[Gregua]

Z fb "Wielkie bitwy"

23.08.476 r.

Dowódca germańskich najemników w służbie Rzymu Odoaker obalił cesarza Romulusa Augustulusa i został obwołany przez wojsko królem; koniec cesarstwa zachodniorzymskiego.

Romulus Augustus, ostatni cesarz rzymski wstąpił na tron 31 października 475 roku, w wieku 12 lat. Osadził go na nim w drodze zamachu stanu ojciec, arystokrata z Pannonii i były sekretarz Attyli, Orestes, od niedawna naczelny dowódca armii rzymskiej. Poprzedni cesarz, Juliusz Nepos, uszedł do Dalmacji, którą władał niezależnie do 480 roku.

Cesarstwo Rzymskie, 80 lat wcześniej potężne mocarstwo, teraz władało resztkami dawnych włości. Zasięg ziem we władaniu rezydującego w Rawennie cesarza ograniczał się do Włoch i południowo-wschodnich skrawków Galii. Ponadto w północnej Galii utrzymał się tzw. „okręg Syagriusza”, ze stolicą w Soissons, oddzielony terytorialnie od reszty imperium, zarządzany przez przedstawiciela rzymskiej administracji. Na terenie Maroka i Algierii znajdowały się za to tzw. „królestwa rzymsko-mauretańskie”, kontrolowane przez lokalnych władców berberyjskich, kultywujących częściowo rzymską kulturę i uznających formalnie zwierzchność cesarza. Pod bezpośrednią władzą z Rawenny pozostawały pojedyncze miasta na afrykańskim wybrzeżu.

Cesarstwo Wschodniorzymskie, znajdujące się w znacznie lepszej kondycji, władające Bałkanami, Azją Mniejszą, Syrią, Palestyną i Egiptem, traktowało cesarza zachodniorzymskiego wręcz jako władcę państwa satelickiego. Przejęcia tronu przez Romulusa Augustusa nie zaakceptował ani aktualny cesarz Bazyliskus, ani obalony niedawno przez niego Zenon. Szczęśliwie dla uzurpatorów, wschodniorzymscy giganci zajęci byli wojną domową i nie mieli czasu na interwencję na zachodzie.

Młody cesarz, nazwany ironicznie „Augustulusem” – „małym Augustem”, nie podejmował żadnych decyzji, gdyż władza znajdowała się w rękach Orestesa. Nie zdążył postawić sobie nawet żadnego pomnika. Oznaką jego władzy były monety wybijane w Rzymie, Mediolanie i Rawennie.

Po kilku miesiącach bunt podniosły trzy plemiona germańskie, służące jako najemnicy, tzw. „foederati”, w rzymskiej armii, Herulowie, Skirowie i Turkilingowie. Zażądali dla siebie trzeciej części Italii. Orestes żądanie odrzucił. Germanie chwycili więc za b--ń, prowadzeni przez dowódcę „foederati” Odoakra. 23 sierpnia 476 roku Odoakr ogłosił się królem Italii i ruszył na Rawennę.

Orestes został pojmany i stracony w okolicach Piacenzy, 28 sierpnia 476 roku. Po likwidacji najgroźniejszego wroga Odoaker wkroczył do Rawenny. 4 września 476 roku zmusił nastoletniego cesarza do abdykacji. Cesarstwo Rzymskie przestało istnieć, choć cesarzem tytułował się jeszcze rządzący w Dalmacji Juliusz Nepos. Choć dziś uznajemy to wydarzenie za koniec epoki starożytności, w owych czasach przeszło prawie niezauważone. Nie zmieniło zbytnio sytuacji politycznej w regionie. Germanie od dawna dominowali w rzymskiej armii, a wielu ich wodzów grało kluczowe role w polityce imperium. Większość prowincji została stracona, a kontrola nad tymi, które pozostały w rękach rzymskich była iluzoryczna.

Po abdykacji Romulusa, rzymski Senat, działając w imieniu króla Odoakra wysłał delegarów do Zenona, który w międzyczasie pokonał Bazyliskusa i odzyskał tron wschodniorzymski. Zenon został poproszony o formalne zjednoczenie obu części imperium. „Zachód nie potrzebuje już własnego cesarza. Jeden monarcha wystarczy światu”. W owym nowym układzie Odoaker miał zamiar zostać zarządcą Italii z ramienia Zenona.

