Aktywne Wpisy
zbrodnia_i_kawa +36
#logikaniebieskichpaskow #zwiazki
Kobiety nie chcą mieć dzieci, bo mężczyźni gardzą matkami, gardzą dziećmi i nie szanują obowiązków i prac domowych, które tradycyjnie wykonują kobiety. Kobieta naturalnie grawituje w stronę tego co podziwiają i szanują mężczyźni, instynktownie unikają ostracyzmu społecznego. W związku z tym, że współcześnie mężczyźni powszechnie nagradzają rozwiązłość seksualną (onlyfans, instagram, prostytucja, e-prostytucja), kobiety naturalnie nie będą wybierały życia rodzinnego, za to będą wybierały seksualizację siebie, złudzenie wiecznej młodości, operacje i
Kobiety nie chcą mieć dzieci, bo mężczyźni gardzą matkami, gardzą dziećmi i nie szanują obowiązków i prac domowych, które tradycyjnie wykonują kobiety. Kobieta naturalnie grawituje w stronę tego co podziwiają i szanują mężczyźni, instynktownie unikają ostracyzmu społecznego. W związku z tym, że współcześnie mężczyźni powszechnie nagradzają rozwiązłość seksualną (onlyfans, instagram, prostytucja, e-prostytucja), kobiety naturalnie nie będą wybierały życia rodzinnego, za to będą wybierały seksualizację siebie, złudzenie wiecznej młodości, operacje i
KaiserBrotchen +389
źródło: fsdfdsfsdfsd
Pobierz
Część pierwsza była wprowadzeniem i kreśliła krajobraz krain apriorycznych. Część druga zawierała wyjaśnienia i rozważania natury technicznej, i choć było ich niewiele, to prawdopodobnie większość uznała je za nudne. Ta część, tym razem ostatnia, służyć będzie ocenie konkluzywności argumentu Anzelma. Nie można jednak pisać o dowodzie ontologicznym, nie poświęcając przy tym dostatecznie wiele miejsca jednemu z najsławetniejszych sloganów w historii filozofii, toteż zanim przejdziemy do kreślenia wniosków, wypada nam spotkać się z Kantem i zastanowić się, czy istnienie jest predykatem.
Większość historycznych myślicieli ma na swoim koncie przynajmniej jedno zdanie, które jakby dziecię wyrodne wyrwało się spod jego władzy i udało się w świat, aby rozpocząć swoje życie. Niektóre z nich w swym buncie postanowiły wieść żywot całkiem inaczej niż życzyli sobie tego twórcy. Współcześnie wielu wie, że nic nie wie, jednak przede wszystkim nie wie, o co im chodzi. Inni dziwią się, że przecież da się wejść dwa razy do tej samej rzeki. Jeszcze innym zdaje się, że są dzięki temu, że myślą. Jednak są też idee, które przetrwały w stanie z grubsza nienaruszonym. I tak wszystkie serca mają prawdy, których nie znają rozumy, a byt wciąż określa świadomość i czuje się bezpieczny, bowiem niebytu nie ma. A co z Kantem? Czy byłby dumnym ojcem? Być może, lecz przekonałby się, że to dziecko, które my tu teraz niańczymy, zostało mu podrzucone. ‘Co to znaczy?, ktoś zapyta, ‘Czyż Kant nie stwierdził, że istnienie nie jest predykatem? I że przez to dowód ontologiczny należy odrzucić?’. I tak i nie. Rzeczywiście, według Kanta dowód ontologiczny był błędnym, a błąd zawierał się w tym, że próbował zawrzeć istnienie w definicji Boga, licząc na to, że jakimś magicznym sposobem ten rzeczywiście zaistnieje. Mimo to próżno szukać fragmentu w Krytyce czystego rozumu, w którym autor stwierdziłby, że istnienie nie jest predykatem. Aby nie być gołosłownym, przytaczam interesujące nas wyimki z tłumaczenia Chmielowskiego (wytłuszczam fragmenty szczególnej uwagi):
