Styl zakopiański w miniaturze

Drewniany model Domu pod Jedlami jest z całą pewnością jednym z ulubionych eksponatów publiczności odwiedzającej Muzeum Stylu Zakopiańskiego w willi Koliba. Co decyduje o jego popularności? Z pewnością kunszt wykonania i rozpalanie wyobraźni odbiorców. Model niektórym przypomina domki dla lalek, dla innych zaś jest prawdziwym dziełem sztuki. Każdy zwiedzający chętnie zagląda przez maleńkie okna i drzwi do środka, szukając miniaturowych mieszkańców tego niezwykłego obiektu. Jego powstanie zaś wiąże się ze stylem zakopiańskim i Stanisławem Witkiewiczem.
To prawdziwe cacko zostało wykonane z kilku rodzajów drewna w ciągu ostatnich trzech miesięcy 1899 roku. Do ścian i konstrukcji dachu użyto świerku, do odrzwi, okien, słupów, balkonów, sosrębów i drzwi — gruszki. Dach zaś wykończono mahoniem, którego użyto na gonty. Wycięto ich 8000 ze skrzynek na cygara. Pracował nad nim cały zespół podhalańskich budarzy (Józek Giewont, Jaś Obrochta, Wojtek Gąsienica, Wojtek Źwijac, Józek Mikuda, Jędruś Walczak, Wojtek Bednarz, Jędruś Gąsienica, Ignac Hoły, Józek Łuszczek, Suchecki, Wojtek Roj Scepancyn i Józek Szostak) pod kierunkiem samego twórcy stylu zakopiańskiego — Stanisława Witkiewicza. Nie ograniczono się jedynie do odtworzenia formy budynku, ale wykonano również kunsztowne dekoracje na balustradach, odrzwiach, opaskach okiennych i drzwiach. Co ciekawe, malownicze ornamenty w formie leluj i rozetek pojawiają się nie tylko na elewacjach. Po otwarciu, wewnątrz, można je oglądać na miniaturowych sosrębach, odrzwiach i opaskach. Są wykonane z takim samym pietyzmem jak te na zewnątrz.
Witkiewicz, zainspirowany tradycyjnym budownictwem podhalańskim, rozpoczął kampanię na rzecz powstania pierwszego polskiego stylu narodowego. Idealna okazja do wcielenia teoretycznych założeń pojawiła się, kiedy Zygmunt Gnatowski (zamożny właściciel ziemski z Ukrainy) postanowił wybudować dla siebie dom w wiosce pod Tatrami. Witkiewicz podjął wyzwanie i zaprojektował okazały drewniany budynek, który nawiązywał w swym kształcie i konstrukcji do podhalańskich chałup, zapewniając przy tym komfort. Owym pierwszym budynkiem jest willa Koliba przy ulicy Kościeliskiej 18. Po niej przyszły kolejne realizacje.
Z pewnością najokazalszą z nich jest Dom pod Jedlami, wybudowany na Kozińcu w latach 1896/1897 dla Jana Gwalberta Pawlikowskiego. W dwa lata po ukończeniu jego budowy powstał omawiany tu model. Zamówił go Komitet Działu Sztuki dla Galicji w Krakowie na Wystawę światową 1900 roku odbywającą w Paryżu. Umożliwienie Witkiewiczowi i jego sztuce uczestnictwa w tej ekspozycji było wyrazem uznania dla stylu zakopiańskiego, który miał być polskim wkładem w ruch odrodzenia sztuki i rzemiosła. Zaplanowano prezentację modelu wraz z fotografiami budynków wybudowanych według witkiewiczowskich projektów w Zakopanem oraz zdjęciem chałupy góralskiej i planów murowanego domu w stylu zakopiańskim autorstwa Franciszka Mączyńskiego (który w przyszłości stał się współautorem Gmachu Głównego Muzeum Tatrzańskiego). Niestety w Paryżu sytuacja się skomplikowała. Plany Mączyńskiego nie zostały wysłane z racji niestaranności ich wykonania, a osamotniony model trafił pod ścianę sali krakowskich malarzy. Uszkodzony w transporcie i zakurzony, prezentował się nie najlepiej, toteż wkrótce trafił do skrzyni, a Witkiewicz otrzymał wezwanie do jak najszybszego zabrania go, gdyż koszty przechowywania w ówczesnej stolicy sztuki były bardzo wysokie.
PajonkPafnucy - Styl zakopiański w miniaturze

Drewniany model Domu pod Jedlami jes...

źródło: comment_CH1jddhVIcc8Hjyt11me7JhluXiHUoKe.jpg

Pobierz
  • Odpowiedz
  • Otrzymuj powiadomienia
    o nowych komentarzach

#witkiewicz #literatura

"Dawniej nie było "nienasycenia formą", nie było perwersji w sztuce. A życie nie było bezcelowym poruszaniem się bezdusznych automatów. Społeczeństwo jako maszyna nie istniało. Było miazgą cierpiących bydląt, na której wyrastały wspaniałe kwiaty żądzy, potęgi, twórczości i okrucieństwa."

~~ Stanisław Ignacy Witkiewicz - "Wariat i zakonnica"
N.....i - #witkiewicz #literatura

"Dawniej nie było "nienasycenia formą", nie było...

źródło: comment_CsDzMI2q3toa2a0fnXyt2dHOaGSfjQQS.jpg

Pobierz
  • 1
  • Odpowiedz
  • Otrzymuj powiadomienia
    o nowych komentarzach

#witkiewicz #cytaty #feels

Ty nie wybierasz, ty żresz wszystko, co ci samo w ręce wpadnie jak świnia, twoje apetyty są niższego rzędu, to nie jest metafizyczne nienasycenie. Ja wiem, że takie zjawiska jak my, ludzie bez miejsca, były we wszystkich epokach, ale dziś specjalnie trudno jest w tej formie przeżyć siebie w sposób istotny. Czasem marzę o jakimś salonie z osiemnastego wieku: bredziłbym wtedy o filozofii
  • Odpowiedz
  • Otrzymuj powiadomienia
    o nowych komentarzach

#cytaty #diss #witkiewicz

Ty jesteś potencjalnie inteligentny, ale pojęciowo głupi, nie gniewaj się. Jesteś jednolity blok bez żadnej szparki, w którą myśl może się wcisnąć.
― Stanisław Ignacy Witkiewicz, "Pożegnanie jesieni"
  • Odpowiedz
  • Otrzymuj powiadomienia
    o nowych komentarzach

Pod­sta­wy lo­giki wy­dać się mogą nies­pecja­lis­tom także jakąś bez­myślną bzdurą, pow­tarza­niem z upo­rem te­go, że A równa się A. Ja nie staczam się bezwład­nie po li­nii naj­mniej­sze­go opo­ru - ja mo­je życie sta­ram się przeżyć na tym naj­wyższym po­ziomie, da­nym mi przez przez­nacze­nie, które mam wy­pełnić. Os­ta­tecznie ktoś mu­siał się poświęcić, aby to właśnie zro­bić co ja - tak jak Ju­dasz mu­siał się poświęcić, aby sprze­dać Chrys­tu­sa - inaczej nie byłoby zba­wienia.
  • Odpowiedz
  • Otrzymuj powiadomienia
    o nowych komentarzach