[taki_tam_ktos]

10 września 1939 roku.

Wojska niemieckie zajęły Poznań.

Pierwsza masowa egzekucja Polaków w Bydgoszczy (rozstrzelano ok. 1500 osób).

Francuski wódz naczelny gen. Maurice Gamelin doniósł Rydzowi - Śmigłemu wbrew faktom, że zaangażował w walce połowę dywizji czynnych.

Terytorium Polski opuszcza ambasador ZSRR Nikołaj Szaranow.

Utworzono Front Południowy, którego dowództwo objął generał Kazimierz Sosnowski.

==================
✈ Lotnictwo Polskie ✈
==================

10 i 11 września upłynęły na organizacji Brygady Bombowej na Wołyniu zgodnie z rozkazem Naczelnego Wodza.

====
Hel.
====

W godzinach rannych dwa plutony MDL stoczyły zacięty bój o Wielką Wieś. Niemcy o godzinie 11:00 przeprowadzili kontrnatarcie z użyciem artylerii i lotnictwa a odzyskane przez Polaków tereny kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk. Siły polskie dwukrotnie atakowały na bagnety. Jednostki MDL około południa wycofały się na skraj półwyspu przygotowując tam obronę. Lotników MDL wycofano zastępując ich 10 Kompanią KOP. Tego dnia saperzy rozpoczęli budowę zagrody minowej na wschód od Chałup wykorzystując do jej zbudowania głowice torped. Tego dnia na Hel wysłane zostają zasoby finansowe Banku Polskiego z Gdyni. Nocą trałowce "Jaskółka", "Czajka" i "Rybitwa" pobierają z kryp miny morskie w celu ustawienia zagrody jednak wejście "Czajki" i "Rybitwy" na mieliznę powoduje odwołanie operacji. Tego dnia nad półwyspem pojawiały się wyłącznie samoloty rozpoznawcze odpędzane ogniem baterii plot. Jeden z samolotów nieprzyjaciela został zestrzelony.

===============
Obrona fortów piątnickich pod Łomżą (Linia Łomża - Piątnica)
===============

Rano odparto ataki na forty nr 2 i 3. Do godziny 18-tej wojska niemieckie absorbowały obronę fortów, po czym odstąpiły poza zasięg polskiej artylerii. Około godz. 20.30 dowódca 18. Dywizji Piechoty płk. Kossecki wydał 33. pp rozkaz do odwrotu:

"Nocą, z dnia 10 i 11 września oderwać się od nieprzyjaciela i skoncentrować się w rejonie Bacz Mokrych. Ruchy odwrotowe rozpocząć o godz. 23."

Załoga przyjęła rozkaz z niedowierzaniem.

Wcześniej był wysadzony most żelazny. Część żołnierzy z fortu 1 wycofywała się po kładce istniejącej już od kilku dni przy moście żelaznym. Załoga z fortów 2 i 3 wycofywała się między godz. 22-23.

=============
Obrona Wizny.
=============

20 dywizja zmotoryzowana zaatakowała i zajęła miejscowość Rutki. Dalsze natarcie dywizji zostało powstrzymane przez 2 pułk ułanów przed wschodnim skrajem lasu Kołomyja. Dzięki walce ułanów pozycję tę utrzymano przez cały dzień.

Droga na Łomżę była blokowana przez pułk. Rankiem do schronu bojowego na Górze Strękowej podszedł z białą flaga parlamentariusz niemiecki i przekazał on ultimatum dowództwa

"Jeśli polski dowódca nie podda schronów to wszyscy jeńcy wzięci z tego odcinka zostaną rozstrzelani".

Kapitanowi Raginisowi nie pozostało nic innego jak rozkazać żołnierzom by złożyli broń w schronie i wyszli na zewnątrz. Ostatnim, który opuścił schron był strzelec Seweryn Biegański. W schronie pozostał jedynie Kapitan Raginis, który dochowując złożonej przysięgi, że żywy nie opuści powierzonej sobie pozycji popełnił samobójstwo.

==================
Bitwa pod Nowogrodem.
==================

Rano 10 września, na przyczółek Niemcy przerzucili kolejne siły. Rozpoczęła się zacięta walka o drugą i trzecią linię obrony. Częścią sił Niemcy zaczęli obchodzić miasto od wschodu. III batalion poniósł straty sięgające 60% stanu. W schronie dowodzenia zginął z całą załogą dowódca kompanii, kpt. Eugeniusz Kordjaczyński, a w schronie „na grobli” ciężko ranny został por. Jarzyna. Załoga schronu dostała się do niewoli, a ranny dowódca popełnił samobójstwo.

