[B.....a]

Moralność na wolnym rynku

Filozofia dóbr

Adam Smith powinien być znany moim czytelnikom a także osobom które w jakiś podstawowy sposób miały kontakt z historią. Ten XVIII wieczny Szkot stworzył podstawy nowoczesnej wymiany kapitału na towary i odwrotnie wyodrębniając ekonomię jako oddzielną naukę. Smith jednak przez całe lata nie wykładał przedmiotu zwanego "Ekonomia" lub "O pozytywnej dystrybucji dóbr". Jego głęboka myśl dała mu katedrę "Filozofii Moralnej" na uniwersytecie w Glasgow i tym samym stanął w gronie jednego z najlepiej wykształconych Brytyjczyków XVIII wieku.

Jego koncepcje, jak każdego wielkiego filozofa sprawdza próba czasu. Jego przewidywanie dotyczące szybkiej industrializacji i rozdzielności zadań sprawdziły się. Tak jak koncepcje Nietzschego i Dostojewskiego żyją lat sto i więcej (Fryderyk nawet przewidział, że jego filozofia zostanie wykorzystana do złych celów, Dostojewski przewidział fanatyczny ateizm) myśl Smitha oddziałuje prawie 250 lat.

Interesuje nas jak Smith wyobrażał sobie wolny rynek i jakie według niego mogły być podstawy moralne które ten wolny rynek by podtrzymywały. Nasz pierwszy-ekonomista-nie-ekonom rozumiał jasno, że dla każdego systemu moralnego może występować inna mieszanka gospodarcza. I tak jak kraje arabskie żyją w specyficznym socialé tak kraje łacińskie wymyśliły system oparty na stabilnej rodzinie, własności i merytokracji. Ta ostatnia jest przedłużeniem średniowiecznego systemu charyzmatów gdzie "charyzmat" - cecha umożliwiająca władzę lub administrację jak pochodzenie, sprawność zarządzania była nadawana przez Boga i rozwijała się w Talent.

Dla Smitha więc wolny rynek i tym samym etyczna wymiana towarów może istnieć tylko w głęboko chrześcijańskim społeczeństwie w którym korupcja została prawie wyrzucona, nie istnieje chciwość a kapitaliści nie wyzyskują pracownika. Sam Adam był w jakiś sposób anarchistą chrześcijańskim pokroju Tolkiena - nie trzeba prawa jeśli jest wewnętrzna etyka i Bóg, głosili jakby jednym głosem. Przeto każdy prawdziwie moralnie człowiek powinien dążyć do takiego Państwa które zapewnia możliwość rozwoju w etycznym kierunku. Dla Smitha bowiem należałoby poświęcić "święte prawo do prostytuowania się" i zabronić go nie z tego powodu, żeby zmniejszyć wpływy do budżetu lecz z tego powodu, żeby nie było to moralnie sankcjonowane przez Państwo. Państwo które sankcjonuje prostytucję uderza znacznie mocniej w podstawy wolnego rynku zapewniając dostęp do prostytucji niż utrudniając do niej dostęp.

Dla Marksa nie było mowy o chrześcijaństwie ani o wolnym rynku. Jeśli Bóg nie istnieje, to nie mają sensu koncepcje moralne ponieważ z grubsza są subiektywne tj. zależne od umysłu a nie od obiektywnej rzeczywistości. Wtedy też należy przeformułować cel Państwa. Sam Marks nie stał daleko od Tolkiena, ale przyjął absolutnie inną formę zarządzania. Dla autora Kapitału człowiek może zostać wyzwolony przez przemysł i technikę i dostać się do świata communi czyli wspólnego Inter-nacjonalistycznego super państwa gdzie państwo jest organem doradczym i planującym "wolny rynek całego świata". Świecki ateizm implikuje, że święte staje się Prawo stanowione tak jak to jest na przykład u Żydów. Następują więc przeformułowania prawa a tym samym moralności tak jak to się działo za czasów Lenina i jego NEP-ów, wolnorynkowej rewolucji w Rosji. Ale dla Marksa communi tj. wspólnotowość jest kreowana przez Państwo tak jak jednostka Corbusiera tj. jeden blok miał przybliżyć i stworzyć bardziej solidarne społeczeństwo podobne do okrzyków rewolucjonistów francuskich. Ale bloki nie stały się źródłem solidarności i Corbusier mylił się co do moralnych podstaw swojej architektury. Lub inaczej, mylił się w Polsce i w Anglii, ale nie we Francji, w południowych Chinach i krajach Arabskich.

