[loginnawykoppl]

Platon - człowiek, który wyszedł z piwnicy

...a ściśle rzecz biorąc, z jaskini.


Gdybym miał możliwość zamienić się z jakimś filozofem, Platon byłby na pierwszym miejscu. Kupa hajsu na koncie, pochodzenie ze starego, ateńskiego rodu, niewątpliwy talent pisarski, sylwetka dobrze dotyranego zapaśnika i epicka broda... a nie, pardon, epicką brodę akurat mam. W każdym razie, Platon dostał od natury unikalne zestawianie kisielopędnych cech, których zazdrościłby mu każdy facet. Taki [Arystyp z Cyreny](http://www.filozofiadlajanuszy.pl/ruchac-#!$%@?-nic-sie-bac-czyli-hedonizm-najczystszej-postaci/) na przykład byłby wniebowzięty, bo mógłby dzięki nim lepiej uprawiać.... swoją życiową filozofię xD

Platon jednak poszedł w inną stronę, choć podobnie jak Arystyp był uczniem tego samego człowieka – Sokratesa. Rozwijał jego nauki, stając się najważniejszym filozofem starożytności i jednym z najważniejszych w historii. Alfred Whitehead powiedział nawet, że „cała zachodnia filozofia to zbiór przypisów do Platona”. No aż tak to może nie, ale coś na rzeczy jest.

Platon jako pierwszy był idealistą.

Weźmy se takiego rogala. Są różne rogale – z nadzieniem, bez nadzienia, lukrowane, większe, mniejsze, lepsze i gorsze. To nie wszystko. Gdy pozostawimy takiego rogala samego sobie to po jakimś czasie zeschnie się, lub co gorsza, rozwinie się na nim cywilizacja, która po kilku miesiącach bliska będzie wynalezienia maszyny parowej. No i w końcu jest opcja, że nasz rogal zostanie ordynarnie wciągnięty przez jakiegoś nicponia, skrytego za nieprzeniknionym dymionym szkłem tanich okularów przeciwsłonecznych z bazaru.

W każdym razie rogal i inne materialne przedmioty są rzeczą zmienną i nietrwałą. Platona strasznie ta zmienność wkurzała. Doszedł więc do wniosku, że rzeczy materialne, np. rogale, nie są prawdziwą rzeczywistością, a jedynie jej nędzną kopią.

Jaskinia

Dla Platona ludzie są bandą głupich piwniczaków, którzy siedzą w jaskini tyłem do wejścia. To co widzą przed sobą nie jest prawdziwą rzeczywistością, a cieniem prawdziwych rzeczy przesuwających się przed wejściem. Tym co jest prawdziwym bytem (czyli tym, co rzuca owe cienie na ścianę) to niezmienne i wieczne idee – poczynając od tak istotnych dla ludzkości jak idea rogala, po banały jak piękno i dobro. To właśnie na wzór tych wiecznych i niezmiennych idei powstały przedmioty materialne.

Jak łatwo się domyśleć, Platon niezbyt cenił więc sobie wiedzę poznaną drogą zmysłów. Filozof uważał, że wiedza o świecie zmysłowym, o tych właśnie cieniach w jaskini do niczego nie prowadzi. Uważał, że drogą do poznania świata idei jest wykorzystanie czystego rozumu. Zdaniem Platona człowiek ma wrodzoną wiedzę o ideach, musi sobie ją tylko przypomnieć – zapomniał ją bowiem w momencie porodu. To jedyna szansa na opuszczenie jaskini i poznanie prawdziwej rzeczywistości.

Rządy filozofów

Naturalną konsekwencją poglądów Platona na idee były jego poglądy polityczne. Jak na arystokratę ze starego rodu niezbyt zapatrywał się on na demokrację w Atenach, stworzył natomiast pierwszy w dziejach idealny system społeczno-polityczny, którym obecnie katowani są na historii doktryn politycznych i prawnych studenci prawa.

Wiem, bo byłem studentem prawa xD

Zdaniem Platona, podobnie jak jego nauczyciela, Sokratesa, kluczowa jest kwestia poznania idei dobra. Tylko bowiem ten, kto wie co to znaczy dobro, wie jak je czynić. Idee, jak już wspomniałem, poznaje się nie zmysłowo, lecz drogą rozumową, wydedukował więc filozof Platon, że najlepszym pomysłem będzie... oddanie władzy w ręce filozofów właśnie. Oni wszak najprędzej wydedukują czym owa idea dobra jest.

Choć zazwyczaj tego typu koncepcje faworyzują ziomków autora, to jednak nie chciałbym być filozofem w idealnym państwie Platona. Było ono oparte na zniesieniu własności prywatnej i szczegółowym rozplanowaniu zajęć i planu wychowania dla grupy rządzącej. Platon dowodził m.in., że dzieci powinny by odbierane rodzicom, tak by członkowie rodzin wzajemnie nie wiedzieli o tym fakcie. Według niego, takie odcięcie się od pokus rodzinnych i osobistych pozwoli na zajęcie największego dystansu wobec świata.

