Wyrok Sądu Najwyższego z 23 lutego 2022 r. (II CSKP 232/22)

Wyrok Sądu Najwyższego z 23 lutego 2022 r. (II CSKP 232/22)Możność kierowania samochodem (prawo do kierowania samochodem) nie stanowi cechy integralnie związanej z człowiekiem w sensie fizycznym i psychicznym. Uprawnienia do kierowania samochodem człowiek nabywa uruchomiając własną wolę, która...

Wyrok Sądu Najwyższego z 23 lutego 2022 r. (II CSKP 232/22)
Możność kierowania samochodem (prawo do kierowania samochodem) nie stanowi cechy integralnie związanej z człowiekiem w sensie fizycznym i psychicznym. Uprawnienia do kierowania samochodem człowiek nabywa uruchomiając własną wolę, która stanowi jedynie impuls do ich uzyskania. W tym wypadku bowiem przewidziany jest administracyjny tryb potwierdzenia kwalifikacji, czego finałem jest wydanie dokumentu o nazwie: „prawo jazdy”. Zatem przyznanie danemu człowiekowi atrybutu w postaci uprawnień do kierowania pojazdem, nawet nie jest związane z jego wolą, ale z autonomiczną decyzją organu państwowego. W rezultacie, uzyskanie prawa jazdy nie stanowi wartości immanentnie złączonej z istotą człowieczeństwa oraz naturą człowieka, niezależnie od jego woli, ale nadaje człowiekowi dodatkową kwalifikację, połączoną z określonymi prawami i obowiązkami.

//www.sn.pl/sites/orzeczn...

Sprawa zaczęła się od zatrzymania prawa jazdy na 3 miesiące za przekroczenie dopuszczalnej prędkości w terenie zabudowanym (w/g pomiaru pojazd jechał 126 km/h na odcinku, na którym limit wynosił 70 km/h, w ocenie zainteresowanego prędkość ta była znacznie niższa, tj. ok. 100 km/h) i 200-złotowej grzywny za wykroczenie. Rychło jednak urzędy zmieniły zdanie i decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy została uchylona, a policja przyznała, że doszło do nieprawidłowości w pomiarze, przeprosiła i zapowiedziała konsekwencje dyscyplinarne wobec funkcjonariusza winnego uchybień.W opinii kierowcy zatrzymanie prawa jazdy stanowiło bezprawne naruszenie dóbr osobistych, a ponieważ w okresie tym miał problemy z dotarciem do oddalonej o 70 km pracy, a ogólne trudności komunikacyjne spowodowały, że miał mniej czasu dla siebie i rodziny, w pozwie sądowym zażądał przeprosin i 20 tys. zł zadośćuczynienia.

Sąd I instancji częściowo powództwo uwzględnił i nakazał pisemne przeprosiny; sąd odwoławczy jednak uznał, że zatrzymanie prawa jazdy nie oznacza naruszenia konstytucyjnego prawa do poruszania się po terytorium RP, zaś dobro osobiste w postaci swobody przemieszczania chroni przed użyciem siły fizycznej, podstępu, przymusu psychicznego — ale nie przed skutkami błędnych decyzji. Prawo jazdy nie może być traktowane jako dobro osobiste, a więc uniemożliwienie prowadzenia samochodu wskutek błędnego pomiaru prędkości nie oznacza naruszenia dóbr osobistych.

W skardze kasacyjnej kierowca podkreślił, że pojęcie wolności przemieszczania się obejmuje także swobodę wyboru środka transportu, w tym także uprawnienie do osobistego kierowania własnym autem przez osobę, która legalnie uzyskała prawo jazdy.

