Wpis z mikrobloga

W nawiązaniu do zapytania @Grooveer i @Stabilizator o ekshumacje na Wołyniu, pozwalam sobie zrobić osobny wpis, bo uzbierało się trochę tego. Może ktoś jeszcze będzie zaciekawiony bo temat wraca co jakiś czas na wykop. Zbiór z różnych lat.

Za ZSRR:

Kilka lat po zbrodni w Polanach jedna z Ukrainek doniosła o tym fakcie sowieckim organom bezpieczeństwa. Po dochodzeniu z dawnej studni wydobyto szczątki ofiar, które pochowano w sąsiedniej wsi Myszkowce.

Na początku lat 60. w ramach śledztwa przeciw byłemu policjantowi ukraińskiemu Iwanowi Kłymowcowi władze sowieckie dokonały ekshumacji szczątków kilkunastu Polaków z Mielnicy, w tym ks. Wacława Innocentego Majewskiego, i przeniosły je na cmentarz prawosławny między lasem wielickim a Mielnicą. Na nowym grobie postawiono drewniany obelisk z gwiazdą, zamieniony w latach 90. na krzyż. W 2013 roku miejsce pochówku Polaków zostało upamiętnione nowym krzyżem przez członków Stowarzyszenia Kresy - Pamięć i Przyszłość w Chełmie.

Masowy grób ofiar zbrodni w Lipnikach został po wojnie przeniesiony na cmentarz prawosławny we wsi Białka.

W 1981 roku w związku z toczącym się procesem karnym sprawców władze sowieckie dokonały ekshumacji mogiły Polaków zamordowanych 11 lipca 1943 roku w kościele w Porycku. Wydobyte szczątki pochowano na cmentarzu prawosławnym w Pawliwce (dawniej Poryck).

W latach 80. masowy grób ofiar zbrodni w Łozowej został przeniesiony na cmentarz w pobliskich Szlachcińcach. Na grobie władze sowieckie postawiły tablicę z gwiazdą i napisem w języku ukraińskim: Współmieszkańcom wsi, którzy zginęli z rąk ukraińskich burżuazyjnych nacjonalistów. Od 2008 roku w tym miejscu znajduje się nowy pomnik wzniesiony staraniem ROPWiM.

Po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości:

1992

Prace poszukiwawczo-ekshumacyjne w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej trwały od 17 do 22 sierpnia 1992 roku. Ze strony polskiej brało w nich udział 25 osób, w tym byli mieszkańcy obu wsi. Strona ukraińska udzieliła polskiej ekipie wszechstronnej pomocy, m.in. w postaci noclegów, posiłków, wody, transportu i niezbędnych narzędzi, a także koparki. Odkryto i wyeksplorowano dwie zbiorowe mogiły – „u Strażyca” w Woli Ostrowieckiej i „u Trusiuka” w Ostrówkach.
Prace odbywały się z udziałem prokuratora Prokuratury Wojewódzkiej delegowanego do Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie. Przedstawiciele ukraińskich władz (w tym prokuratury i milicji) ograniczyli swoją obecność do krótkich wizyt w czasie których pytano o zakres prowadzonych prac i sprawdzano zezwolenia.

Źródło: Leon Popek: Ostrówki. Wołyńskie ludobójstwo. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2011.

2001-2002

Na cmentarzu prawosławnym w Pawliwce (Porycku) specjaliści ROPWiM odnaleźli grób ofiar zbrodni w Porycku wykonany w 1981 roku i dokonali ponownej ekshumacji. Stwierdzono przy tym niekompletność szczątków, co było dowodem na pobieżność ekshumacji przeprowadzonej przez Sowietów. Szczątki 52 osób przeniesiono na dawny cmentarz katolicki w Pawliwce.

Dzięki wywiadowi wśród miejscowej ludności odnaleziono i ekshumowano dwa kolejne „doły śmierci” z lipca 1943 roku. Pierwszy z nich znajdował się na pastwisku w Pawliwce i mieścił szczątki 5 kobiet i dziecka. Druga mogiła była zlokalizowana w niedalekich Radowiczach na terenie nieistniejącego już polskiego gospodarstwa. Ekshumowano w tym miejscu matkę i 5 córek. Wszystkie szczątki pochowano na dawnym cmentarzu katolickim w Pawliwce.