Mógłbym wkleić więcej, ale chyba nie ma sensu. Zanim przejdziemy dalej, to trzeba zauważyć (choć może po tych fragmentach tego nie widać), że, niezależnie od konkluzji, cały wywód nie jest najwyżej jakości. Niektóre twierdzenia wydają się kompletnie bez związku z wnioskiem, jaki Kant chce uzasadnić, inne zaś pojawiają się niejako z próżni. Mimo to stanowisko Kanta można zrekonstruować i nie wydaje się, aby jego konkluzja brzmiała: ‘istnienie nie jest predykatem’. Kant jasno rozgranicza ‘orzeczenie logiczne’ od ‘realnego’ i przyznaje, że tym pierwszym ‘może być cokolwiek’. To ‘orzeczenie realne’ Kant nazywa określeniem i to z tej kategorii wyrugował istnienie. A jak zdefiniował określenie? Określenie ma być tym, co może zostać ‘dodane do pojęcia jakiejś rzeczy’, a w wyniku tego dodawania ‘coś przybędzie’. Podsumowując przy użyciu bardziej precyzyjnego języka: istnienie jest predykatem, ale predykatem odmiennym od tych, które tworzą pojęcia obiektów np. bycie czerwonym. Nie chodzi też o to, że nie można zdefiniować obiektu jako istniejącego. Można, tyle że nie będzie to miało żadnego efektu. Konsekwencje tej myśli najlepiej ująć przykładem. Zdanie ‘Istniejące wombaty istnieją’ jest wprawdzie zdaniem analitycznym i koniecznym jest, aby istniejące wombaty istniały, lecz nie gwarantuje ono, że są jakiekolwiek wombaty. Ujmując inaczej, każdy element zbioru istniejących wombatów istniałby, lecz nie jest koniecznym, aby ten zbiór zawierał choć jeden element. Skąd zatem wziął się slogan? Cóż, pewnie można i w ten sposób interpretować Kanta, mimo że wydaje mi się to nadinterpretacją. Z całą pewnością jego krytyka kogoś zainspirowała. Jednak to nie Kant pozbawił istnienie statusu predykatu, a Russell i Quine. Ten pierwszy wszak jest ojcem logiki klasycznej, w której predykat egzystencji nie funkcjonuje, drugi zaś jest autorem innego sławnego sloganu: ‘istnieć oznacza być wartością związanej zmiennej’. Czy to słuszne stanowisko? Są wątpliwości, lecz jest to problem na inny wpis (od miesięcy zastanawiam się nad wpisem o postaciach fikcyjnych), zatem pozostawmy to bez rozstrzygnięcia.
Zanim przejdziemy do tego, jak odnieść powyższe do argumentu Anzelma, warto przyjrzeć się uzasadnieniu Kanta, nawet jeśli akceptujemy jego wniosek. W jego wywodach znaleźć można takie oto twierdzenie, że pojęcie i odpowiadający mu obiekt ‘muszą zawierać dokładnie toż samo’ oraz iż ‘sto rzeczywistych talarów nie zawierają ani odrobiny więcej niż sto możliwych’. Jak słusznie zauważył Plantinga, nie wydaje się to być prawdą. Zdefiniujmy bowiem, co oznacza być pojęciem jakiegoś obiektu (przyda nam się to zresztą do krytyki Anzelma). Proponuję taką definicję:
Pojęcie obiektu x to zbiór n predykatów (własności) P1...Pn takich, że każdy dowolny predykat Pi umieszczony w zdaniu 'x jest P' tworzy zdanie koniecznie prawdziwe.Weźmy teraz pojęcie najszybszego człowieka-sprintera na świecie. Z całą pewnością w tym pojęciu mieszczą się własności bycia człowiekiem, bycia szybszym niż ktokolwiek inny, posiadania nóg etc. Przyjmijmy teraz – nie znam obecnej sytuacji sportowej – że najszybszym sprinterem nadal jest Usain Bolt. Usain Bolt posiada zatem wszystkie te własności, które wchodzą w skład pojęcia najszybszego człowieka-sprintera na świecie. Mimo to przysługuje mu znacznie więcej niż jest zawarte w tym pojęciu. Jest czarnoskóry, mierzy 195 centymetrów, urodził się na Jamajce etc. Żadna z tych własności nie wchodzi w skład pojęcia najszybszego człowieka-sprintera, albowiem nie jest koniecznie, aby miał on dokładnie tyle wzrostu. Inaczej ujmując, zdanie ‘najszybszy sprinter na świecie mierzy 195 centymetrów’ jest prawdziwe, lecz tylko przygodnie; w 2008 roku prawdziwym było stwierdzenie, że ma on 190 cm. Zatem obiekt zawiera znacznie więcej niż pojęcie, które mu odpowiada, zaś Kant nieco się zagalopował.
