Kilka dni temu @kastrator2 pytał się jak wygladaja procesy myślowe sza... (@Hans_Kropson)

Kilka dni temu @kastrator2 pytał się jak wygladaja procesy myślowe szachistów na róznym poziomie rankingowym.
Poniżej spróbuje przedstawić jak to wyglada na poziomie szachistów 2k (FIDE elo – nie chess.com czy lichess.org) w partii klasycznej w której jest wystarczająca ilość czasu do namysłu.
#szachy
Na słowo musicie mi uwierzyć że podobnie wygląda to również na najwyższych poziomach w tym u popularnego streamera nazwjmy go tutaj “elo 3k, 40 strzałek”. Jeśli ktos nie wie o kogo chodzi? To link w komentarzu.

Opisze to na przykładzie poniższej pozycji, którą prezentowałem wczoraj na wykopie:
https://wykop.pl/wpis/77282577/koncowki-wiezowe-szachy-w-ponizszej-pozycji-jest-r

1. Szachista 2k zaczyna od oceny pozycji. Tutaj ilu szchistów tyle sposobów oceny pozycji. Ocena pozycji powinna pokazać kto stoi lepiej/gorzej I do czego w dalszej grze należy dązyć. Tutaj np. Oba króle są odcięte od białego pionka, obie wieże zajmuja aktywne pozycje (odcinając króla przeciwnika), biłe maja pionka więcej, którego czarne nie moga forsownie wygrać. Teraz ważne. Ani “szachista 2k” ani nawet “elo 3k, 40 strzełek” nie zna dokładnej oceny pozycji przy bezbłednej grze (wygrana białych czy remis). Oczywiście zapewne kilku szachistów na świecie rozwiązywało ten problem szachowy (pochodzi z 1944 roku) I może coś tam z tego pamietać ale to pomijamy.
2. Ocena ogranicza się do tego, że białe mają przewage I szanse(!) na wygranie partii. Dalsza planowanie I liczenie wariantów będzie ograniczać się do znalezienia wygranej dla białych lub remisu dla czarnych. Szukanie innych możliwości np. wygranej dla czarnych to zwykła strata czasu I żaden szachista 2k tego nie robi.
3. Przy ocenie pozycji I liczeniu wariantów trzeba znać pewne podstawowe/bazowe pozycje wraz z ich ocenami, po to aby nie odkrywać na nowo Ameryki I nie liczyć wariantow do mata włącznie.
4. Co może być przydatne w tym przypadku? Jeżeli czarny król znajdzie się przed białym pionkiem przy wieżach to jest remis. Nie trzeba znac dokładnych wariantów. Przy szachownicy mając wystarczająco czasu przypomnicie je sobie albo nawet sami wymyślicie.
5. Po wymianie wież są dwie ważne pozycje. Jeżeli król czarnych(przy ruchu białych) znajdzie się poza trójkątem wyznaczonym przez pioka białych, to białe wygrywają. Jeżeli jest w trójkącie to białe wygrywają tylko jeżeli jest możliwe zajęcie królem pola przed pionem (tzw opozycja). W przypadku piona d5 musi to być postawienie króla na d6 nie ma znaczenia czyj jest ruch – wtedy pozycja jest wygrana dla białych. Tyle trzeba znać I to znają szachiści 2k
6. szachista 2k sprawdza najpierw czy czarne nie mają forsownego remisu. Tzn co się zdarzy w pozycji na diagramie przy ruchu czarnych, jeśli zagrają one 1...Rh8 2...Rb8? Czy można odejśc z linii b? Nie bo wtedy czarny król przez b7-c8-d7 znajdzie się przed białym pionkiem. A co bedzie w przypadku wymiany wież na b8. Otórz jeśli biały król(po wymianie) zdąży na pole e5 to biały wygrywa, jeśli podzie na c5 to nastąpi czarny Kc7 jest remis (pozycja podstawowa koncówek pionowych – znowu to trzeba znac)
7. Czy czarne mają jakikolwiek inny aktywny plan obrony? Marsz króle po linii a? Już wiemy ze zadaniem króla jest zablokowanie białego pionka. Wszelki ruchy, które go od tego oddalają mozna zignorować.
8. Atak czarną wieżą białego pionka np. Rh4-h5 albo Rh4-a1-d1, umożliwiają białemu królowi zbliżenie się do pionka, przy odciętym czarnym królu. Wniosek łatwa wygrana białych – nie ma co liczyć.
9. Wiadomo że nie należy białymi szachować czarnego króla bo to tylko przybliża go do blokady białego pionka. Wieża a2 szach odpada.
10. Biały król samodzielnie, bez pomocy wieży nie jest w stanie przegonić czarnej wieży z 4 linii. A więc samodzielnie nie da się zbliżyć do pionka d5
11. Wyparcie czarnej wieży poprzez ruch 1. Rb4. Dopiero teraz liczymy warianty. Co po wymianie wież? 1...Rxb4 2.Kxb4 Kb6 3. Kc4 Kc7 4. Kc5 Kd7 ta pozycja jest remisowa, a wieć nie da się groźba wymiany przegonic czarnej wieży z 4 linii.
12. Pozostaje tylko marsz pionka podpartego wieżą z tyłu. Ale w jakiej kolejności? 1.Rd2 Kb7 2. d6 Kc8 3. d7+ Kd8. Pionek został zablokowany przez króla I za chwile zginie po Rh4-h7-d7. Czyli wieża d2 jest za wczesne.
13. Zacznijmy od ruchu pionka 1.d6. Co moga zagrać czarne? 1...Rh8 jest słabe bo przy białej wieży na b2 odcinającej czarnego króla, biały król maszeruje do pionka na c6/e6. Partia jest wygrana. Ale co będzie po 1.d6 Rh6? biały musi bronić pionka wieżą 2.Rd2 (jeśli 2. d7 Rc6+ potem 3...Rd6 wygrywa pionka) I dopiero wtedy 2...Rh8? Marsz piona nie wygrywa 3.d7 Rd8 4.Kc4 Kb7 5. Kc5 Kc7. Pionek ginie I jest remis. Natychmiastowy marsz królem również nie pomaga. 1.d6 Rh6 2. Rd2 Rh8 3. Kd4 Kb7 4. Ke5 Kc8 5. Ke6 Kd8 czarny król jest przed pionkie a to jak pisałem na poczatku jest remis.
14. Co w takim razie grać? W niektórych wariantach (np. Przy wymianie wież biały król powinien trafić na pole e5 zamiast na c5). Może wykorzystując to że czarne moga tylko czekać (Rh4-g4-h4) przemieścić króla na e3 zanim białe zagrają d5-d6? Tak to niczego nie psuje, a może w nektórych wariantach pomóc.
15. No I ta szachista 2k albo “elo 3k, 40 strzałek” gra Kc3-d3-e3. Dalej nie wie czy to jest wygrana czy remis, ale wie że nic lepszego nie ma.