Aktywne Wpisy
skrajnie-umiarkowany +143
#kryptowaluty
Zrobiłem zdjęcie tysiąca złotych które powinienem przelać do @sunnyhaze ale który przewalę na piękne ukrainki na #roksa ヽ( ͠°෴ °)ﾉ( ͡° ͜ʖ ͡°) Także ktoś tu zostanie wyruchany XD
Zrobiłem zdjęcie tysiąca złotych które powinienem przelać do @sunnyhaze ale który przewalę na piękne ukrainki na #roksa ヽ( ͠°෴ °)ﾉ( ͡° ͜ʖ ͡°) Także ktoś tu zostanie wyruchany XD
źródło: Bez tytułu
Pobierz
Aktywne Znaleziska
To jakże chytre pytanie nieustannie powraca, gdy mowa jest o argumencie kosmologicznym. Niestety, w świetle tego dowodu pytanie to nie ma sensu. Poprzedni wpis dotyczył boga dziur i pisałem tam, że zarzut łatania dziur bywa nadużywany. Tyczy się do zwłaszcza przypadku, kiedy rozumiemy go jako zarzut argumentu z niewiedzy. Współcześni teologowie to sprytne bestie i wbrew zarzutom o #!$%@? logiki znają ją bardzo dobrze. Z tego powodu konstruowane przez nich argumenty są poprawne pod względem formalnym, ba, często pod tym względem stoją znacznie wyżej niż niektóre potworki tworzone po drugiej stronie barykady. Dzisiaj poruszę inne przykłady kiepskich zarzutów, jakie są formułowane przeciw dowodom istnienia boga, jak i przytoczę jeden z nich i zaprezentuję, gdzie tkwią jego słabości.
Najpierw jednak wrócę do boga dziur. Pisałem, że są sytuacje, kiedy zarzut ten jest zasadny. Mimo to nawet wtedy samo rzucenie „Bóg dziur!” to trochę mało. Łatający dziurę może spytać: „No i co z tego?”. W gruncie rzeczy dlaczego należy czekać na wyjaśnienia naturalne? Hipotetyczny teista może wcale nie argumentować ad ignorantiam. Zamiast tego może uznać, że skoro póki co brak wyjaśnienia danego fenomenu ze strony naturalizmu, zaś boski udział pozostaje niewykluczony, to może on przyjąć, że przyczyną fenomenu był bóg, nie twierdząc jednocześnie, iż jest to pewne i ostateczne. Wobec tego zamiast rzucać dziurami czy innymi brzytwami (gdzie zwłaszcza ta druga jest zasadą, która sama wymaga uprawomocnienia), znacznie prościej jest wskazać na to, że aby wyjaśnienie posiadało jakąś wartość epistemiczną, winno mieć pewne cechy, których to brak wyjaśnieniom nadnaturalnym. I tak tłumaczenie różnorakich zjawisk bogiem np. nie posiada żadnej mocy predykcyjnej, toteż traci na wartości. Oczywiście i tu można odpowiedzieć, broniąc łatania, nie jest jednak moim zamiarem dokonywać tu rozstrzygnięć w sporach epistemologicznych, a jedynie wskazać na to, jak moim zdaniem powinien wyglądać sensowny dyskurs na te tematy.
Wróćmy do tytułowego pytania. Zadanie go informuje rozmówcę, nie pozostawiając wątpliwości, że pytający nie zrozumiał lub też nie zadał sobie trudu zapoznania się z argumentem kosmologicznym. Podobnie sprawa ma się z innymi częstymi kontrargumentami, jak choćby z:
czy przywoływaniem cząstek wirtualnych, kwantowych fluktuacji i książki Kraussa, która wprawdzie nie wzięła się z niczego, ale za to nic nie wnosi. Obecnie chyba najpopularniejsza wersja dowodu kosmologicznego to tzw. argument Kalām sformułowany przez Craiga. Pierwsza część wygląda mniej więcej tak:
P1: Wszystko, co zaczyna istnieć, posiada przyczynę
P2: Wszechświat zaczął istnieć
W: Ergo Wszechświat ma przyczynę
Póki co nic niezwykłego. Zdaje się, że większość ludzi uznałaby konkluzywność tej części argumentu. Jest to o tyle zabawne, że ta pierwsza część również pada ofiarą (słusznych) zarzutów, gdyż jej wniosek jest jedną z dwóch przesłanek części drugiej. Strzelam, że gdyby nie to, że twierdzenie, iż wszechświat miał początek i przyczynę, jest wykorzystywane do dowodzenia bożej egzystencji, niewielu przyszłoby do głowy je podważać. Kończę jednak te złośliwości. Następnie Craig przechodzi do drugiej części:
P1: Jeśli Wszechświat ma przyczynę, to taki-a-taki Stwórca Wszechświata istnieje (nie chce mi się wymieniać tutaj tych wszystkich przymiotników, dla nas ważne będą dwa: timeless i beginningless)
P2: Wszechświat ma przyczynę (zgodnie z tym, co zostało dowiedzione w części pierwszej)
W: Zatem taki-a-taki Stwórca Wszechświata istnieje
Zanim przejdziemy do tego, jak kiepski jest ten argument, wyjaśnimy sobie skrótowo, dlaczego podane wcześniej przykłady zarzutów są zarzutami chybionymi. Wystarczy spojrzeć na dwa wyróżnione przeze mnie przymiotniki. Skoro Stwórca nie miał początku, nie ma sensu pytać „Kto w takim razie stworzył boga?”. Skoro jest bezczasowy, nie ma po co przywoływać faktu, że przed Wybuchem czasu nie było. Kiedy tacy jak Craig pytają o to, co było „przed”, nie maja na myśli relacji temporalnej, a relację kauzalną. Pola kwantowe etc. Craig traktuje jako część denotacji nazwy „Wszechświat”, więc powoływanie się na nie jest kiepskim pomysłem.
