[Historia_Podcast]

Ta książka nadaje się na film i to hollywoodzki, który jednak moim zdaniem… nie powstanie. Dlaczego? To już domyślcie, a jak ktoś ma ochotę niech pisze w komentarzach. To pytanie zadam mojemu następnemu gościowi Rogerowi Moorehouse’owi, a trzy takie książki (premiera właśnie w Polsce) z autografem autora będą do wygrania tradycyjnie w ostatni piątek miesiąca w konkursie dla subskrybentów i wspierających na Patronite.

Gdy książka „The Forgers” (po polski oznacza to słowo „fałszerzy”, ale ostatecznie tytuł naszego wydania brzmi „Paszporty Życia”) ukazała się w Wielkiej Brytanii, to niemałą sensację wywołał lord Daniel Finkelstein. Konserwatywny brytyjski polityk, a wcześniej redaktor naczelny The Times napisał felieton w którym zdradził, że jego rodzina przeżyła Holocaust dzięki fałszerstwom polskich dyplomatów. Ojciec Finkelsteina był Żydem ze Lwowa, który uratował się z Zagłady dzięki działalności tak zwanej Grupy Ładosia, kierowanej przez konsula Aleksandra Ładosia.

Książka Moorehouse jest dogłębną analizą działań polskich dyplomatów w szwajcarskim Bernie w czasie wojny, ale także tego w jaki sposób władze innych europejskich państw robiły wszystko zgodnie z procedurami, tak aby maksymalnie utrudnić działania stworzone przez Polaków. Proceder fałszowania paszportów doprowadził do uratowania kilku tysięcy ludzi z gett stworzonych w naszych miastach.

- Ta historia przez długie lata była zupełnie nieznana. Z jednej strony komunistyczne przejęcie Polski po wojnie sprowadziło Ładosia i jego pobliźnich do zapomnienia, a odpowiednie akta zniknęły w archiwach polskiego rządu na emigracji w Londynie – mówił mi Roger Moorhouse, gdy rozmawialiśmy tuż po premierze angielskiego wydania – Z drugiej, czyli osobiste wspomnienia ocalonych były nieznane, ponieważ tak niewielu z tych, którzy otrzymali paszporty przeżyli, a nawet jeżeli przeżyli, to w rzeczywistości wiedzieli, skąd ten paszport pochodzi.

Sprawa paszportów była nieznana aż do roku 2017, gdy na placówkę z Zurychu został oddelegowany Jakub Kumoch (obecnie ambasador RP w Chinach). To właśnie ten dyplomata zupełnie przypadkowo dowiedział się o działaniach Ładosia w czasie wojny i zaraził tematem brytyjskiego historyka.

W okupowanej przez Niemców Europie taki sfałszowany dokument latynoamerykański był biletem do życia. Poeta warszawskiego getta, Władysław Szlengel, pisał: 'Chciałbym mieć paszport Urugwaju / Och, jaki to piękny kraj / Jak pięknie musi być być podmiotem / Kraju zwanego Urugwajem...

Niemcy zgadzali się na wymianę obywateli krajów Ameryki Południowej na swoich, ze względu na możliwość wydostania zatrzymanych w krajach alianckich. W niemieckiej administracji doszło na tym tle nawet do konfliktów - głównie między Ministerstwem Spraw Zagranicznych a SS. Narodowi Socjaliści mimo wszystko nie patrzyli przychylnie na zamianę Żydów na ludzi z tak zwanej rasy panów i oszczędzenie przeznaczonych do eksterminacji. Inna sprawa, że działania Polaków spotykały się z wrogością doktrynalnych szwajcarskich urzędników. W książce Moorhouse’a jest wiele przykładów haniebnych działań władz krajów zachodnich, ale także z detalami opisana tak zwana afera Hotelu Polskiego, gdy szajka żydowskich kolaborantów gestapo oszukiwała innych Żydów sprzedając sfałszowane paszporty, których ni uznali Niemcy wysyłając ich właścicieli do komór gazowych.

Pomimo ogromnej skali akcji „Grupy Ładosia” i ogromnej liczby ocalonych, tylko jeden z uczestników operacji otrzymał tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Był to Konstatny Rokicki i Instytut Yad Waszem popełnił tu błąd. Przełożonymi Rokickiego byli bowiem Stefan Ryniewicz i Aleksander Ładoś, polski poseł w Bernie. Uroczystość oprotestowała wtedy rodzina Rokickiego i ponad 30 ocalonych.

Aleksander Ładoś, będący uosobieniem polskiej odwagi i człowieczeństwa, zasługuje na tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata – napisał w felietonie Finkelstein.

#ksiazka #historia #warszawa #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #film #kino #polska #literatura #ksiazki

*** Możesz już mnie wspierać na Patronite.pl https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie
Dla członków klubu dodatkowe odcinki.

Gdzie oglądać moje filmy?
[https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videos](Youtube: https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videos)

Podcasty w aplikacji:
[https://open.spotify.com/show/5kwBGbxDDcCZOkVTPrnt2g](Android - https://open.spotify.com/show/5kwBGbxDDcCZOkVTPrnt2g)
[ https://podcasts.apple.com/pl/podcast/historia-jakiej-nie-znacie/id1565477978](iOS - https://podcasts.apple.com/pl/podcast/historia-jakiej-nie-znacie/id1565477978)

Profile:
[https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie](Facebook : https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie)
[https://www.instagram.com/historiajakiejnieznacie/](Instagram : https://www.instagram.com/historiajakiejnieznacie/)
[https://twitter.com/cezkor](Twitter : https://twitter.com/cezkor)
TikTok: zbanowany za szerzenie prawdy historycznej.