Wschodniorzymski cesarz zasugerował wprawdzie by Senat najpierw poprosił Juliusza Neposa o powrót na tron, ale w końcu przychylił się do koncepcji Odoakra. Odoaker, mając Juliusza Neposa z dala od siebie, zgodził się nawet uznawać formalnie jego tytuł cesarski i nie niepokoić jego dalmatyńskich włości, choć uznawał go za zagrożenie dla swojej pozycji. Natomiast zwierzchność Zenona nad Odoakrem była czysto teoretyczna. Germański wódz był w praktyce całkowicie niezależnym władcą. Odnosił zresztą duże sukcesy, m.in. odzyskał Sycylię z rąk Wandalów. Król nie przeprowadził rewolucyjnych zmian na podległych sobie ziemiach, zachowując rzymską armię i administrację, w tym Senat.

Dalsze losy Romulusa Augustusa są mało znane. Odoaker oszczędził życie cesarza, przyznał mu roczną pensję i odesłał go do krewnych w Kampanii w południowych Włoszech. Potem Romulus Augustus znika w mrokach dziejów, choć są przesłanki świadczące o tym, że żył jeszcze w roku 507 i wciąż pobierał pensję od króla włoskiego. Prawdopodobnie zmarł 536 r. w swego rodzaju ekskluzywnej niewoli, osiągnąwszy wiek starczy.

Nie godząc się z władzą Odoakra, w 479 roku Juliusz Nepos rozpoczął przygotowania do odzyskania kontroli nad Italią. Pomysł cesarza nie spotkał się z entuzjazmem dalmatyńskich żołnierzy, niechętnych wyprawie na drugą stronę Adriatyku. 25 kwietnia 480 roku Juliusz Nepos został zasztyletowany przez swoich żołnierzy we własnym domu, niedaleko Salony w dzisiejszej Chorwacji. Za spiskiem stał prawdopodobnie generał Owida, który przejął teraz kontrolę nad Dalmacją.

Mimo że Dalmatyńczycy nie chcieli nieść wojny do Italii, wojna przyszła do nich sama. Informację o śmierci Juliusza Neposa, Odoaker uznał za dobry pretekst do inwazji na prowincję. Opór Dalmatyńczyków skończył się wraz ze śmiercią Owidy, 9 grudnia 480 roku. Dalmacja trafiła w ręce Odoakra.

Odoaker władał Italią jako król do 493 roku, kiedy został zamordowany przez króla Ostrogotów Teodoryka Wielkiego. Ostrogockie Królestwo Italii zlikwidował cesarz wschodniorzymski Justynian I, który w wyniku „wojny gockiej” z lat 535-554 odzyskał Włochy i Dalmację.

Pozostaje jeszcze sfinalizować historie dwóch państw, które ocalały na gruzach imperium, a mianowicie „okręgu Syagriusza” i „królestw rzymsko-mauretańskich”.

W 476 roku Syagriusz nie uznał władzy Odoakra. Próbował nawet ubiec go i zyskać poparcie Zenona, jednak wschodniorzymski cesarz, jak wiemy, zaakceptował przewrót przeprowadzony przez germańskiego wodza. Syagriusz zerwał więc wszelkie relacje z Italią. Mimo to wciąż uznawał się za zarządcę rzymskiej prowincji.

Kres państwu Syagriusza przyniósł król Franków Chlodwig I. Po bitwie pod Soissons w 486 roku cała prowincja wpadła w jego ręce. Syagriusz zbiegł na dwór króla Wizygotów Alaryka II, do Tuluzy. Ten jednak pojmał go i wydał w ręce Chlodwiga. Syagriusz zginął wkrótce potem, potajemnie zasztyletowany.

„Królestwa rzymsko-mauretańskie” funkcjonowały na peryferiach dawnego cesarstwa trochę dłużej. W wyniku wojny z lat 533-534 Cesarstwo Wschodniorzymskie pokonało Królestwo Wandalów i zajęło należące doń uprzednio Tunezję oraz części Algierii i Libii. Początkowo Konstantynopol uznał istnienie państwa rzymsko-mauretańskiego, lecz w latach 60’ VI wieku rozpoczął przeciwko niemu działania zbrojne. Ostatni z królów rzymsko-mauretańskich, Garmul, został pokonany w 578 roku.

https://www.facebook.com/groups/172548340162458/permalink/305768880173736/?__tn__=K-R
#gruparatowaniapoziomu #historia #rzym #wielkiebitwy

[Niekumaty_]

@Gregua: Fajne to, czytało się z przyjemnością, ale gdzie ta wielka bitwa?

[Gregua]

@Niekumaty_: w hasztagu :P