Podobało się? Polub mój profil na Facebooku!

#filozofiadlajanuszy #filozofia #mikroreklama #zainteresowania #ciekawostki

[loginnawykoppl]

Link do wykopaliska:
https://www.wykop.pl/link/3740853/platon-facet-ktory-wyszedl-z-piwnicy/

Bezpośredni link do bloga:
http://www.filozofiadlajanuszy.pl/platon-facet-ktory-wyszedl-piwnicy

[J.....k]

Zdaniem Platona człowiek ma wrodzoną wiedzę o ideach, musi sobie ją tylko przypomnieć – zapomniał ją bowiem w momencie porodu

@loginnawykoppl: Seems legit ;d

[grzegorz-mistrz]

wciągnięty przez jakiegoś nicponia, skrytego za nieprzeniknionym dymionym szkłem tanich okularów przeciwsłonecznych z bazaru.

Masz chłopie talent do pisania ! :D

[4alz]

@JakisTakiNick: na tamte czasy było legitne, jako, że powszechnym poglądem był esencjalizm, wg którego każdy przedmiot ma jakąs esencje, według którego nim był. Więc nóż był nożem, bo jego esencją było bycie ostrym, tak i człowek miał mieć esencje według której był człowiekiem. Jakkolwiek filozoficznie by to nie brzmiało służyło do utwierdzania społeczeństwa o słusznosci systemu, bo w końcu kowal ma być kowalem, a nie się mieszać do polityki.

[spiderbanan]

@loginnawykoppl: Platon największy szkodnik starożytności, zainfekował całe średniowiecze ( ͡° ʖ̯ ͡°)

[J.....k]

@loginnawykoppl: jak zwykle plus, mimo iż Platona nie lubię i bliżej mi do #bojowkaarystotelesa ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[sorek]

@loginnawykoppl: ciekawostka, Platon jest podstawą filozoficzną która kryje się za światem (bardzo przemyślanym) bajki Lauren Faust (ta od Atomówek i Domu dla wymyślonych przyjaciół Pani Foster):
https://www.overthinkingit.com/2012/11/08/my-little-pony-plato/
( ͡° ͜ʖ ͡°)

[pywc]

Ludzie mają swoje cele, ambicje i ideały za które walczą i umierają, a Pan chce tylko oglądać cienie

[S.....x]

@spiderbanan Arystoteles to był gość. Nie mogę się doczekać wpisu o nim.
#bojowkaarystotelesa

[loginnawykoppl]

Nie mogę się doczekać wpisu o nim.

@Slonx: musisz poczekać, na razie planuję ofensywę w kierunku filozofii nauki, koło wiedeńskie, Popper i takie klimaty. Chcę zgarnąć trochę atencji na tagu #nauka, bo ostatnie 200 lajków zbierałem niewiele krócej jak pierwsze tysiąc :/. Do Greków, Arystotelesa i Epikura wrócę pewnie w czerwcu. Potem pewnie znowu przerwa na coś innego i Plotyn z Augustynem.

[S.....x]

@loginnawykoppl

musisz poczekać, na razie planuję ofensywę w kierunku filozofii nauki, koło wiedeńskie, Popper i takie klimaty. Chcę zgarnąć trochę atencji na tagu #nauka, bo ostatnie 200 lajków zbierałem niewiele krócej jak pierwsze tysiąc :/.

Od razu przygotuj się na najazd trolli-scjentystów z ich "tylko nauki ścisłe, #!$%@?ć nauki społeczne" ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[n.....n]

na razie planuję ofensywę w kierunku filozofii nauki, koło wiedeńskie, Popper i takie klimaty.

@loginnawykoppl: a będzie coś o Feyerabendzie? ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[Robol]

@loginnawykoppl: Platon był pierwszym komunistą.

[Slowbro]

taktyk

[loginnawykoppl]

a będzie coś o Feyerabendzie?

@nyslion: jeden rabin powie tak, a drugi powie inaczej xD

[matcheek]

@loginnawykoppl:
prof. Marian Wesłoły na wykładzie z historii filozofii starożytnej powiedział, że Platon jako władca się ośmieszył.
Jak myślisz dlaczego?

[loginnawykoppl]

@matcheek: ale on nie był nigdy władcą, miał być de facto w Syrakuzach, ale nie wypaliło (⌐ ͡■ ͜ʖ ͡■)

[matcheek]

@loginnawykoppl: czyli Wesoły się mylił?

[loginnawykoppl]

czyli Wesoły się mylił?

@matcheek: nie znam tego gościa, Platon nigdy władcą nie był i jego ideologię nigdy nie wprowadzono w 100% w życie. To co wiemy na pewno, po okropnościach totalitaryzmów XX wieku, że do tego typu utopijnych systemów należy podchodzić bardzo sceptycznie.