Wpis z mikrobloga

25/30 i 26/30 Średniowieczne zaklęcia na ułatwienie porodu - w średniowieczu szczególnie dużo praktyk magicznych skupiało się wokół spraw związanych z szeroko rozumianą płodnością i prokreacją. Za wyjątkowo niebezpieczny zarówno dla życia przyszłej matki, jak i dla dziecka, uważano czas porodu.

Wśród licznych sposobów mających zapewnić kobiecie szczęśliwe rozwiązanie jednym z najpopularniejszych było stosowanie amuletów przeznaczonych do noszenia na ciele. Niektóre przybierały formę tzw. pasów porodowych - były to wydłużone pasma pergaminu szczelnie zapełnione modlitwami, magicznymi inkantacjami i rysunkami, noszone wokół bioder zarówno w czasie ciąży, jak i w samym momencie porodu. Takie pasy mogły być przygotowywane na specjalne zamówienie, ale niewykluczone, że były później przekazywane z matki na córkę lub wypożyczane innym ciężarnym kobietom w rodzinie.

Prostszą formą amuletów porodowych były małe tabliczki z wosku lub z innego materiału, na których wypisywano zaklęcia i które umieszczano przy rodzącej. Receptura na wykonanie takiego przedmiotu zachowała się m. in. w XIV-wiecznej księdze medycznej Liber receptorum medicinalium autorstwa medyka Johna z Arderne:

By doprowadzić do szybkiego rozwiązania u kobiety po długim porodzie. Przywiąż to zaklęcie pod kolanem rodzącej kobiety, odmawiając Modlitwę Pańską i Zdrowaś Maryjo. + Tak jak wierzymy, że słowo + staje się + ciałem + i że Maryja Panna porodziła dzieciątko Jezus jako Boga prawdziwego i jako człowieka, tak ze wstawiennictwem Maryi i z woli naszego Pana Jezusa Chrystusa, obyś szczęśliwie porodziła dziecię, które nosisz w łonie. Gdy Chrystus się rodził, jego matka nie cierpiała bólu. Raz jeszcze Chrystus się rodzi jako Bóg i jako człowiek. + Chrystus cię wzywa, dziecię + wyjdź na zewnątrz + wyjdź na zewnątrz + Chrystus zwycięża + Chrystus króluje + Chrystus jest panem + niech Chrystus chroni cię przed wszelkim złem amen + Michale + Gabrielu + Rafale + przybądźcie mu z pomocą

Starszy przepis na amulet porodowy zachował się w staroangielskim manuskrypcie z XI wieku -został dopisany w wolnym miejscu na karcie rękopisu:

Maryja Panna porodziła Chrystusa / Bezpłodna Elżbieta porodziła Jana Chrzciciela / Zaklinam cię, dziecię, czyliś rodzaju męskiego czy żeńskiego, / przez Ojca i Syna i Ducha Świętego, byś wyszło na zewnątrz i wywiodło się / a nadto byś ty [demonie] nie skrzywdził [matki?] / ani nie sprawił, by [dziecko] było bez zmysłów amen. / Pan, widząc płaczące siostry Łazarza, uronił łzy przy grobie w obecności Żydów i zawołał: / "Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!" I on wyszedł na zewnątrz, z rękami i stopami związanymi, ten który przez cztery dni pozostawał / martwy. Zapisz to na dziewiczym wosku / i przywiąż do jej prawej stopy.

Średniowieczne zaklęcia porodowe mają często elementy wspólne: tak zwana "sekwencja matek," wymieniająca biblijne matki, "zaklinanie dziecięcia", połączone dodatkowo z egzorcyzmem, a także tzw. motyw exi foras - "wyjdź na zewnątrz," przywołujący najczęściej historię Łazarza.

Warto dodać, że wbrew pozorom w średniowieczu zasadniczo nie przedkładano życia dziecka ponad życie matki - może poza przypadkami, kiedy dziecko było długo wyczekiwanym męskim potomkiem i dziedzicem, na którego utratę nie można było sobie pozwolić. Z zachowanych tekstów medycznych, takich jak np. XII-wieczna Trotula, wynika, że podczas porodu koncentrowano się przede wszystkim na dobrostanie kobiety i na jej bezpieczeństwie. Zdarzało się, że w przypadku wyjątkowo utrudnionych porodów nie zwracano już nawet zbytniej uwagi na to, czy dziecko urodzi się żywe, czy martwe - podstawową sprawą było jak najszybsze wydobycie go na zewnątrz, by kobieta miała szansę na przeżycie.

Ilustracja poniżej: XV-wieczny amulet ochronny w formie pasa pergaminu, prawdopodobnie pas porodowy. Zawiera liczne teksty, głównie modlitwy i inkantacje, a także symbole magiczne mające zapewniać ochronę przed różnymi rodzajami niebezpieczeństw, m. in. przed bezsennością, bólem, nagłą śmiercią, chorobami i złymi duchami. Powiększony fragment to przedstawienie krwawiącej rany w boku Chrystusa. Motywy związane z męką Chrystusa i ukrzyżowaniem pojawiały się także na innych średniowiecznych pasach porodowych.

#apaturium #sredniowiecze #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #historia #gruparatowaniapoziomu #magia #medycyna
Pobierz
źródło: comment_1636104541pZeX3zlPLML006tSUoyhWz.jpg
  • 5