[j.....n]

Gwintowanie lufy

Kto oglądał film z Jamesem Bondem, ręka w górę! Albo lepiej plus ( ͡º ͜ʖ͡º)

Czołówka filmów tej serii niezmiennie ukazuje ujęcie z perspektywy pocisku załadowanego do komory nabojowej, czyli słynne gwintowane wnętrze lufy.

Właśnie - dlaczego gwintuje się lufę? Czyni się tak już od XV-tego wieku, więc z pewnością ma to sens, a ja powiem Wam jaki.

Pocisk opuszczający lufę to niesymetryczny (#!$%@?ąc od kulek stalowych) kawałek metalu (stopu, często pokrytego płaszczem), który podatny jest na szereg oddziałujących na niego sił.
Co prawda jego pęd gwarantuje ruch mniej więcej w kierunku celu, ale podlega on korektom ze względu na opad (grawitacja) czy znos (wiatr), jak również dodatkowemu wpływowi takich parametrów jak opór powietrza (wilgotność, temperatura, ciśnienie), kształt pocisku, jego masa, wymiary, rodzaj płaszcza, kąt wystrzelenia, efekt Magnusa, efekt Coriolisa ...

Wszystko to zebrane jest w dziale nauki zwanym balistyką zewnętrzną pocisku i jest zbyt szerokim zagadnieniem na wpis, ale daje nam pogląd na to jak działają siły na pędzący pocisk i jak dążą do tego, by... obrócić go wokół osi pionowej, wprowadzając w "koziołkowanie".
Właśnie przeciwdziałanie koziołkowaniu jest powodem gwintowania luf - nadaje ono pociskowi szybki ruch wirowy wokół osi poziomej (względem toru lotu oczywiście), stabilizując jego lot poprzez stworzenie efektu żyroskopowego.

Prędkość tych obrotów i prędkość pocisku jest bardzo istotna, ponieważ ruch wirowy skutkuje niekorzystnym efektem derywacji pocisku (jego znosu w kierunku bocznym) oraz niebezpieczeństwo wystąpienia ruchów oscylacyjnych, czyli delikatnego odchylenia kierunku wirowania od osi kierunku trajektorii lotu - te oscylacje mogą wystąpić pod postacią precesji lub nutacji, o czym w innym wpisie.

Jak widzicie, żywot snajpera do łatwych nie należy, choć dziś z pomocą przychodzą elektroniczne celowniki nanoszące już poprawki związane z parametrami atmosferycznymi!
Ale wciąż na skutek nieuwzględnienia samej derywacji można chybić strzał w głowę na odległości ok. 700 metrów...

Wracając do gwintu - po inicjacji eksplozji ładunku miotającego, pocisk opuszcza komorę i z dużą prędkością przeciska się przez kanał lufy, napierając dzięki gwintowi ruchu wirowego o dużej prędkości obrotowej. Jaka to będzie prędkość?
Jeśli przewód lufy będzie miał długość 1 metra i dokładnie jeden pełny zwój gwintu na całej długości, to prędkość obrotowa pocisku, czyli ilość obrotów na sekundę będzie równa wartości prędkości pocisku w m/s :)
A sam pocisk poleci równiutko, jak po sznurku i uderzy w cel swoim czubkiem, a nie dupką ;) przy najmniej w teorii ;)

#jessenapoligonie #bron #fizyka #strzelectwo #ciekawostki

[piotr-zbies]

@jesse__pinkman: Akurat w XV wieku o tym nie wiedzieli :) Zaczęli wtedy bruzdować lufy tylko dlatego, żeby zanieczyszczenia powstałe w wyniku wystrzałów nie spowodowały zagwożdżenia broni i mogły być z łatwością usuwane. Dopiero potem (tj. w XVII wieku) zauważyli, że bruzdowanie ma wpływ na celność pocisków, ale stało się ono popularne dopiero tuż po wojnie krymskiej (1854-1855) w wyniku wprowadzenia pocisku typu Minie, który znacząco skracał czas ładowania odprzodowej broni

[j.....n]

@piotr-zbies: Dzięki za uściślenie :)

[T.....u]

@jesse__pinkman: Było tak dobrze, ale PRZY NAJMNIEJ w ostatnim zdaniu zniszczyło pierwszy w historii Wykopu post na kilkanaście linijek bez rażących błędów ortograficznych. ( ͡° ʖ̯ ͡°)

[j.....n]

@Tostu: shhhiiiiiiiieeeet aż mnie bolo oczy od tego błędu! czuję się niepocieszony ( ͡° ʖ̯ ͡°)
czy szanowna @Moderacja może mi poprawić ten ortograf w ostatniej linijce? bardzo proszę!

