Na niedawnym spotkaniu Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SCO) w Pekinie zaprezentowano ,,Nową Strategię Rozwoju Uzbekistanu na lata 2022-2026″. Strategia zakłada pogłębienie więzi gospodarczych Uzbekistanu z Chinami. Mówi o rozszerzeniu współpracy ze strategicznymi partnerami, takimi jak Chiny, ale o Rosji się nie wspomina.

Stosunki gospodarcze Uzbekistanu z Chinami związane są głównie z projektami infrastrukturalnymi. Projekt kolei Chiny-Kirgistan-Uzbekistan odegra ważną rolę dla obu krajów.

Północne obszary Azji Centralnej, na które składały się rozległe stepy zamieszkiwane przez ludy pasterskie, były stopniowo podbijane przez Rosjan w XVII, XVIII i XIX wieku. Pierwsze kontakty Rosji z Azją Środkową datuje się na XVI w., kiedy Moskwa zaczęła wysyłać swoje poselstwa do tamtejszych chanatów w celu nawiązania stosunków gospodarczych, których głównym przedmiotem miały być uprawy bawełny i hodowle jedwabników. W kolejnych stuleciach w zdobywaniu ziem Azji Centralnej coraz większe znaczenie odgrywała sytuacja geopolityczna w regionie oraz tzw. misja kulturowa, czyli przekonanie o potrzebie cywilizowania prymitywnych ludów i zaprowadzeniu między nimi trwałego pokoju, co w przyszłości miało prze-łożyć się na większe bezpieczeństwo na szlakach handlowych przecinających region.

Bezpośrednio przed podbiciem południowych terenów Azji Centralnej obszar ten znajdował się pod kontrolą trzech jednostek politycznych – Emiratu Buchary, Chanatu Chiwy i Chanatu Kokandu. Całkowicie im podporządkowane były ludy osiadłe. W mniejszym stopniu zależności pozostawały znajdujące się na ich terytorium plemiona koczownicze.

Na przełomie wieków rdzenne grupy etniczne nieustannie się przemieszczały i integrowały ze sobą. Dopiero w XV w. zaczęły formować się koczownicze plemiona Kazachów, Uzbeków, Kirgizów i Turkmenów. Najdłuższa w regionie jest historia Tadżyków, której początki sięgają X wieku. Obecnie nie wszystkie grupy etniczne zamieszkują rodzime obszary bezkresnych ziem Azji Centralnej. Wiele z tych grup miesza się ze sobą, np. w Kotlinie Fergańskiej. Co też w dużym stopniu jest efektem wielokrotnie zmienianych przez władze radzieckie granic w regionie.

Zawiłości tożsamości etnicznej ludów Azji Środkowej wynikają z wielowiekowej historii wzajemnych relacji. Tysiąc lat temu rolnicy i mieszkańcy osad miejskich ulokowanych na zachód od górskich pasm Pamiru i Tien Szanu porozumiewali się językami z rodziny irańskiej, blisko związanymi z językiem perskim. Aczkolwiek to pasterze z ludów koczowniczych, posługujący się odmianami języka tureckiego, zaczęli dominować w regionie pod względami politycznymi i militarnymi, a w konsekwencji również językowymi.

Przed rosyjską kolonizacją Azja Centralna była regionem o lenniczym statusie. Dla jej mieszkańców większą wartość stanowiły więzi geograficzne, ekonomiczne, a nawet językowe, aniżeli etniczne.