Również pod Szablakiem Niemcy sforsowali rzekę spychając na południe nieliczne grupy żołnierzy polskich i podeszli pod Mątwicę.

W czwartym dniu walki, mimo sforsowania Narwi i opanowania Nowogrodu, Niemcom nie udało się przerwać pozycji obrony batalionu, a załoga ośrodka oporu „Nowogród” walczyła nadal. Wieczorem 10 września mjr Sikora oraz mjr Święcicki otrzymali rozkaz wycofania batalionów do Bacz Mokrych. Pod Nowogrodem i Mątwicą pozostały jedynie silne ubezpieczenia. Z nastaniem dnia wycofały się one w ślad za batalionami.

W tym czasie z odcinak obrony „Ostrołęka” wycofał się 42 pułk piechoty. Dowódca 18 Dywizji Piechoty polecił dowódcy 42 pp obsadzić linię rzeki Ruż na odcinku Miastkowo – Tarnowo. Ciężka sytuacja, jaka powstała w rejonie Nowogrodu, zmusiła jednak dowódcę dywizji do częściowego zwinięcia obrony 42 pułku piechoty na Rużu i skierowania 42 pp pod Nowogród.

10 września Niemcy obsadzili południowy brzeg Narwi, Nowogród, Szablak i rejon dworku Mątwica, nie podejmując dalszego natarcia. W Szablaku przeprawiały się niemieckie oddziały, a w rejonie mostu w Nowogrodzie gromadzono ciężki sprzęt przeprawowy.

Rano 10 września ruszył kontratak I batalionu 42 pułku piechoty w kierunku Mątwicy. Podczas kilkugodzinnej walki, kosztem dużych strat, batalion opanował wzgórze pod Mątwicą. Około 17.00 rozpoczęło się natarcie całością sił 42 pułku piechoty.

Dowódca 42 pp, ppłk Wacław Malinowski zażądał od dowódcy I dywizjonu 18 pal położenia ognia na przeprawę w Szablaku oraz w rejon mostu pod Nowogrodem. Dowódca dywizjonu artylerii rozkazał dowódcom 2 i 3 baterii przygotować dokładny ogień na przeprawę w rejonie mostu w Nowogrodzie, a dowódcy 1 baterii – na przeprawę w Szablaku. O 16.00 baterie otworzyły ogień. Ogień na przeprawę w Szablaku położyła też 8 bateria 18 pal. Po artyleryjskim przygotowaniu natarcia do ataku ruszył I batalion 42 pp. Po wyjściu z podstaw wyjściowych batalion dostał się pod zmasowany ognień niemieckiej artylerii i lotnictwa bombowego.

Natarcie załamało się. Batalion poniósł poważne straty i wycofał się do lasków w pobliżu Sławca. Po rannym dowódcy batalionu dowodzenie przejął dowódca 8 kompanii kpt. Perlitz. W tym czasie natarcie na Nowogród rozpoczął II batalion 42 pp. Batalion dotarł do przedmieść Nowogrodu, zginął dowódca 6 kompanii, por. Zielenkiewicz, a 4 i 6 kompania zaległy w ogniu. 5 kompania por. Adama Lipińskiego około 20.00 nawiązała kontakt taktyczny z 9 kompanią 33 pp. II batalion 42 pp zluzował III/33 pp, który przeszedł do odwodu w rejon Grądów.

Około 18.00 wprowadzony został do walki III batalion 42 pp na kierunek cegielnia Mątwica – Szablak. Zreorganizowany I/42 pp kpt. Perlitza wznowił natarcie w kierunku luki między folwarkiem a cegielnią Mątwica i tym sposobem wspomógł natarcie III/42 pp, którego zadaniem było wyparcie Niemców za Narew. III/42 pp zluzował 8 kompanię 33 pp i 2 kompanię 71 pp. I/42 pp, po osiągnięciu szosy Łomża – Nowogród, zluzował 5 kompanię 33 pp. Dalsze natarcie III i I batalionu 42 pp utknęło w zmasowanym ogniu nieprzyjaciela. Oddziały okopały się na osiągniętych pozycjach.

Pułk poniósł jednak poważne straty i nie był w stanie utrzymać zdobytych pozycji. Po bardzo ciężkich i krwawych walkach 42 pp wycofał się na południe.

