[DariuszProkopowicz]

MEDIALNE PORÓWNYWANIE PROGRAMU ROZBUDOWY PRZEMYSŁU TECHNOLOGICZNEGO W POLSCE Z 5-LATKĄ EDWARDA GIERKA REALIZOWANĄ W LATACH 70.

Obecne prowadzone w mediach porównywanie Programu rozbudowy opartego na nowoczesnych technologiach przemysłu w Polsce tj. Programu Wicepremiera Morawieckiego obecnie w mediach przyrównywanego do pierwszej 5-latki Gierka
tylko podkreśla rangę tego Programu, który na tak dużą skalę jeszcze nie był w Polsce podjęty.
A porównujący ten Program Morawieckiego do 5-latki Edwarda Gierka chyba celowo umniejszają kwestię zasadniczą, aby mógł sformułować swe wybitnie tendencyjne tezy.
Otóż 5-latka Gierka realizowana była w gospodarce centralnie planowanej i głównie dlatego nie zrealizowana została terminowo.
Czy to znaczy że zabrakło czasu, że powinna być to np. 7-, 8-, czy 9-cio latka zamiast 5-latki. Nie, zabrakło ekonomicznej weryfikacji planów inwestycyjnych, ich rentowności, ich ryzyk, adekwatności do zmieniających się warunków rynkowych.
Dlaczego tego zabrakło, ponieważ takie były typowe cechy realnego socjalizmu, że tej weryfikacji i tych analiz korelacji planów z rynkiem, niby nie potrzebował ten system, w którym ideologicznie przyjmowano, że wszystko można z góry trafnie zaplanować w gospodarce.
Dopóki gospodarka była głównie przemysłowa to udawało się zamiatać pod dywan niedoskonałości realnego socjalizmu, nierentowność wielu projektów i marnotrawstwo zasobów, ukryte bezrobocie w przemyśle, ukrytą inflację, nieterminowe zakańczanie inwestycji infrastrukturalnych i przemysłowych.
Mimo tych szeregu mankamentów szeroko zakrojony plan inwestycyjny Gierka podjęty jako nie w pełni zrealizowana z planem próba reformowania tego ówczesnego systemu to pozostawił po sobie wiele nowych zakładów przemysłowych i osiedli mieszkaniowych, które mimo tego że wygenerowane w sposób nierentowny ale pozostały jako trwałe dobra ekonomiczne.
W dodatku te nowe trwało dobra ekonomiczne znacząco podniosły kapitałowe przygotowanie Polski na kolejne przemiany, dzięki którym te przemiany dokonały się znacznie bardziej efektywnie. Tymi przemianami była dokonywana zasadniczo od 1989 roku transformacja systemowo-gospodarcza w Polsce. Dzięki tym dobrom ekonomicznym powstałym w latach 70. polska gospodarka była lepiej przygotowana kapitałowo na okres późniejszych przemian transformacji realizowanych w latach 90.
Poza tym, znaczna część z tych trwałych dóbr ekonomicznych powstałych w latach 70. nadal funkcjonuje. Zostały zrewitalizowane, uległy przekształceniom własnościowym, procesom unowocześnienia z udziałem kapitału zagranicznego i funkcjonują.
Z drugiej strony niektóre przestały funkcjonować lub ich żywotność nie ma długiej perspektywy z braku doinwestowania lub zastosowania technologii, które obecnie nie są już stosowane.
Teraz potrzeba więc kolejnego takiego planu, który te wszystkie zaszłości, braki technologiczne i inwestycyjne uzupełni.
To że Program rozbudowy przemysłu w Polsce, oparty na nowoczesnych technologiach, innowacjach i wykorzystaniu wykształconego kapitału ludzkiego jest porównywany do 5-latki Gierka realizowanej w systemie gospodarki centralnie planowanej, tj. systemie w którym weryfikacja rentowności, ryzyk inwestycyjnych, rynkowych itd. nie grały większej roli to w pewnym sensie jest to także wyraz doceniania dużej rangi Programu Morawieckiego w kontekście efektywnego rozwoju polskiej gospodarki.
Tylko że co najważniejsze Program Morawieckiego realizowany będzie w gospodarce rynkowej, w której analiza efektywności ekonomicznej projektów inwestycyjnych jest kwestią kluczową.