Koncepcja Smitha mają tą moralną wyższość nad marksistowskimi ponieważ zakładają moralną zmianę w umyśle samych kapitalistów-pracowników tj. Prawo (nie prawo którym żyjemy na co dzień płacąc w sklepie, ale prawo życia i śmierci) jest pochodzenia wewnętrznego tzn. z wolnej woli i masz prawo je przyjąć albo nie (Raskolnikow). Dla Smitha wolny rynek istnieje tylko wtedy jeśli nastąpi konsensus wolnych umysłów z podobną, chrześcijańską etyką i chęcią zwiększania swojego majątku i polepszania swojego bytu. W takim systemie wymiana byłaby bardzo szybka i oparta na prawdzie i zaufanie a Państwo nie musiałoby kreować prawa zwyczajnego ponieważ etyka działałaby w umysłach ludzkich.

Smitha i Marksa łączy chęć wyzwolenia człowieka z okowów swojej niemocy. Dla Smitha jest to Nowe Jeruzalem - świat bez prawa i Państwa lub z prawem pochodzenia etycznego (patrząc bardziej realistycznie) gdzie ludzie żyją sprawiedliwie obok siebie w stanie pół-anarchii wymieniając się ze sobą zasobami, jeśli mają taką wolę. Dla Marksa to Zjednoczony Proletariat gdzie państwo tworzy etykę pochodzenia prawnego tym samym kreśląc plany wspólnotowości i wspólnej odpowiedzialności. W kapitalizmie Smithowskim bowiem jedna osoba nosi często dużą dozę odpowiedzialności. W komunizmie Marksa odpowiedzialność spoczywa na tysiącach a najważniejszym celem jest osiągnięcie sprawiedliwej redystrybucji dóbr a następnie jej pomnażanie.

Dla Smitha bowiem Państwo może pomóc uwolnić człowieka i sprawić aby żył etycznie. Dla Marksa człowiek wyzwala w jakiś metafizyczny sposób Państwo, biorąc udział w Wielkich Projektach i w Rozwoju Historii*

Obserwuj #ockham

*koncepcja Rozwoju Historii pochodzi od filozofa niemieckiego - Hegla który wierzył w rozwój historii pochodzenia duchowego tj. Historia jest Duchem i Ty bierzesz w niej udział

Moje inne wpisy:

Ojkofobia jako gra psychologiczna https://www.wykop.pl/wpis/27665909/ojkofobia-jako-aparat-wladzy-osobowosc-polakow-wed/

O postmodernizmie i dwóch obozach dyskusji https://www.wykop.pl/wpis/24659545/kulturalna-klotnia-postmodernizm-a-radykalizm-po-k/

O ideologicznych źródłach rewolucji seksualnej https://www.wykop.pl/wpis/23826485/o-zrodlach-rewolucji-seksualnej-seks-nas-wyzwoli-p/

#gruparatowaniapoziomu #4konserwy #neuropa #publicystyka #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #marks #socdem #filozofia #socjologia #ekonomia #korwin #socdem #literatura

[B.....a]

Wołam zainteresowanych (46) z listy Ockhamowa
Możesz zapisać/wypisać się klikając na nazwę listy.

