[Lifelike]

Opal to mineraloid (SiO2·nH2O) zaliczany do krzemianów uwodnionych, którego nazwa pochodzi od sanskryckiego upala = drogi kamień, kamień szlachetny; bądź od gr. opallios (łac. opalus) = widzieć zmianę (barwy). Jest najbardziej znanym naturalnym kryształem fotonicznym*. Najbardziej charakterystyczną cechą opali są efekty świetlne, czyli opalizacja, która powstaje w wyniku rozszczepienia światła od ściśle ułożonych, małych kuleczek krystobalitu. Opal należy do grupy minerałów amorficznych, czyli pozbawionych struktury krystalicznej, podobnie jak bursztyn.
Ze względu na obecność lub brak efektów optycznych opale dzielimy na: szlachetne, ogniste i zwyczajne (w jubilerstwie największym powodzeniem cieszy się opal szlachetny). Opale szlachetne odkryto późno, w starożytnej Grecji czasów Arystotelesa nie były jeszcze znane. Wzmianki o jubilerskich opalach pojawiły się pod koniec istnienia starożytnej Grecji, kamień ten był dobrze znany Rzymianom, którzy importowali go z Indii i być może z rejonu Dacji – dzisiejszej Rumunii. Co najmniej od XI wieku działały kopalnie wyjątkowej klasy opali szlachetnych na terenie ówczesnych Węgier, a dzisiejszej Słowacji. Kopalnie te zresztą istniały aż do 1920 r., a wiele opali węgierskich zostało włączonych w skład klejnotów cesarskich Habsburgów przechowywanych do dziś w Wiedniu. Po wyczerpaniu się złóż indyjskich i węgierskich, odkryto nowe wielkie złoża w Meksyku (1857 r.) i Australii (1849 r., w stanie Queensland), ale eksploatację w obu krajach złóż rozpoczęto dopiero pod koniec lat 70. XIX w.
W Polsce występują tylko nieszlachetne opale, głównie na Dolnym Śląsku (Nasławice, Jordanów k. Sobótki, Szklary), w Karpatach fliszowych oraz w okolicach Zawichostu i Chełma. Hialit pojawia się w szczelinach serpentynitów w Bystrzycy Górnej koło Świdnicy, towarzyszy nefrytowi w Jordanowie i bazaltom koło Jawora.
Pierwsze udane opale syntetyczne wyprodukowano z kwasu krzemowego w Szwajcarii w 1974 (opale czarne i mleczne) oraz w 1982 r. (opale ogniste i miodowe). Produkcja odbywa się w wysokiej temperaturze (500-800 st. C) i ciśnieniu. Oprócz tego produkuje się imitacje opali na bazie agatów, szkła lub plastiku. Powszechnie robi się także imitacje opali szlachetnych z pospolitych opali, gotując je w wodzie z cukrem lub miodem albo impregnując wodą, woskiem lub olejem.
Olympic Australis* (Olimpiada Australii) to największy okaz nieoszlifowany - 20 000 karatów, Australia (Coober Pedy);
Andamooka** – 933 karatów w stanie surowym, 250 karatów po oszlifowaniu; Australia - obecnie w naszyjniku królowej brytyjskiej;
Burning of Troi*** – około 900 karatów w stanie surowym, 250 karatów po oszlifowaniu, Słowacja, znaleziony w XVIII wieku - prezent cesarza Napoleona dla Józefiny, obecnie w muzeum w Wiedniu.
[*](https://pl.wikipedia.org/wiki/Kryształ_fotoniczny), , *, **, ***
Źródła: [[1]](https://pl.wikipedia.org/wiki/Opal), [[2]](http://blog.pasart.pl/3011/), [[3]](https://mineralfair.pl/kamienie-szlachetne/opal/), [[4]](https://zywaplaneta.pl/klatwa-opali/)
#nauka #geologia #mineraly #ciekawostki #liganauki #gruparatowaniapoziomu