Załóżmy wszelako, że Kant miał rację i że zawieranie istnienia w pojęciu Boga nie ma kompletnie żadnego efektu. Jak do się ma do Anzelma? Pisząc część pierwszą, sądziłem, że nijak. Teraz jednak mam wątpliwości. Wprawdzie żadne zdanie drugiego rozdziału Proslogionu nie wskazuje na to, aby Anzelm miał zdanie ‘Bóg istnieje’ za analityczne w kantowskim rozumieniu. Z pewnością, co zresztą pisałem poprzednio, nie definiuje explicite Boga jako istniejącego. A może zawarł egzystencję w definicji rzeczy, ponad którą nic wspanialszego nie da się pomyśleć? Ciężko znaleźć coś na poparcie takiej tezy, bowiem Anzelm wydaje się traktować to pojęcie jako pierwotne i nie rozwodzi się nad jego znaczeniem. Prawdopodobnie zapytany o to, co sprawia, ze Bóg ma taki status, zapewne wymieniłby klasyczne przymioty jak wszechmoc czy wszechwiedza. Jednakże jeśli przyjrzymy się P2 i P3, to tam właśnie Anzelm stwierdza, że można pomyśleć o czymś identycznym z Bogiem jako o istniejącym i przez to o czymś wspanialszym niż Bóg nieistniejący. Jeżeli tak, to musimy cały argument podsumować – non sequitur. Używając słownika Kanta, Anzelm w P3 dodaje do pojęcia Boga orzeczenie istnienia, jednak, jak wynika z przytoczonych fragmentów krytyki kantowskiej, taki akt nie powoduje, że opuszczamy nagle sferę pojęć. Zamiast tego otrzymujemy zwyczajnie to samo pojęcie z jednym dodatkowy predykatem, lecz nadal nie wiemy, czy jest obiekt, który temu pojęciu odpowiada. W takim wypadku wnioskiem argumentu winno być coś w rodzaju ‘w pojęciu Boga zawiera się istnienie’, lecz jeśli uznajemy twierdzenia Kanta, to wniosek ten nie będzie równoważny ‘Bóg istnieje’. Jeśli natomiast przyznamy, że w P3 opuszczamy sferę pojęć, to argument Anzelma staje się kołowy.
Ciężko jednoznacznie orzekać, co Anzelm miał na myśli. Być może wina leży po mojej stronie i nieprawidłowo zrekonstruowałem argument, być może zawinił tłumacz. Faktem jest, iż istnieją inne rekonstrukcje, które unikają tych problemów. Przedstawiona przeze mnie zmodyfikowana wersja formalna również wydaje się unikać kantowskich zarzutów, bo nie stwierdziłem tam w przesłankach, że jest coś identycznego z Bogiem. Sam Kant raczej nie poczułby się źle na wieść o tym, że jego krytyka nie dotyczy argumentu Anzelma, jako że nie pisał on jej przeciw Anzelmowi, a przeciw Leibnizowi i poprzez niego przeciwko Kartezjuszowi. Może zamiast zastanawiać się bez końca nad tym, co Anzelm mógł uważać, lepiej zwrócić się ku temu, co uważał na pewno.
Jak zwykle przy próbie odrzucenia argumentu musimy zwrócić się ku przesłankom. Definicję proponuje pozostawić w spokoju, bo jak pisałem w części drugiej, nad jej słusznością można debatować bez końca. W wersji zmodyfikowanej, którą zaproponowałem, przesłance P3 ciężko odmówić słuszności, zaś w przypadku P2, choć może ona budzić wątpliwości, da się znaleźć uzasadnienie. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że w przytoczonym poprzednio fragmencie Proslogionu Anzelm stara się uzasadnić tylko jedną z przesłanek, co być może wskazuje na to, że sam uważał ją za nieoczywistą. Mowa o przesłance P1, która stwierdza, że najwspanialsza rzecz istnieje w umyśle, albo, używając narzędzi, jakie tu wypracowaliśmy, istnieje tam jej pojęcie. Anzelm uzasadnia ją tak:
Czyli fakt, że głupiec rozumie te słowa, świadczy o tym, że ma w umyśle stosowne pojęcie. I tu tkwi problem Anzelma, co zauważył już Gaunilon, choć przeważnie wspomina się go tylko ze względu na nieszczęsną wyspę. Rozumienie słów coś, ponad co nic większego nie można pomyśleć musiałoby gwarantować, że pojęcie, jakie ma w umyśle głupiec, będzie uniwersalne tj. będzie co do joty odpowiadać pojęciu, jakie ma Anzelm, kiedy wymawia te słowa, bo tylko wtedy głupiec mógłby zidentyfikować rzeczywisty obiekt przy jego pomocy i obiekt ten byłby identyczny z tym, który zidentyfikował Anzelm. Rzecz w tym, że zrozumienie tych słów tego nie zapewnia. Raz, że te same słowa mogą dla głupca mieć zupełnie inne znaczenie, a dwa, że nawet gdyby tak nie było, to znaczenie tych słów nie determinuje jednoznacznie całego zbioru predykatów, jakie Anzelm wiąże z obiektem, jaki ma na myśli. Co więcej głupiec może rozumieć słowa, a jednak nie mieć w umyśle nic, co odpowiadałoby opisywanemu obiektowi. Weźmy banalny przykład żonatego kawalera. Każdy w czytających rozumie te słowa, jednak czy temu rozumieniu towarzyszy stosowne pojęcie takiego obiektu? Bynajmniej, wszak to obiekt niemożliwy, podobnie jak kwadratowe koło lub liczba pierwsza różna od dwa i podzielna przez dwa. Innym przykładem niech będzie ważkoszczur. Znaczenie tej nazwy łatwo odgadnąć, ale nikt z was nie wie, jakie pojęcie ja wiążę z tą nazwą (nie, nie ma skrzydełek). Wobec tego aby zaakceptować przesłankę P1 już wcześniej trzeba być przekonanym, że Bóg istnieje, i to ten sam Bóg, w którego wierzy Anzelm, inaczej jego słowom nie będzie odpowiadać pojęcie, które on sam posiada. Z samego rozumienia słów nic nie wynika i nie ma kompletnie żadnego powodu przyjmować P1 zamiast jej negacji. Gdybyśmy teraz przełożyli ten akapit na język modalności, to okazałoby się, ze dokładnie ten sam problem pojawił się u Plantingi. Tam też nie było żadnego powodu, by nie przyjąć, że jest niemożliwe, aby maksymalna doskonałość była egzemplifikowana. To właśnie de facto tę możliwość musiałby udowodnić argument. Anzelm swoją próbę podjął, jednak jego uzasadnienie zawodzi, bo nie chciało mu się czytać o filozofii języka. I niech to będzie przestrogą. Ja zaś będę pamiętał o tym, aby Kanta pochopnie nie skreślać.
Spamlista dla zainteresowanych: KLIK
#nowyonanizm #filozofia #ateizm #religia
Możesz zapisać/wypisać się klikając na nazwę listy.
Sponsor: Grupa Facebookowa z promocjami z chińskich sklepów
Masz problem z działaniem listy? A może pytanie? Pisz do IrvinTalvanen
! @Turysta_Onanista @Poczmistrz_z_Tczewa @AlfaMenel @Croce @ArtWrt147 @Glos_z_sali @Kampala @sorek @neilran @Racjonalnie @Ravenite @Wrobel_1111 @Oak_ @4alz @Raberr @bigos555 @RGB_XYZ @yeron @JanuszKek @Brzytwa_Ockhama @Schneider_Dvorzak @HiViolentJ @snwe @Prekambr @Fostrzyk @DeFutura @kubakokos
Komentarz usunięty przez autora
@Turysta_Onanista: ale jak to się ima czegoś najwspanialszego? W podanych przez Ciebie przykładach nie mamy obrazu przywoływanych przykładów, ponieważ nie da się wyobrazić kogoś kto ma żonę i jednocześnie jest niezamężny, podobnie koła które byłoby jednocześnie kwadratem.
A coś najwspanialszego nie ma takiej sprzeczności, więc
I zaraz podałem, jednak skoro twierdziłem, że 'rozumienie słów nie oznacza pojęcia' to najlepiej było zacząć przykładów najbardziej wyrazistych.
(｡◕‿‿◕｡)
@CzerstwaBulka: no i takie argumenty lubie najbardziej, zadufanych w sobie bufonów, sfrustrowanych tym że nikogo nie porywają ich najjaśniejsze argumenty, którzy po wszystkim cisną wazelinę łechtając pyche swoich współziomków w tagu #bekazkatoli
@Turysta_Onanista: no Ty chyba też
@CzerstwaBulka: tak właśnie, panie.
miałem na myśli to, że przywołałem obiekty sprzeczne, bo najlepiej obrazowały to twierdzenie. Nie dlatego, że definicja Anzelma była sprzeczna.