Bitwa zakończyła się.

==============
Obrona Warszawy.
==============

W związku z rozpoczęciem bitwy nad Bzurą na odcinku frontu Warszawy panuje względny spokój. Nacisk Niemców na zachodni brzeg Wisły wyraźnie słabnie. Wzrasta natomiast nasilenie bombardowań lotniczych: lotnictwo niemieckie dokonuje w ciągu dnia 17 nalotów na Warszawę, poczynając od godz. 5:30 aż do zmierzchu.

Obrona przeciwlotnicza strąca 5 samolotów spośród kilkudziesięciu biorących udział w akcji. Popołudniowe 2-godzinne bombardowanie wznieca dziesiątki pożarów, głównie na prawym brzegu Wisły – na Pradze i w Wawrze płoną m.in. fabryka na Sprzecznej, zabudowania portu handlowego, rzeźni i Straży Ogniowej, liczne bloki mieszkalne.

Ul. Grochowska i Al. Waszyngtona są zryte bombami.

W Śródmieściu trafione zostają domy przy ul. Królewskiej i Krakowskim Przedmieściu. Samoloty niemieckie zrzucają ulotki z wezwaniem do poddania miasta.

Prezydent Stefan Starzyński przemawia przez radio, żądając od ludności utrzymania porządku w mieście i kontynuowania normalnej pracy, szczególnie w instytucjach użyteczności publicznej.

Apele jego przyjmowane są z pełnym posłuchem.

Ulice są porządkowane, artykuły żywnościowe sprzedawane po niezmienionych cenach, chociaż w ograniczonych ilościach.

Dzienniki warszawskie ukazują się dość regularnie, mimo zdekompletowania personelu redakcji i drukarń oraz trudności technicznych.

Gen. Czuma wydaje rozkaz „o postępowaniu doraźnym w sądzie polowym na obszarze m.st. Warszawy„.

Komisarz Cywilny zakazuje sprzedaży alkoholu.

Gen. Rómmel otrzymuje przed południem wytyczne Naczelnego Wodza z 9 września, nakazujące Armii „Warszawa” obronę odcinka od ujścia Pilicy do Zegrza włącznie.

Zarysowuje się bezpośrednie zagrożenie Warszawy od wschodu w wyniku odwrotu armii gen. Przedrzymirskiego znad dolnego Bugu.

=============
Bitwa nad Bzurą.
=============

Jeszcze w nocy z 9 na 10 września PBK opanowała położony ok. 20 km na zachód od głównej linii polskiego natarcia Uniejów i niedługo potem wyszła na i przecięła niemieckie linie zaopatrzeniowe.

25 DP zajęła w tym samym czasie, po zażartych kilkugodzinnych walkach, Łęczycę, zaś 17 DP Górę Świętej Małgorzaty.

Do wyjątkowo ciężkich walk doszło w rejonie miejscowości Piątek, gdzie uderzała 14 DP. Piątek został w końcu zdobyty przez Polaków ok. południa 10 września. Także operująca na wschodniej flance polskiego ugrupowania uderzeniowego WBK wykonała wyznaczone jej zadanie, opanowując przeprawy przez Bzurę w rejonie miejscowości Soboty.

Niemiecka 30 DP nie była w stanie wytrzymać zmasowanego polskiego ataku i została rozbita (ale nie całkowicie unicestwiona) w ciągu mniej więcej 3 dni. Po zranieniu jej dowódcy, gen. Kurta Briesena, jego następca zarządził odwrót jej resztek na południe.

Siły polskie posuwały się dalej naprzód, jednak Niemcy nie ulegli panice i rozprężeniu, i odchodzili powoli, stawiając cały czas zorganizowany opór, który szybko tężał skutkiem dopływu posiłków. Dowództwo niemieckie szybko bowiem ochłonęło z zaskoczenia i ściągnęło na zagrożony odcinek, na pomoc pobitej 30 DP, całość sił 8A: 17, (niemiecką) 10 i 24 DP, i dodatkowo 221 DP z odwodu strategicznego GA „Południe”. Już w tym momencie siły obu stron co najmniej się wyrównały. Co gorsza, strona niemiecka w pełni doceniła całą powagę sytuacji i zaczęła ściągać stopniowo nad Bzurę także gros sił 10A.

==============
Obrona Jarosławia.
==============

Ze strony niemieckiej pod Jarosław zdążały 4 Dywizja Lekka gen. mjr. Alfreda von Hubickiego i 2 Dywizja Pancerna gen. por. Rudolfa Veiela ze składu XXII Korpusu Armijnego pod dowództwem gen. kaw. Ewalda von Kleista.