Dodatek wspierany przez Cebula.Online

Masz problem z działaniem listy? A może pytanie? Pisz do IrvinTalvanen

! @Brzytwa_Ockhama @Slowbro @porucznik_franek @Turysta_Onanista @Grewest @neilran @Asterling @Shashek @Zgrywus1 @Sliski @JanuszKek @dolus_deliberatus @warszawamoskwa @ViperJay @Abaddon84 @mnbv-1 @PranieMuzgu @augustulus @hetman-kozacki @wuemem

[B.....a]

[B.....a]

[B.....a]

[B.....a]

Treść została ukryta... Pokaż treść

[sorek]

@Brzytwa_Ockhama: ( ͡° ͜ʖ ͡°)( ͡° ͜ʖ ͡°)

[B.....a]

@sorek: Jedna z zasług Korwina jest taka, że wprowadza wielkie masy młodych ludzi do jakichś koncepcji ekonomicznych. Zainteresowanie się sprawą jest lepsze niż w ogóle jej lekceważenie.

[L.....i]

. Sam Adam był w jakiś sposób anarchistą chrześcijańskim pokroju Tolkiena - nie trzeba prawa jeśli jest wewnętrzna etyka i Bóg, głosili jakby jednym głosem

@Brzytwa_Ockhama: Tym charakteryzuje się cywilizacja łacińska u Koniecznego. Nie dość, że prawo jest niezbyt rozbudowane, bo większość rzeczy rozwiązuje etyka, to jeszcze prawo musi być zgodne z etyką, inaczej nie będzie przestrzegane.

W cywilizacji żydowskiej i arabskiej prawo jest tożsame z etyką, a w bizantyjskiej prawo

[B.....a]

@Lawrence_z_Arabii: Koneczny w ogóle w swoim studium nad cywilizacjami bardzo mocno oglądał jak się mają sprawy abstrakcyjne u niego qualia czyli "jakości" jakiejś kultury.

W cywilizacji żydowskiej i arabskiej prawo jest tożsame z etyką, a w bizantyjskiej prawo jest ważniejsze od etyki.

Dlatego też i Niemcy i Rosja mają specyficzne systemy prawne. Oba Państwa są emanacją idei bizantyjskich, ale Niemcy wczesnego, potężnego bizantynizmu i jego biurokracji. Rosja to w jakiś sposób

[V.....y]

@Brzytwa_Ockhama: Ścierasz ze sobą dwie wykluczające się wzajemnie utopie. Jakkolwiek by ich do siebie nie przystawiać, zawsze wyraźnie widać, że w czystej formie mają dokładnie ten sam cel, jedynie dążą do niego w inny sposób. Akurat w cywilizacji łacińskiej w ujęciu praktycznym lepiej wypada teoria Smitha, ze względu zresztą na te same warunki, na których została postawiona - takie, a nie inne podejście do własności prywatnej i wolności właściciela do rozporządzania

[L.....i]

ale Niemcy wczesnego, potężnego bizantynizmu i jego biurokracji

Rosja to w jakiś sposób późne Bizancjum ze swoim przepychem i bogactwem lub nastawieniem na eksponowanie tych dwóch czynników.

@Brzytwa_Ockhama:

Bo do Niemiec bizantynizm przyszedł w X wieku, razem z księżniczką Teofano gdy wschodnie cesarstwo było jeszcze potęgą, a do Rosji wraz z ucieczką bizantyjskich uczonych po upadku Konstantynopola.

Niemcy dostali swoją dawkę bizantynizmu gdy cesarzowa Teofania wysyłała prawników do Rzeszy zaś Rosja

[P.....j]

Koncepcja Smitha mają tą moralną wyższość nad marksistowskimi ponieważ zakładają moralną zmianę w umyśle samych kapitalistów-

@Brzytwa_Ockhama: zapominasz, że koncepcje Smitha doprowadziły do stworzenia najbardziej niemoralnego i nieetycznego systemu jaki istniał na ziemi - kapitalizmu angielskiego w XIX wieku, w którym 9-10 letnie dzieci pracował 7 dni w tygodniu po 12 godzin dziennie a robotnicy nie mieli żadnych, ale to żadnych praw. To właśnie krytykował Marks.

Także to raczej teoria Marksa

[B.....a]

@ViperJay:

Myślę, że jeśli rzeczywiście jest tak, jak napisał kolega Lawrence, to czysty, nieobciążony historią marksizm/komunizm mógłby rzeczywiście działać, tyle że nie w Europie, ale na Bliskim Wschodzie. Dopiero w takim przypadku moglibyśmy przyjrzeć się z zewnątrz obu systemom, nierywalizującym ze sobą na tym samym podwórku, i odpowiednio je ocenić.