A co jest nie tak argumentem Kalām? To samo co ze wszystkimi dowodami dedukcyjnymi. Zwłaszcza w internetowych dyskusjach słowo „logika”, poniekąd za sprawą nadużywania, obrosło w szereg niewłaściwych skojarzeń. I tak być może niektórzy będą zdziwieni, ale tworzenie sylogizmów zasadza się właściwie na powtarzaniu we wniosku tego, co już zostało powiedziane w przesłankach. Gdyby było inaczej, sylogizm nie byłby poprawny. Wskutek wnioskowania nie zostaje utworzona czy poznana żadna nowa treść. Mając to na uwadze, aby podważyć dowód, wystarczy zakwestionować przesłanki. Jak to wygląda w naszym przypadku? Najpierw część druga. Moim zdaniem część z przymiotników, jakimi Craig przyozdabia Stwórcę, jest zbędna. Niezmienność już zawarta jest w bezczasowości, spaceless nie wnosi nic, czego nie wniosłoby już immaterial i nie do końca wiadomo, czym jest ta rzekoma potęga, bo na pewno nie odnosi się do żadnego fizycznego konceptu. To wszystko jednak niejako na boku, gdyż nie ma to większego wpływu na wagę argumentu, podobnie jak słuszna uwaga, iż taki argument dowodzi ewentualnie istnienia jakiegoś boga, nie zaś konkretnego boga tej czy innej religii., a to dlatego że JAKIŚ bóg w zupełności wystarczy do uznania ateizmu za stanowisko nieracjonalne, o co w gruncie rzeczy Craigowi prawdopodobnie chodzi. Druga przesłanka jest naciągana. Nie ma powodu, aby przyjmować taką implikację, a dokładniej jej następnik. Oczywiście, jeśli Wszechświat ma przyczynę, to musi istnieć drugi element tej relacji kauzalnej i jednocześnie musi on spełniać pewne określone warunki, lecz tak-a-taki Stwórca nie jest jedynym możliwym wyborem.
Co z częścią pierwszą? Jest formalnie poprawna, mimo to w zasadzie obie przesłanki są problematyczne. Najpierw przesłanka pierwsza. Tutaj można zauważyć, że choć doświadczenie podpowiada, iż dla wszystkich zdarzeń czy rzeczy, jakie wchodzą w obręb tego doświadczenia, można wskazać ich przyczyny, to nie znaczy to wcale, że użycie ogólnego kwantyfikatora jest usprawiedliwione. A tak między innymi Craig uzasadnia tę przesłankę*. Uznanie tego uzasadnienia upoważnia tylko do użycia kwantyfikatora szczegółowego. Ale po co się ograniczać? Można pójść dalej i przywołać Hume’a, który trafnie spostrzegł, że zmysłom dostępna jest jedynie relacja następstwa, nie żadnej przyczynowości. Uznanie, że „skoro dotychczas po zdarzeniu X zawsze następowało zdarzenie Y, zatem X musi powodować Y”, jest wynikiem raczej nawyku, a nie rozumowania. I tak kategoria przyczynowości traci rację bytu, a rzeczy mogą zaczynać istnieć tak po prostu. Podobnie będzie, kiedy przewrotnie zastosujemy rady pana Husserla i zechcemy rozważyć fenomen tak, jak on się nam jawi i tylko w tych granicach, w których się jawi, a które nie mieszczą żadnej relacji kauzalnej.
Teraz przesłanka numer dwa. Chociaż za początek czasoprzestrzeni uznaje się moment Wielkiego Wybuchu, to nie widzę przeciwwskazań, aby uznać, że Wszechświat rozumiany przez Craiga jako całość sfery naturalnej, co obejmuje też prawa fizyki i pola kwantowe, istniał zawsze, przez co znika główny problem „jak nic przeszło w coś?”. Zdaje mi się również, że przesłanka ta zakłada implicite teorię czasu A, choć nie zostaje wykazana nieprawdziwość teorii B**. Można by też przyczepić się tego, co to znaczy, iż coś „zaczyna istnieć”, jednakże już nie chce mi się tego omawiać, tym bardziej, że Craig strasznie się mota, usiłując to wyjaśnić.