Badając spór Sąd Najwyższy przypomniał, że za dobra osobiste uznaje się te wartości odnoszące się do fizycznej i psychicznej integralności człowieka, jego indywidualność, godność i pozycję w społeczeństwie, które są nieodłącznie związane z osobą ludzką. Dobra osobiste mają charakter niemajątkowy i są nieodłącznie związane z człowiekiem, niezależnie od jego wrażliwości i psychiki. Dobro osobiste istnieje przez pryzmat obiektywnych ocen społeczeństwa, jest to pojecie dynamiczne w czasie, biorąc zatem pod uwagę, iż katalog wskazany w art. 23 kc ma charakter otwarty, o tym czy określona wartość podlega ochronie decydują oceny społeczne.
Uprawnienie do prowadzenia pojazdów nie spełnia tych warunków: nie jest nierozerwalnie związane z istotą człowieczeństwa, albowiem jego uzyskanie opiera się na spełnieniu określonych warunków prawnych, potwierdzonych egzaminem i wydaniem stosownego dokumentu. Prawo jazdy stanowi wyłącznie potwierdzenie kwalifikacji kierowcy — przeto nie może być traktowane jako jedno z dóbr osobistych (nie sposób go przecież porównywać do wolności, godności, zdrowia, etc.). Zatrzymanie prawa jazdy, choćby nastąpiło wskutek wadliwej kontroli, acz przez policjantów uprawnionych do kontroli ruchu drogowego, może być działaniem bezprawnym, ale mimo nie prowadzi do naruszenia dóbr osobistych.
Oddalając skargę kasacyjną SN podkreślił, że jego ocena byłaby inna, gdyby policjanci dopuścili się bezprawnego naruszenia wolności kierowcy, np. przymuszając go do określonych zachowań — jednak nawet wówczas naruszonym dobrem nie byłoby uprawnienie do prowadzenia pojazdów, lecz wolność per se.

Źródło https://czasopismo.legeartis.o...

[Behet_Ghol_Midam]

Nie rozumiem o co takie oburzenie tutaj - sąd stwierdził, że prawo jazdy nie jest dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. Jest to słuszna decyzja. Odszkodowanie może być należne, ale zupełnie z innej podstawy prawnej.

[Logytaze]

@Behet_Ghol_Midam: Skończyłem czytać na tym fragmencie:

Sprawa zaczęła się od zatrzymania prawa jazdy na 3 miesiące za przekroczenie dopuszczalnej prędkości w terenie zabudowanym (w/g pomiaru pojazd jechał 126 km/h na odcinku, na którym limit wynosił 70 km/h, w ocenie zainteresowanego prędkość ta była znacznie niższa, tj. ok. 100 km/h) i 200-złotowej grzywny za wykroczenie.

Ktoś jeździ jak pirat, stwarza zagrożenie dla społeczeństwa i kręci aferę, bo złe państwo go represjonuje.

[Haruspik]

Gość stwierdził, że prawo jazdy to jego dobro osobiste i nikt, pod żadnym pozorem nie może mu go zabrać, choćby 500 na godzinę jechał. Sracie na sąd, a nie wiecie w ogóle czego sprawa dotyczy.

[Massad]

@DrankWolf: ale on pozwał o naruszeni dóbr osobistych, a nie o poniesione dodatkowe koszta.

[u.....8]

@DrankWolf: jemu się należy zadośćuczynienie za poniesione straty. Problem polega na tym, że przyjanuszował, i wniósł pozew, ze mu człowieczeństwo odebrano. To sad wypowiedział się w tym temacie.

[Konrad-B-777]

Sędziowie którzy wydali ten wyrok i napisali do niego uzasadnienie, to albo idioci, albo bandyci którzy zastosowali prawo Neumana. Bezsprzecznie facetowi bardzo ograniczono możliwości przemieszczania się, przez co spowodowano w jego życiu liczne straty. Ponadto zmuszono go do walki z urzędnikami, którzy za swoje błędne działania otrzymali wynagrodzenie z naszych podatków. Poszkodowany został zmuszony do zajmowania się walką z tymi nieudacznikami, a państwo nie chce zrekompensować mu kosztów zasłaniając się bełkotami nadzwyczajnej

[g.....i]

@Konrad-B-777: przecież to Twój kochany PiS obsadził Sąd Najwyższy, więc o co Ci chodzi? Sąd po dobrej zmianie i bandyci? Jakże to?

[g.....i]

Iwiński który skazywał za ulotki w stanie wojennym jest z PiS?

@Konrad-B-777: A nie jest? Sądząc po wyrokach za komuny, to kolega PiS-owskiego zbrodniarza sędziego Kryże.

Zaraz, to Iwański był w składzie orzekającym tej sprawy? Bo ja widzę, że cała trójka to neo-sędziowie pisowscy, powołani przez Dudę :D Na czele z zakałą pisowskim Zaradkiewiczem :D

Masz rację, to bandyci. Z PiS-u. A Ty to klasyczny pisomatołek, który właśnie zobaczył, że

[arcx]

A może po prostu poszkodowany kierowca „przestrzelił” z paragrafem? Może trzeba było skarżyć coś innego niż naruszenie dóbr osobistych i wtedy by wygrał. Podobnie było kiedyś z moim kolegą. Był winny spowodowania wypadku ale nie był winny temu co zarzucał mu prokurator. No i sąd musiał go uniewinnić. Jasne było, ze był winny ale prokurator przestrzelił z zarzutami.