To jest zasadnicza różnica między interwencjonizmem państwowym realizowanym w wielu, nawet w tych największych rynkowych gospodarkach rozwiniętych a planem 5-latki podjętym w gospodarce centralnie planowanej, planem podjętym, częściowo zrealizowanym ale bez stosownych analiz weryfikacji z rynkiem skazanym na niepowodzenie ekonomiczne.
W gospodarce rynkowej te wspomniane analizy ekonomiczne stanowią nieodłączny atrybut wszelkich planów i działań gospodarczych, praktycznie każdego projektu inwestycyjnego, który będzie realizowany i stworzy dobra ekonomiczne działające w warunkach rynkowych.
Pomijając istotny błąd metodologiczny środowisk krytykujących Program Morawieckiego polegający także na tym, że w latach 70. Edward Gierek zapoczątkował szeroko zakrojony program inwestycyjny nie na okres 5-latki tylko był to program aktywizacji systemu gospodarczego zaplanowany na całą niemal dekadę lat 70. to także są inne kluczowe aspekty, o których należy wspomnieć.
Poza tym kolejna zasadnicza różnica, którą się praktycznie pomija w tych wyżej wspomnianych porównaniach to istotna cecha Programu Morawieckiego, która wskazuje na to że nie jest to program typowo interwencjonistyczny.
Program rozbudowy przemysłu technologicznego w Polsce jest planem, w którym sektor publiczny ma być koordynatorem i inicjatorem pewnych nowych procesów gospodarczych, które będą efektywnie mogły być realizowane poprzez zaktywizowanie sektora prywatnego do poszczególnych projektów inwestycyjnych.
Sektor prywatny włączy się do tych projektów dopiero wówczas, kiedy uzna że te projekty będą rentowne i to będzie główny weryfikator adekwatności ekonomicznej tych projektów do rynkowych realiów.
Z drugiej strony są pewne sektory w polskiej gospodarce, które potrzebują szybkich działań inwestycyjnych z zastosowaniem nowych technologii, innowacji itd. Jest to np. energetyka, w której potrzeba dywersyfikacji źródeł energii, rozwoju odnawialnych źródeł energii i ograniczania emisji zanieczyszczeń środowiska to kwestie kluczowe.
Natomiast budowa nowych, opartych na nowoczesnych technologiach, elektrowni, np. jądrowych czy w dziedzinie OZE wiąże się z tak ogromnymi nakładami finansowymi, że sektor prywatny samodzielnie nie jest w stanie się tego podjąć i dlatego potrzeby jest znaczący finansowy udział sektora publicznego z określonym zakresem koordynacji nad całością tego Programu.
Jest to więc szczególny rodzaj interwencjonizmu, w którym sektor publiczny i prywatny wspólnie realizują poszczególne projekty inwestycyjne, a cały Program rozbudowy przemysłu w Polsce powinien być realizowany zgodnie z zasadami weryfikacji z rynkiem, z uwzględnieniem zdiagnozowanych ryzyk inwestycyjnych oraz z przeprowadzeniem analiz efektywności gospodarczej czyli tych wszystkich atrybutów obecnego systemu rynkowego, które były ignorowane we wspomnianej powyżej 5-latce Gierka z lat 70. ubiegłego wieku.
Poza tym biorąc pod uwagę cele strategiczne, które wynikają z potrzeby opracowania i realizacji pro rozwojowej strategii rozwoju społeczno-gospodarczego kraju to ten Program Morawieckiego jest praktycznie niezbędny dla polskiej gospodarki.
A efektywności jego realizacji decydować będzie jakość współdziałania poszczególnych instytucji, które zostaną zaangażowane do prowadzenia poszczególnych projektów inwestycyjnych oraz od skoordynowania współpracy sektora publicznego z prywatnym.
A jakie są te kluczowe cele strategiczne i przesłanki sugerujące niemal konieczność realizacji tego typu programu rozbudowy przemysłu w Polsce to opisałem to w poprzednich moich postach, wpisach.

Dariusz Prokopowicz

twitter.com/DProkopowicz

www.facebook.com/groups/484083485104462/

MASTER OF BUSINESS ADMINISTRATION
w Otwocku pod Warszawą.
opis odnośnika