Bez wątpienia na temat tylko tego argumentu dałoby się napisać znacznie więcej, ale nie wydaje mi się, aby istniała taka potrzeba. Poza tym więksi ode mnie już brali się za taką krytykę i zrobili to znacznie lepiej. Tekst i tak wyszedł dłuższy, niż pierwotnie zakładałem. Z tego też powodu inne argumenty omówię w przyszłości. Na koniec warto coś dodać. Nie jest tak, że Craig swoich przesłanek nie broni. Na ogół polemika, nie tylko wokół istnienia boga, polega na tym, że najpierw jedna strona dowodzi, następnie druga atakuje przesłanki, wtedy pierwsza strona tych przesłanek broni, aby druga strona mogła podważyć tę obronę itd. Powinno to dać do myślenia tym, którym wydaje się, że dowód oznacza absolutne wykazanie prawdziwości jakiejś tezy. O tym też kiedyś będzie przy okazji wpisu o ewidencjalizmie.
* Uzasadnia ją też, przywołując kryterium oczywistości, ale nie mam zamiaru traktować tego poważnie. Kto chce, nich poczyta o ewidencjonizmie jako kryterium prawdy.
** Nie wydaje mi się, żeby był to problem dla dowodu kosmologicznego w ogóle. Jeśli już to tylko tego konkretnego sformułowania.
Zawołam @Racjonalnie. Sam chciałeś. Jak dacie trochę plusów, to może zdecyduje się na spamlistę.
#ateizm #religia #filozofia
Takie argumentowanie zawsze zaczyna się od dupnej strony najpierw robią założenie że bóg istnieje i potem próbują argumentować pod tezę.
Ale tak jest zawsze i wszędzie, obojętne czy to dowód teistyczny, ateistyczny czy też w ogóle niezwiązany z tym tematem.
Tworzą w ten sposób swój światopogląd w oparciu o boga i potem dyskusja wygląda tak: udowodnij że bóg nie istnieje, jak możesz być moralnym człowiekiem bez boga, jak mogło coś powstać z niczego bez boga.. itp itd.
Zamiast uczciwie podejść do sprawy i powiedzieć nie wiem i chce się dowiedzieć to tworzą takie argumentacyjne
Argument z pierwszej przyczyny nie jest taki głupi - trzeba nad nim przystanąć, pomyśleć. Jednak to przechodzenie od pierwszej przyczyny do istnienia Boga religijnego jest takie "naciągane", brakuje powiązania jednego z drugim.
Chodzi o to, że "bóg filozofów" a "bóg religii" to zupełnie dwa różne byty. Bóg religii musi być "nieskończenie dobry", itd. Pierwsza przyczyna zupełnie tego nie potrzebuje, więc można iść dalej: pierwsza przyczyna przecież nie potrzebuje myśleć, czy
@LegionPL: No bo chyba trudno przeprowadzić dowód, dobrać przesłanki, sformalizować rozumowanie, etc., gdy nie wie się do jakiej konkluzji się dąży. Trudno mi sobie wyobrazić jakby mogło wyglądać konstruowanie argumentu poprzez wyjście od "nie wiem", wzięcie garści przesłanek i próbę na ślepo dojścia z nich do wniosku. Są pewne podejścia filozoficzne
@Turysta_Onanista: właśnie, jak daleko możemy obierać tę cebulkę z kolejnych warstw, aby pierwsza przyczyna była nadal pierwszą przyczyną? Teraz się nad tym zastanawiam i wychodzi, że do końca :)
Ta pierwsza przyczyna w końcu straci prawo do nazywania się "bogiem". Wcześniej czy później, ale jednak. Przejdziemy od Boga wielkich religii, do deizmu, a potem
@Turysta_Onanista: błędne (a przynajmniej nieuprawnione) założenie.
Formalnie: Istnieje taki czas t0, dla którego wszechświat nie istnieje, i taki czas t1>t0, dla którego wszechświat istnieje. Jest to nieprawda zgodnie z aktualnym stanem nauki, a nawet, jeśli nauka się myli, to jeszcze nie dowód, że to założenie jest prawdziwe.
Craig tak wrzuca Stwórcę, a jego dowodzenie co najwyżej dotyczy tylko "pierwszej przyczyny", bo tutaj:
mamy wnioskowanie, które samo w sobie wymaga najpierw dowodu. Skupiamy się na "pierwszej
@Turysta_Onanista: chyba jest tak jak mówisz, zresztą nawet sam Craig zauważa to chociażby w The Blackwell Companion to Natural Theology, w rozdziale pisanym razem z Sinclairem o argumencie kalam, przy okazji rozważania zarzutów co do przesłanki (P1) z pierwszej części argumentu (w cytacie oznaczonej jako (1.0)):
Losowo nie, ale równie dobrze mógłby tam wstawiać zupełnie inną argumentację gdyby tyko wierzył w coś innego. Największym religiom odpowiada taka wersja argumentacji - uważam, że to jest jedyny powód popularności akurat takiej wersji, bo innych nie ma kto promować.
Rozumowanie trochę przypomina to:
- Adam zjadł ciastko,