[Hrabia_Wielki_Elektronik]

Staremu Stuhrowi jeszcze Państwo zapłaci odszkodowanie za spowodowanie tego co spowodował.

[ms86]

W Polsce niestety, ale jest pewna luka prawna właśnie dla tego typu przypadków: zadośćuczynienia.

Gdyby gość jeździł taksówka każdego dnia to by mógł wykazać, że stracił na tym finansowo (bo byłyby udokumentowane koszta), a tak to jest tylko gdybanie wg sądu ¯_(ツ)_/¯

[Massad]

@ms86: Nie. tu problemem jest to że w pozwie ujął "bezprawne naruszenie dóbr osobistych" a nie "spowodowanie strat finansowych". I sąd mu odpowiedział że prawo jazdy to nie są prawa osobiste więc nie należy mu się odszkodowanie z powodu naruszenia praw osobistych.

A ze względu na przepisy ustalone przez (p)osłów sąd ma ręce związane treścią pozwu i nie może z niego wyciągnąć esencji tego co obywatel naprawdę chciał.

[Altar]

@cubott:

No i ja bym myślał, że nasze społeczeństwo uznaje prawo przemieszczania się samochodem za kierownicą jako dobro osobiste, O ILE udowodniłeś zdając egzamin, że nie stanowisz nadmiernego zagrożeni i nie zostałeś pozbawiony prawa do kierowania.

Podoba mi się ta interpretacja. Ze swojej strony jako dobro osobiste traktowałbym bezprawne działanie na obywatelu organów państwowych. Bo o ile samo posiadanie prawa jazdy dobrem osobistym nie jest (i można je w pewnych

[ZnanyPrawnik]

Jak na moje to ten SN sam się zaorał w uzasadnieniu. Skoro dobro osobiste ma charakter niematerialny, a PJ nim nie jest bo to tylko dokument potwierdzający kwalifikację do prowadzenia pojazdów. To przecież odebranie PJ jest de facto podważeniem kwalifikacji do prowadzenia pojazdów lub wręcz stwierdzeniem braku takich kwalifikacji. A bezpodstawne podważenie braku takich kwalifikacji może bezpośrednio godzić w godność człowieka. Zatem jest/może być naruszeniem dóbr osobistych.
Skarga oddalona przez semantykę.

[Mike08]

@ZnanyPrawnik: tylko, że to tak nie działa, zabierając prawo jazdy nikt nie podważa kwalifikacji kierowcy, jego zdolności czy umiejetności, t.j. policjant nie mówi "Nie znasz Pan znaków, idź się Pan dokształć, a ja zabieram prawo jazdy bo nie umisz Pan prowadzić", tylko nakłada KARĘ administracyjną, zatem mówi tak "Pomimo, że Pan umiesz prowadzić pojazd co potwierdził egzamin x lat temu, znasz Pan znaki i przepisy to jednak się Pan do

[Mike08]

@Mike08: Wobec urzędnika państwowego lub innego funkcjonariusza możesz zostać wszczęte postępowanie dyscyplinarne w przypadku przekroczenia uprawnień lub niewłaściwego wypełniania obowiązków, jenak z teog co mi wiadomo, takie postępowanie nie obejmuje skutków takich działań i ich naprawy. Można dochodzić swoich praw na drodze cywilnej jednak trzeba bardzo jasno wskazać jakie szkody zostały wyrządzone taką bezprawną decyzją. Można zawsze spróbować, do czasu korzystnego wyroku i zwrócenia uprawnień, wozić się taxi zamiast samochodem,

[blade9999]

Możność kierowania samochodem (prawo do kierowania samochodem) nie stanowi cechy integralnie związanej z człowiekiem w sensie fizycznym i psychicznym.

Nie no skądże znowu. Czyli analogicznie jeżeli za ileś tam lat ktoś wprowadzi egzamin z chodzenia zakończony wydaniem dokumentu "Prawo chodzena" to ten sam sąd również stwierdzi że czynność chodzenia nie jest integralnie związana z człowiekiem w sensie fizycznym i psychicznym ?

Czym różni się chodzenie od jazdy samochodem przy założeniu że naszym

[stefan-lubisz]

Policja pozbawila tego pana wlasnosci do prawa jazdy. Tom prawa czlowieka

[R.....p]

Równie dobrze mógłby się skarżyć, że nie mógł dojeżdżać do kościoła, więc policja naruszyła jego wolność sumienia i wyznania. Sprawa postawiona na głowie.