[N.....a]

@jesse__pinkman: jest jeszcze 'napierając' pod koniec ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[j.....n]

@NMetyloAmfetamina: czyli zamiast "napierając" - "nabierając", szanowna @Moderacja -o!
pod koniec już chyba z radości poluzowałem gumę...

[j.....n]

@NMetyloAmfetamina: @Tostu:
kurczę, jak to fajnie, że ktoś doczytał do końca (⌐ ͡■ ͜ʖ ͡■)

[T.....u]

@NMetyloAmfetamina: to literówka, a nie rażący. Przy najmniej wali po mordzie swoim zaburzeniem tempa czytania ( ͡° ʖ̯ ͡°)

[N.....a]

@Tostu:
e no spokojnie chłopie, mi to nie robi problemu, tylko jakby jakieś #grammarnazi przeleciało żeby opierdzielić kolegę ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[j.....n]

@NMetyloAmfetamina: @Tostu:
obaj macie rację, błąd to błąd :) mnie rażą oba, ale mam nauczkę na przyszłość...

[Variv]

@jesse__pinkman: Można dodać, ze to co widzimy na zdjęciu to prawdopodobnie lufa jakiegoś działa. Gwint bruzdowym w broni palnej ma zazwyczaj 4-6 bruzd.

[j.....n]

@Variv: Tak, to lufa haubicy :D
Pierwotnie chciałem użyć tego zdjęcia 105-milimetrowego działa czołgowego:

[perush]

@jesse__pinkman: Plus bo to ciekawe .... ale jak fachowcy z XIX (lub początku XX) wieku robili takie gwintowanie ?

[j.....n]

@perush: Nie wiem czy nie zaczęło się to od ręcznych technologii prostego gwintowania, może zwijania płaskowników, a może jeszcze bardziej egzotycznego procesu, ja znalazłem materiał z American Precision Museum - maszynę gwintującą Henry'ego Stone'a z 1850 roku :)

[Zuchwaly_Pstronk]

@jesse__pinkman: hmm.. a ja zawsze myslalem, ze Bond strzela w "kamere" i to co widzimy to jej przyslona. Tak to przynajmniej wygladalo w starszych Bondach

[j.....n]

@Zuchwaly_Pstronk: to faktycznie tak wygląda, ale fakt, że Bond zatrzymuje się i strzela w tym kierunku, zalewając ekran falą krwi nie pozostawia złudzeń: zauważył człowieka celującego z broni, w końcu nie byłoby ładnie strzelać do fotografa ;)

Na zdjęciu: kadr z "Dr No", czyli jak przetłumaczyli to w Chinach - "Nie trzeba wzywać lekarza!" ( ͡º ͜ʖ͡º)

[flager]

Pierwotnie chciałem użyć tego zdjęcia 105-milimetrowego działa czołgowego:

@jesse__pinkman: Co ciekawe, obecnie w większości w nowoczesnych czołgach zaniechano używania gwintowanych luf i stosuje się armaty o gładkim przewodzie (pierwszy był T-62).
Wyjątek stanowią Challenger 2 i Arjun, one nadal mają gwintowane.

[j.....n]

@flager: tak, teraz pociski stosowane w czołgach i tak bazują na odrzucanym sabocie, więc gwintowanie lufy nie ma już balistycznego uzasadnienia!

[Zatwardzenie]

Na zdjęciu: kadr z "Dr No", czyli jak przetłumaczyli to w Chinach - "Nie trzeba wzywać lekarza!" ( ͡º ͜ʖ͡º)

@jesse__pinkman: SERIO? XD

[j.....n]

@Zatwardzenie: to może być miejsca legenda, ale muszę przekopać internety :) wszystko jest możliwe ;) zwłaszcza w Chinach!