[E.....l]

Kilkukrotnie już w swoich wpisach wspominałem, że istnieje we wszechświecie niewielki odsetek gwiazd o gigantycznych rozmiarach, posiadających bardzo wysoką temperaturę i, co za tym idzie, świecących niezwykle jasno. W przeciwieństwie do obiektów podobnych do naszej Dziennej Gwiazdy i mniejszych, czerwonych karłów, kończą one swój żywot niezwykle efektownie, wybuchając jako supernowe.

Czym właściwie jest supernowa? Mówiąc najprościej to "eksplozja" gwiazdy. Po ustaniu w jej wnętrzu reakcji termojądrowych gwiazda zapada się pod własnym ciężarem i przez niezwykle krótki (w astronomicznej skali czasu) okres staje się niezwykle jasnym obiektem, wyrzucając jednocześnie w przestrzeń kosmiczną niemal całą swoją materię. Co ważne, podczas wybuchu supernowej (i praktycznie tylko tam) powstają pierwiastki takie jak złoto czy krzem, doskonale znane na Ziemi.

Jasność wybuchających supernowych jest trudna do wyobrażenia. Dość powiedzieć, że SN1006, która była obserwowana właśnie w 1006 roku miała jasność dochodzącą nawet do 9 magnitudo co oznacza, że z łatwością można było ją obserwować w dzień. Gwiazda, która wtedy wybuchła, była odległa od Ziemi o... 7 tysięcy lat świetlnych. Dla porównania Syriusz, najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba ma jasność -1,4, choć jest położony niecałe dziewięć tysięcy lat świetlnych od nas.

Na zdjęciu pozostałość SN1006.

#mirkokosmos #astronomia #fizyka #ciekawostki #kosmos #piszeestel

[H.....a]

@Eestel: co to za jednostki magnitudo?

[E.....l]

@Humma: opracowana w starożytności, potem rozbudowana skala jasności gwiazd. Wtedy obejmowała wielkości od 1 najjaśniejsze gwiazdy na niebie) do 6 (z trudem widzialne gołym okiem). Po odkryciu teleskopów została nieco zmieniona i uwzględnia również wartości ujemne dla najjaśniejszych obiektów.

[flager]

Dla porównania Syriusz, najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba ma jasność -1,4, choć jest położony niecałe dziewięć tysięcy lat świetlnych od nas.

@Eestel: Chyba 9 lat świetlnych zamiast 9000 lś.

[H.....a]

@Eestel: aktualnie mierzy się to w jakiś deterministyczny sposób, czy ciągle na oko?

[H.....a]

miała jasność dochodzącą nawet do 9 magnitudo co oznacza, że z łatwością można było ją obserwować w dzień.

6 (z trudem widzialne gołym okiem)

@Eestel: nie ma czasem błędu?

[E.....l]

@flager: oczywiście że tak. Niedopatrzenie okrutne - Syriusz jest odległy o 9 lat świetlnych :)
@Humma: jedna wielkość gwiazdowa to spadek lub wzrost jasności o pierwiastek piątego stopnia ze 100

[Sickstee]

miała jasność dochodzącą nawet do 9 magnitudo co oznacza, że z łatwością można było ją obserwować w dzień.

najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba ma jasność -1,4

nieco zmieniona i uwzględnia również wartości ujemne dla najjaśniejszych obiektów.

@Eestel: To rozumiem, że w pierwszym cytacie powinno być -9, a nie 9?

[arktosk]

@Sickstee: Tak, przynajmniej wikipedia tak podaje.

[bircov]

@Eestel: Warto też dodać, że poza jasnością supernowe niosą ze sobą zabójcze dla życia promieniowanie, m.in. neutronowe. Jest prawie pewne, że przynajmniej raz takie zdarzenie doprowadziło do zachwiania ziemskiego ekosystemu, przykład: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wymieranie_ordowickie
Wybuch supernowej w odległości do 1000 lat świetlnych od nas prawdopodobnie zabiłby całe życie na Ziemi lub przynajmniej cofnął nas do protezoiku.

[klpt12]

@Eestel: Ja ostatnio czytałem artykuł, że sam wybuch supernowej jest niewystarczający do wytworzenia ciężkich pierwiastków i powstają one na skutek zderzenia dwóch gwiazd neutronowych w układach wielokrotnych

[klpt12]

@bartdziur: wiem, ale to chyba było do bircov

[flager]

@klpt12: daj link do tego materiału, bo obecnie obowiązującą teorią jest ta, która mówi o powstawaniu cięższych pierwiastków właśnie podczas wybuchu super nowej.
Poza tym czy układy wielokrotne gwiazd neutronowych nie są zbyt rzadkim zjawiskiem do wytworzenia wystarczającej ilości tych pierwiastków?

[klpt12]

@flager: http://www.cfa.harvard.edu/news/2013-19 oryginał
http://www.polskieradio.pl/23/266/Artykul/891215,Cale-ziemskie-zloto-pochodzi-z-kolizji-gwiazd-neutronowych

[flager]

@klpt12: żaden z tych linków nie wyklucza powstawania cięższych pierwiastków podczas wybuchu supernowej.

[d.....k]

@Eestel: czyli na niebie były "dwa słońca" i żaden ówczesny astronom nad tym zjawiskiem się nie pochylił?

[flager]

@durielek: kilku pochyliło się nad tym zjawiskiem.
https://en.wikipedia.org/wiki/SN_1006#Historic_description

[w.....9]

@bircov: nie do końca, żeby do tego doszło stożek promieniowania z supernowej musiałby być skierowany w stronę Ziemi

[NiquS7]

@Eestel: A co to znaczy "powstają pierwiastki"? Jak to się dzieje?

[Grizwold]

@NiquS7: W naszym słońcu takze powstają pierwiastki, ale one nie biorą się znikąd - powstają przez fuzję mniejszych pierwiastków.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Reakcja_termoj%C4%85drowa