Dominika Siemińska: Ekshumacje ofiar totalitaryzmów II wojny światowej na Ukrainie, Białorusi oraz Litwie. W: Poszukiwanie i identyfikacja ofiar zbrodni systemów totalitarnych : doświadczenia polskie w kontekście europejskim : studia i materiały. Marcin Zwolski (red.). Białystok-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Białymstoku, 2018.

W 2011

Ponowne prace poszukiwawczo-ekshumacyjne w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej rozpoczęły się 25 lipca 2011 roku. Brali w nich udział wolontariusze, archeologowie z UMK w Toruniu oraz archeologowie ukraińscy, a także przedstawiciele ROPWiM, która koordynowała całość działań. Liczba osób biorących udział w pracach ze strony polskiej wahała się od 8 do 12. Po wykonaniu aż 12 wykopów sondażowych w młodym lesie pod wsią Sokół natrafiono na szczątki mieszkańców Ostrówek.

Prace poszukiwawcze i ekshumacyjne na terenie dawnej Woli Ostrowieckiej trwały od 22 do 30 sierpnia 2011. Archeologowie ukraińscy zlokalizowali przy pomocy georadaru miejsce, w którym znajdowała się szkoła, w której doszło do mordu na Polakach.

Wszystkie szczątki ekshumowane w lipcu i sierpniu 2011 roku (łącznie co najmniej 317 osób) pochowano uroczyście 30 sierpnia 2011 roku na cmentarzu w Ostrówkach


Leon Popek: Zagłada Ostrówek i Woli Ostrowieckiej (30.08.1943r). W: Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Wschodnich. Dawne Kresy Południowo-Wschodnie W Optyce Historycznej i Współczesnej. Witold Listowski (red.). Kędzierzyn-Koźle, 2012.

W 2013

We wrześniu 2013 roku eksperci ROPWiM przystąpili do ekshumacji szczątków Polaków zamordowanych 30 sierpnia 1943 w Gaju. Ciała ofiar były zakopane w dawnym rowie strzeleckim. Położenie i wymiary mogiły zostały ustalone w 2001 roku w wyniku badań sondażowych.
Uroczysty pogrzeb ekshumowanych szczątków odbył się 19 października 2013 roku na dawnym cmentarzu parafialnym w Sokulu


Leon Popek: Wołyńskie ekshumacje w latach 1992–2015 - link z wieloma fotkami:
https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/37305,Leon-Popek-Wolynskie-ekshumacje-w-latach-19922015.html

W 2014

Przez kilka tygodni około 30-osobowa grupa wolontariuszy (w tym funkcjonariuszy Straży Granicznej na urlopie) i naukowców z Polski i Ukrainy kontynuowała poszukiwania w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej. Prace odbywały się pod egidą ROPWiM. Pomimo zbadania obszaru o powierzchni 1,5 ha i wykonania ponad 4 tys. odwiertów nie natrafiono na spodziewaną masową mogiłę.

Źródło: także D. Siemińska jw.

W 2015

W maju i sierpniu 2015 roku polsko-ukraińska ekipa badawcza odnalazła na terenie Ostrówek zbiorową mogiłę mieszczącą szczątki co najmniej 33 osób, w tym 5 kobiet i 6 dzieci.
W tym samym czasie w Woli Ostrowieckiej odnaleziono i ekshumowano szczątki kobiety w wieku 35-40 lat.
Uroczysty pochówek wszystkich ekshumowanych tego roku szczątków odbył się 30 sierpnia 2015 na cmentarzu w Ostrówkach.


