ciekawostki językowe.

Pierwszy raz dla Europejczyków owoce te opisał w 1544 roku włoski lekarz i botanik Pierandrea Matthioli. Cynk dostał od podróżników (taaa, podróżników...) powracających z terenów dzisiejszego Meksyku, którzy zetknęli się ze złotą odmianą pomidorów. Nazwał je „mala aurea“, czyli „złote jabłka“. Nazwa ta została przetłumaczona na rodzime języki Europejczyków (np. fr. „pomme d’or“, wł. „pomi d’oro“).

Wkrótce jednak pochodzący z Królewca fizyk i botanik Melchior Wieland przemycił do świadomości ludzi oryginalną nazwę. Aztekowie nazywali je „tomatl“. Mówili oni w języku nahuatl i chociaż Imperium Azteków skończyło marnie, dziś wciąż 1,8 miliona ludzi używa tego języka na co dzień. Temat jest wart rozwinięcia, ale o tym innym razem.

Wracając do pomidorów, tylko Włosi uparli się przy starej nazwie i do dziś kupując w warzywniaku czerwone pomidory proszą o złote jabłka. Jeszcze Anglicy wymyślili sobie „love apple“ i nawet obecnie wiedzą o co chodzi, gdy tak się powie. W omawianych wyżej czasach owoce te nie dotarły do Polski. Przyjechały nieco później, z Włoch, a więc przejęliśmy włoską ich nazwę.

W językach słowiańskich w ogóle mamy niezły bałagan, bo po ukraińsku, białorusku i rosyjsku mówi się tak jak u nas, po bułgarsku „domat“, a po czesku „rajče“. A po serbsko-chorwacku – „paradajz“.

#jezykiobce #wloski #wlochy #jezykpolski #ciekawostki
#ciekawostkijezykowe

Zapraszam do obserwowania fanpage na FB: https://www.facebook.com/c.jezykowe/

[cochese]

@Damasweger @skalar_neonka @Mateusz_G @Miqula : Po słowacku "rajčiak" (formalnie) albo "paradajka" (zwyczajowo), po czesku "rajče", po węgiersku "paradicsom", po serbsko-chorwacku "rajčica" (formalnie) albo "paradajz" (zwyczajowo), ale to już się różni w zależności od kraju. Wszystkie te nazwy pochodzą oczywiście od "rajskiego jabłka".

[pomarancza3000]

@Vadzior:

Tym w sklepach daleko do tego. W drugą stronę :)

[EmcePomidor2]

@Damasweger: najs

[Pas-ze-mna-owce]

@cochese: Paradajz jest oficjalna wersja w Serbii. Rajčica w Chorwacji.

[Mooz]

@Miqula: paradajka albo rajcina. Oni uzywaja obu tych nazw

[gora123]

@Vinniczek: To zrób sobie kanapki z pasztetową "Duda" i pomidorem może zmienisz zdanie.

[Marmach]

A po serbsko-chorwacku – „paradajz“.

@Damasweger: W Czarnogórze (czarnogórski jest podobno różny od serbskiego) spotkałem się faktycznie z paradajzem... za to w Słowenii z paradižnikiem :-)

[humpf]

@Damasweger
kiedyś jadłem w przydrożnej knajpie w Czechach i w menu pomidory nazywały się paradajky (mogłem trochę pokręcić pisownię, ale na pewno nie rajče)

[PieronWoBistDu]

@bardzospokojnyczlowiek: Na Górnym Śląsku tak wlaśnie się mówi

[PieronWoBistDu]

być może na Opolszczyźnie

@NyanNyan: ciężko żeby nie było skoro "opolszczyzna" (sztuczny tworl PRL) to Górny Śląsk wraz z jego stolicą

[Joyey]

Najgorsze warzywo obok kalarepy

[KTreu]

@Jossarian: to są czarne w rozmiarze koktajlowych?
Bo coś takiego mieliśmy u rodziców rok temu i były bardzo smaczne :D

[janbrz]

@Vinniczek: a jak potrafią poparzyć kiedy się je umieści pomiędzy tostami w zapiekance

[Jossarian]

@KTreu: To jest całkowicie nowa odmiana purpurowego pomidora która powstała z odmiany Indigo Rose (zdjęcie takich pomidorów z mojej przydomowej szklarni poniżej) poprzez dodanie do niej genów z Lwiej Paszczy (ang. snapdragon). Dzięki temu posiadają silne fioletowe ubarwienie zarówno na skórce jak i w całym miąższu oraz mają trzykrotnie więcej antyoksydantów niż zwykłe pomidory.
Jak ktoś się nie boi GMO to można spróbować, myszom ponoć smakowało (publikacja) ( ͡

[KTreu]

@Jossarian: dzięki, w sumie można by zamówić na próbę.

[Hefas]

@bardzospokojnyczlowiek: tomaty przetrwało w języku śląskim :)