W nocy z 9 na 10 września kolumna południowa 4. DLek, maszerująca od Rzeszowa przez Jawornik Polski, Pruchnik, Tyniowice, Więckowice, Rokietnicę, Zamiechów i dalej gościńcem zamiechowskim, dotarła do Sanu pod Radymnem. Wykorzystując zaskoczenie polskich obrońców, sforsowała rzekę przy minimalnym oporze i zajęła miasto.

Nad ranem 10 września do Jarosławia przybył płk dypl. Stanisław Maczek, dowódca 10 Brygady Kawalerii. Po zorientowaniu się w słabości linii obronnych w tym rejonie postanowił wzmocnić je siłami Brygady i utrzymać miasto przez cały dzień, aby zapewnić przeprawę własnej jednostki i innych wycofujących się oddziałów.

Około południa dotarły pod Jarosław niemieckie 2 Dywizja Pancerna i 4 Dywizja Lekka. W tej sytuacji oddziały 10. BK wycofały się za San, pod osłonę zorganizowanego przedmościa w Jarosławiu, zbierając się w wyznaczonych rejonach. Natomiast pozycje w rejonie Jarosławia obsadziły siły ppłk. J. Wójcika. Po południu niemiecka 2. DPanc i część 4. DLek zaatakowały miasto, ale zostały odparte ze stratą kilku czołgów.

Tymczasem płk dypl. S. Maczek w obawie przed odcięciem jego jednostki ze strony Radymna od Lwowa postanowił opuścić pod osłoną nocy przedmoście jarosławskie, wysadzić mosty i przemieścić Brygadę w rejon Oleszyce-Lubaczów. Wydał także rozkaz ppłk. J. Wójcikowi obrony rejonu Jarosławia przez dzień 11 września.

------------------------

Zawsze chciałem zobaczyć taką relację dzień po dniu z Polskiej Wojny Obronnej. W końcu w tym roku postanowiłem sam się tym zająć, stąd ten wpis. Jeśli zobaczycie jakiś błąd, to mile widziane sprostowania ( ͡° ͜ʖ ͡°).

Tag do obserwowania: #wojnaobronna1939

#iiwojnaswiatowa #kronika #kampaniawrzesniowa #wrzesien39 #polska #iiirzesza #wojna #historia #gruparatowaniapoziomu

Źródła: [[1]](http://www.sww.w.szu.pl/index.php?id=kalendarium_kampania_wrzesniowa) [[2]](http://www.1939.pl/kampania-wrzesniowa/kalendarium.htm) [[3]](https://dobroni.pl/n/czestochowa-1939/10283) [[4]](http://zywiecinfo.pl/historia/item/1261-walki-pod-wegierska-gorka-1939) [[5]](http://www.wikipedia.pl/) [[6]](https://www.gdansk.pl/turystyka/westerplatte-1939-siedem-dni-obrony,a,5415) [[7]](https://fakty.interia.pl/prasa/odkrywca/news-dzien-w-ktorym-przestala-istniec-9-dywizja-piechoty,nId,2441117#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox) [[8]](tomaszstezala.pl/index.php/ostrowski/51-ii-wojna-swiatowa-kampania-wrzesniowa-1939-zwz-we-lwowie-zwz-ak-w-krakowiear) [[9]](http://www.warszawa.pl/)

[taki_tam_ktos]

Mapa na dzień 10.IX.

[taki_tam_ktos]

Wołam zainteresowanych (40) z listy wojnaobronna1939
Możesz zapisać/wypisać się klikając na nazwę listy.

! @taki_tam_ktos @Cockatrice @stam @Hand_Solo @Sauron_Wladca_Ciemnosci @kamilinho1 @WhiteS @thinbritishboy @MBartos @Redwood4413 @adilucas @Staraagrafka @Koczkozaur @Pustynny_marynarz @ChrystusPoganin @Jamtage @Yogaczyk @arka_noego @l1ght @TR08 @Poldaz @linijkana20cm @cyberpunkowy_neuromantyk @SpawaczPolimeru @To_jest_dramat @rumcajs666 @MrTashbiesh @Brisign @kameel

[Kavilli]

Jeśli bedzisz chciał mogę tobie udostępnić oryginalne i bardzo w dobrym stanie gazetę z warwszamy z 1 września, 3 września i chyba jeszcze mam października ale nie jestem pewny. Wszystkie strony gazet i gazety zachowane w bardzo dobrym stanie

[taki_tam_ktos]

@Kavilli: Wrzucaj na mirko, bo wiele osób było ciekawych gazet i jak wyglądały wówczas artykuły :).