To jest bardzo interesujący problem. Czy koncepcja marksistowska pasuje np. do religijnie zjednoczonego, umysłowo i materialnie Izraela? Na pewno bardziej niż

[B.....a]

@PafnucyMaj:

zapominasz, że koncepcje Smitha doprowadziły do stworzenia najbardziej niemoralnego i nieetycznego systemu jaki istniał na ziemi - kapitalizmu angielskiego w XIX wieku, w którym 9-10 letnie dzieci pracował 7 dni w tygodniu po 12 godzin dziennie a robotnicy nie mieli żadnych, ale to żadnych praw. To właśnie krytykował Marks.

Oczywiście, przecież dlatego Kapitał Marksa ma drugi dodatkowy tytuł - Krytyka ekonomii politycznej. Nie zgadzam się, że był to najbardziej niemoralny

[B.....a]

@Lawrence_z_Arabii:

Bo do Niemiec bizantynizm przyszedł w X wieku, razem z księżniczką Teofano gdy wschodnie cesarstwo było jeszcze potęgą, a do Rosji wraz z ucieczką bizantyjskich uczonych po upadku Konstantynopola.

Heh, napisałem to co wyżej bez czytania drugiej części komentarza i widzę, że napisaliśmy to samo. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Bardzo mnie to cieszy. Ta ciekawostka jest czymś więcej bowiem niż ciekawostką. To klucz do zrozumienia, że

[P.....j]

Wysiłek wszystkich Anglików doprowadził do tego, że nawet najbiedniejsza strefa społeczeństwa - nieodzowna dla każdego systemu - zaczęła jeść.

@Brzytwa_Ockhama: nie wszystkich Anglików, bo poprawa warunków pracy i życia to zasługa lewicy w tym Marksistów. To, że dzisiaj ludzie pracują 40 godzin tygodniowo to zawdzięczamy właśnie lewicy.

[B.....a]

@PafnucyMaj: No to wszystkich Anglików ponieważ i strajki były organizowane przez Anglików. Znacznie też pomógł warunkom pracy nowy liberalizm z Chamberlainem i ppolityka jakichś kompromisów z pozycji Partii Konserwatywnej.

[qj0n]

@ViperJay: Nie powiedziałbym, żeby marksizmu nie dało się "obalić" na gruncie teoretycznym. Wiele takich argumentów można znaleźć np. w "Teoria a historia" Misesa, najczęściej opierających się na wykazywaniu wewnętrznej sprzeczności wielu tez marksizmu. Marks opiera się np. na historycyzmie ("konieczność dziejowa", walka klas) czy laborystycznej teorii wartości (prakseologia pokazuje wyższość subiektywnej).

Generalnie austriacka szkoła ekonomii (ta popularna wśród korwinistów) w przeciwieństwie do monetaryzmu, stroni od dowodów ze świata na rzecz spójności

[sorek]

@qj0n: @Brzytwa_Ockhama: Austriacka szkola ekonomi zakłada, że ciężko jest mówić o rozwiązaniach ekonomicznych abstrakcyjnie, gdyż te często mają w sobie zbyt wiele zmiennych by móc być analizowane. Najlepiej Libertarianizm sprawdza się w zastosowaniu - i Hongkong jest świetnym przykładem działania wolnego rynku (na wielu płaszczyznach).

[B.....a]

@sorek: Co by nie pisać jednak wydaje mi się, że w jakiś sposób Hongkong jest zaplanowanym "wolnym rynkiem" tym swoistym wolnym rynkiem zaplanowanym przez Państwo tj. w tym przypadku przez CHRL. To na pewno wieki świetlne od komunizmu ale też bardzo daleko do chrześcijańskiego kapitalizmu z wolną wolą. W Azji należało wproawadzić kapitalizm z góry ponieważ z doły byłoby bardzo trudno.