Lotnicze dwusuwy Czechosłowacji czyli **AERO** W naszym nadwi... (@SonyKrokiet)

Lotnicze dwusuwy Czechosłowacji

czyli

AERO

W naszym nadwiślańskim kraju na pojęcie „samochody dwusuwowe” przeciętny obywatel ma przed oczami widok na enerdowskie Wartburgi i Trabanty, no i rodzimy samochodopodobny twór pachnący skarpetami czyli Syrena.
Rzecz jasna, wspomniane wyżej produkty ery Bloku Wschodniego nie były jedynymi dwutaktami – w czasach tużpowojennych mieliśmy tragicznego Pionera, zaś w dwudziestoleciu międzywojennymi nasi południowi sąsiedzi, złączeni wówczas w państwie Czechosłowacji, mieli AERO, tworzące auta czy samoloty; oczywiście, prócz dwusuwowych konstrukcji, tworzono także czterosuwowe Skody czy Tatry. Biorąc pod uwagę fakt że wówczas w Polsce montowano „zwykłe” Chevrolety, Buicki czy Fiaty 508, znane bardziej jako Polskie Fiaty 508, zaś prototypy pokroju dwusuwowego Iradama, Lux-Sporta czy CWS T-1 nie wychodziły poza sfery jeżdżących prototypów – w kwestii motoryzacyjnej wypadaliśmy po prostu biednie w porównaniu z południowymi sąsiadami.

Historia AERO i ich przygody z motoryzacją zaczęła się w 1919, roku, kiedy Vladimir Kabes powołał do życia markę, która początkowo – jako warsztat – zajmowała się serwisowaniem samolotów, a nieco później ich produkcją. Kilka lat później, bo w 1927 roku, przedsiębiorstwo w obliczu kryzysu i spadku popytu na samoloty, nabyło licencję na produkcję udanego i taniego małego samochodu o nazwie ENKA. Mały samochód autorstwa Bretislava Novotnego zaczęto wytwarzać dwa lata później pod nazwą Aero 500. W niedługim czasie pojazd zmodernizowano, a później zbudowano kolejne konstrukcje, wykorzystując doświadczenie nabyte przy „500”.

W czasie działalności motoryzacyjnej AERO produkowało kilka modeli samochodów; w większości były to własne konstrukcje poza pierwszym licencyjnym modelem oraz ostatnim autem, konstrukcji innej firmy. Poszczególne modele były nazywane początkowo od pojemności dwusuwowego silnika, zaś od modelu 30 – od mocy jednostki napędowej.

- Aero 500 (AERO10) – licencyjny model, napędzany jednocylindrowym silnikiem dwusuwowym o pojemności 0.5 litra i mocy 10 KM, który napędzał koła tylne poprzez skrzynię trzybiegową; hamulce działały też na tylną oś. Prędkość maksymalna wynosiła 70 km/h. Dwuosobowy samochodzik charakteryzował się drzwiami umieszczonymi tylko z lewej strony – to rozwiązanie miało poprawić sztywność nadwozia; kierowca siedział z prawej strony – to z kolei było typowe dla wielu wczesnych samochodów. Samochód produkowano w latach 1929-31; wytworzono około 1300 egzemplarzy

- Aero 662 (AERO 18) – wzmocniona wersja Aero 500, z nowym dwucylindrowym silnikiem o pojemności 0.66 litra i mocy 18 KM, rozwijał v-max na poziomie 90 km/h.; produkowano go w latach 1931-33

- Aero 1000 – wzmocnione Aero 662, z dwucylindrowym silnikiem rozwierconym do 1 litra i mocy 26 KM – v-max wynosił 100 km/h. Produkowano go w latach 1933-34

- Aero 30 – pierwszy przednionapędowy model firmy, wykorzystujący silnik o pojemności 1 litra i mocy 30 KM; podobnie jak Aero 500 i pochodne, on także występował w wariancie otwartym i zamkniętym. W samochodzie zastosowano nową płytę podłogową, która po niewielkich zmianach trafiła także do modelu 50. Trzybiegowa skrzynia manualna przekazywała napęd na wahliwe przednie półosie. „50” produkowano w latach 1934-1947, łącznie powstało ich prawie 8 tysięcy egzemplarzy; był to także ostatni model produkowany przed zaprzestaniem produkcji samochodów AERO.

- Aero 50 – wzmocnione Aero 30, z silnikiem o pojemności 2 litrów i mocy 50 KM, przenoszący napęd na przednie koła przy pomocy trzybiegowej skrzyni biegów. Hamulce działały na obie osie. „50” produkowano w latach 1936-41, łącznie wytworzono około 1200 egzemplarzy wszystkich wersji. Samochód doczekał się opcjonalnych karoserii tworzonych przez firmę Sodomka; odmiana o nazwie Dynamik Sodomka nie była wprawdzie szybsza od bazowej „50”, ale za to bardziej AEROdynamiczniejsza ( ͡° ͜ʖ ͡°) od niej, ze względu na bardziej opływową linię nadwozia.

- Aero Minor I/II – ostatni samochód sygnowany marką AERO; produkowany od 1947 do 1951 roku; pojazd był zaprojektowany przez Jawę, producenta motocykli, który – podobnie jak AERO – także działał na polu motoryzacji; jego następcą był niewprowadzony do produkcji prototyp Minor III, oparty o całkowicie metalowy szkielet nadwozia i mający rozwiercony silnik z Minora. Dwucylindrowy silnik o pojemności 0.6 litra rozpędzał samochód do 90 km/h; wyprodukowano nieco ponad 14 tysięcy sztuk Minora.

Oprócz modeli seryjnych, produkowano także licencyjną ciężarówkę o nazwie Aero 150

oraz stworzono dwa modele – w dwóch egzemplarzach każdy – o nazwach Aero Rekord i Aero Pony, których głównym celem było startowanie w wyścigach długodystansowych; oprócz nich, startowała także „500”, „30” i „50” odnosząc nie mniejsze sukcesy na sportowej arenie krajowej i zagranicznej. Samochody Aero, ze względu na fakt iż były produkowane przez „lotniczą” markę, były uważane za wytrzymałe i przemyślane konstrukcje, będące tak niezawodne jak samoloty. Niemałe znaczenie miał fakt, iż w samochodach nie występowały zawodne podzespoły pokroju pomp wody i paliwa, przez co było po prostu mniej części, które mogłyby ulec awarii.

Ostatnie samochody spod znaczka AERO zostały wyprodukowane w 1951 roku; po tym czasie, na mocy decyzji rządu czechosłowackiego, AERO zajęło się produkcją na potrzeby lotnictwa, zaś jedyne Skoda i Tatra mogły produkować samochody, tym samym ograniczając konkretne fabryki do produkcji jednego rodzaju środków transportu. Mimo krótkiej historii, samochody AERO są kojarzone do dziś; kilka egzemplarzy występuje w Polsce, zaś w Niemczech działa klub fanów marki.

#autakrokieta #samochody #motoryzacja #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #czechoslowacja

na zdjęciu Aero 30