[beerman]

@taki_tam_ktos: #!$%@? #!$%@? niemieckie nienawidzę ich, ruskich też

[p.....s]

@taki_tam_ktos: po pierwsze, Sosnkowski, nie Sosnowski. Po drugie, niemiecki żołnierz z białą flaga zadający kapitulacji Polaków, to tylko legenda. Z tego co wiadomo, nasi poddali się z racji wyczerpania amunicji i zapasów, nie groźby rozstrzelania jeńców.

[bidzej]

#!$%@? #!$%@? niemieckie nienawidzę ich, ruskich też

@beerman: dodaj jeszcze te polskie, co najpierw doprowadziły kraj do sytuacji, w której na wschodzie i na zachodzie miał silniejszych od siebie przeciwników, a potem spieprzyły w podskokach za granicę.

[Croudflup]

@taki_tam_ktos: cały artykuł "do naszych czytelników" i ten akapit wywołał u mnie ogromny smutek ( ͡° ʖ̯ ͡°)

[A.....r]

@taki_tam_ktos: wyjasni ktos czemu przez dlugi czas Niemcy zostawili ten niezajety korytarz od Poznania do Warszawy?

[halfzware_na_ware]

@taki_tam_ktos: gen Kazimierz Sosnkowski ;) gdzieś K zgubiłeś ;P

[taki_tam_ktos]

@Arintor: Bo im po pierwsze rozpoznanie padło, a po drugie my tam dwie niepełne armie mieliśmy.

[p4damczyk]

@p0lybius: źródło "z tego co wiem" uchodzi za mało zaufane ;)

[Gartarr]

@taki_tam_ktos no ale zaraz, wczoraj Francuzi linię Zygfryda przełamali, Niemcy na całej linii frontu się wycofywali a tu nagle pod Warszawą są? To niezły Blitzkrieg ( ͡º ͜ʖ͡º) Propaganda od lat taka sama ehh

[Tytanowy]

@Arintor: Bo czekali aż Kutrzeba wybłaga u Rydza Śmigłego możliwość zaatakowania lewej flanki 8 Armii nacierającej na Warszawę, żeby polskie wojsko miało szansę cokolwiek zrobić poza ciągłym uciekaniem. Ale, że genialny wódz z uporem maniaka kazał nadal wycofywać się Armii Poznań i Pomorze na linię Wisły (gdzie dawno były już jednostki niemieckie), to się doczekali dopiero nad Bzurą, gdzie nic to już nie mogło zmienić.

[panczekolady]

@taki_tam_ktos: Jeszcze wczoraj linia Zygfryda była przełamywana, a Niemcy masowo przerzucali wojska na Zachód a dzisiaj są już pod Warszawą. ¯\_(ツ)_/¯

Autentycznie żal mi ludzi którzy zginęli mamieni tą propagandą podczas gdy władze od razu ulotniły się do Rumunii.

[p.....s]

@p4damczyk: chociażby za wiki:

Podczas obrony Wizny, zwanej również polskimi Termopilami, kpt. Władysław Raginis oraz jego zastępca, por. Stanisław Brykalski, złożyli przysięgę, że żywi nie oddadzą bronionych pozycji. W polskiej historiografii istnieje niepotwierdzony przekaz, iż po trzech dniach niemieckiego natarcia gen. Heinz Guderian zagroził, że jeśli polscy żołnierze się nie poddadzą, rozstrzela jeńców wojennych. Pomimo groźby, obrona ostatniego punktu oporu – bunkra dowodzenia na Górze Strękowej – trwała nadal, aż

[WilecSrylec]

@taki_tam_ktos: Odpalamy Rotę i zabieramy się do czytania ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[przemek-zkielc]

@Arintor taka była strategia Niemcow. Okrążyć polskie armie w tym właśnie rejonie.

[szczepan325]

@Kavilli: Jak masz, to możesz udostępnić dla polona.pl żeby zdigitalizowali elegancko, o ile już tych numerów nie mają. Ogólnie mireczkom into historia polecam, świetne rzeczy można znaleźć.

[serpentes]

@taki_tam_ktos: te mapy są aktualne na początek dnia czy na koniec?