Marek Kozubal: Odnaleźli ofiary rzezi wołyńskiej. rp.pl
https://historia.rp.pl/historia/art11570911-odnalezli-ofiary-rzezi-wolynskiej

Od 2023

W 2023 rozpoczęła się nowa tura poszukiwań i ekshumacji - w trakcie. Ale na pewno znaleziono już więcej jak 5 szczątków.
https://www.pap.pl/aktualnosci/w-ukrainie-odnaleziono-nowy-zbiorowy-dol-ze-szczatkami-pomordowanych-polakow-pap-poznal

Pomoc ukraińska w porządkowaniu polskich grobów - nie tylko zbrodni wołyńskiej

Warto także wspomnieć, że Ukraińcy zwłaszcza po uzyskaniu pomocy przez Polaków po inwazji rosyjskiej, co jakiś czas sprzątają polskie groby. Ale także przed lutym 22'. W linku poniżej wolonatariusze z Polski pojechali do tarnopolskiego, a lokalni mieszkańcy przyłączyli się do nich:
https://suspilne.media/ternopil/147703-na-ternopilsini-volonteri-z-polsi-pribrali-kladovise/
To tylko jeden przykład z wielu.

Warto wspomnieć także o ekshumacjach na terenach pd-wsch Polski (część dawnego woj. lwowskiego)

Powiat lubaczowski - 1945
28 listopada 1945 roku na terenie b. powiatu lubaczowskiego ekshumowano 4 osoby zabite przez członków UPA 5 kwietnia 1945 roku i pozostawione w rowie wodnym. Szczątki pochowano na cmentarzu w Oleszycach.

Jawornik Ruski - 2016
W dniach 18-20 lipca 2016 roku Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie przeprowadziła ekshumację w Jaworniku Ruskim, w miejscu wskazanym przez osoby poszukujące szczątków Polaków uprowadzonych w 1945 roku przez ukraińskich nacjonalistów z Pawłokomy*. Miejsce znajdowało się w zalesionym miejscu około 1 km od zabudowań. Z ziemi wydobyto szkielety 14 mężczyzn. Powołani biegli ustalili, że byli to żołnierze Wojska Polskiego wzięci do niewoli przez UPA i po torturach rozstrzelani w lipcu 1946 roku na rozkaz Mychajła Dudy. Ich ciała wrzucono do ziemianki. Na podstawie badań genetycznych zidentyfikowano szczątki 4 żołnierzy. Uroczysty pogrzeb 14 żołnierzy odbył się 29 lipca 2022 roku na cmentarzu komunalnym w Jaworniku Ruskim.

*warto dodać, że Polacy nie pozostawali dłużni:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnie_w_Paw%C5%82okomie

Jawornik Ruski - 2017
W październiku 2017 roku BPiI IPN poszukiwało szczątków ofiar UPA w studni wskazanej jako miejsce ukrycia zwłok. Pomimo eksploracji studni do głębokości 8 metrów szczątków ludzkich nie stwierdzono.

Jawornik Ruski - 2018
W listopadzie 2018 roku BPiI IPN poszukiwało w dwóch sąsiadujących ze sobą studniach szczątków ofiar UPA. Pomimo eksploracji studni do głębokości 13 metrów szczątków ludzkich nie odnaleziono.

Żohatyń - 2019
W pierwszej połowie kwietnia 2019 BPiI IPN prowadził w prace poszukiwawcze mające na celu ustalenie, czy w studni znajdują się szczątki ofiar UPA, na co wskazywały relacje świadków. W badanym miejscu szczątków nie odnaleziono.

#ukraina #polska #historia #wolyn #lwow #podkarpacie #rzeszow #wydarzenia #informacje
  • 19
  • Odpowiedz
  • Otrzymuj powiadomienia
    o nowych komentarzach

@Stabilizator: Została wydana zgoda na poszukiwania i one trwają. Trudno żeby decyzja ekshumacyjna miała zostać wydana ponad rok temu, jeśli od czasu wystosowania wniosku o nią nie minął ponad rok, tylko parę miesięcy.

@Grooveer Procedura została rozpoczęta, wniosek został przyjęty. Z papierologią trzeba uzbroić się w cierpliwość, a zwłaszcza w takim postsowieckim kraju jakim jest Ukraina.

@kilo-bravo Mi tak nie wyszło z obliczeń. Teraz trwają prace w 2023-2024
  • Odpowiedz
@Stabilizator: wywołałeś wojnę najbardziej s-----------u marginesowi społecznemu który całe nieszczęście które ich spotyka chce zrzucić na Ukraińców. Powodzenia :D
  • Odpowiedz