[IMPERIUMROMANUM]

ROTUNDA W SALONIKACH – ZAGADKOWY „MAŁY PANTEON”

Na przełomie III i IV wieku, około 298-304 roku, na polecenie cesarza Galeriusza wzniesiono we wschodniej części Tessaloniki imponującą rotundę, najwyraźniej wzorowaną na rzymskim Panteonie.
Budowla miała plan koła o średnicy 24, 5 i wysokość niemal 30 metrów. Podobnie jak jej pierwowzór kryta była kopułą z opaionem, otworem w sklepieniu. Mimo, że został on później zamurowany o jego istnieniu świadczy otwór na deszczówkę w podłodze. Wnętrze Rotundy stanowiło tylko jedną obszerną salę okoloną sześcioma równomiernie rozmieszczonymi, obszernymi niszami krytymi sklepieniami kolebkowymi. Ponad nimi znajdowały się duże łukowato sklepione okna doświetlające wnętrze – była to poważna innowacja w stosunku do pozbawionego okien Panteonu. Drugą było wykonanie budowli, włącznie z kopułą, całkowicie z cegły.
Największą zagadką dotyczącą Rotundy jest jej pierwotna funkcja, będąca do dziś przedmiotem sporów badaczy. Niektórzy twierdzą, że zbudowano ją jako salę tronową Galeriusza. Miałoby o tym świadczyć jej połączenie monumentalną drogą z pobliskim kompleksem pałacowym. Problem w tym, że budowla została najwyraźniej wzniesiona kilka lat przed budową samego kompleksu i została do niego włączona później, poza tym odkryto tam salę tronową, tzw. Oktagon.
Drugą rozpatrywaną funkcją jest świątynia Jowisza – patrona cesarza. Tutaj największym problemem jest fakt, że w całym świecie rzymskim nie było drugiej takiej świątyni z wyjątkiem Panteonu, który sam w sobie jest wyjątkowy. Wszystkie świątynie na planie okręgu posiadały bowiem dookolną kolumnadę (jak choćby świątynia Westy na Forum Romanum). Argumentem większej wagi wydaje się jednak obecność okien w celli – jest to rozwiązanie niespotykane nigdzie indziej.
Ostatnią proponowaną interpretacją jest mauzoleum Galeriusza, jednak został on pochowany w monumentalnym grobowcu wzniesionym w pałacu, który kazał sobie wybudować w miejscu urodzenia nazwanym Felix Romuliana, na cześć matki cesarza (dzisiejszy Gamizgrad w Serbii). Galeriusz zmarł w drodze do Romuliany, jednak bliskość geograficzna nie jest wystarczającym argumentem żeby go tam pochować. Przenoszono przecież wielokrotnie zwłoki cesarzy, jeżeli więc chciałby być pochowany w Salonikach nie było ku temu przeszkód. Dodatkowo, grzebanie zmarłych w obrębie murów miejskich było prawnie i zwyczajowo zakazane, budowa mauzoleum intra muros jest więc mało prawdopodobna. Także i tej interpretacji nie sposób udowodnić. Najwyraźniej pierwotna funkcja Rotundy pozostanie w sferze domysłów. Dzisiaj służy ona za kościół, a jej wnętrze zdobią wyjątkowej urody wczesnobizantyjskie mozaiki.

https://www.imperiumromanum.edu.pl/ciekawostka/rotunda-w-salonikach-zagadkowy-maly-panteon/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #rzym #ciekawostki #venividivici

--------------------------------------------------------------------------------------
Podobają Ci się treści? Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!
https://www.imperiumromanum.edu.pl/dotacje/