Wpis z mikrobloga

Daj to dla mnie.

Dla mnie się to podoba.

Kup dla mnie bułki.

Powiedz o tym dla Ani

DLAczego tak?

Całą winę ponosi gwara białostocka, gwara języka polskiego charakterystyczna dla mieszkańców Białegostoku i części Podlasia. Podziałało na nią wiele języków, między innymi białoruski, litewski, rosyjski i ukraiński.

Cechą charakterystyczną okazuje się być używanie konstrukcji z dla zamiast celownika.

Powinno być:

Daj mi to. (komu? - mi, czyli celownik)

To mi się podoba. (celownik)

Kup mi bułki. (celownik)

Powiedz o tym Ani. (celownik)

To jednak nie koniec przygody z dla. Oprócz powyższych przykładów pojawiają się również wyraźne rusycyzmy, jednak nie mam pewności, czy dotyczą one bezpośrednio gwary białostockiej:

Krem dla twarzy. (Крем для лица).

Meble dla domu. (Мебель для дома).

Prawidłowo powiedzielibyśmy:

Krem do twarzy.

Meble do domu.

O ten wpis poprosił mnie @corsair (wybacz tak późną reakcję!), który ze względu na to, że pochodzi z Podlasia, nie był pewny, kiedy poprawnie można użyć dla.

Zacytuję SJP PWN, dla to:

1. przyimek komunikujący o przeznaczeniu obiektu, np. Film dla młodzieży.


2. przyimek komunikujący cel czynności, np. Tupali nogami dla rozgrzewki.


3. przyimek wyznaczający obiekt odniesienia komunikowanego sądu, najczęściej osobę, z punktu widzenia której sąd ten jest wydawany, np. Był to dla mnie rok pełen sukcesów.


4. przyimek wprowadzający przyczynę jakichś działań, np. Na dziki polowano dla mięsa.

Na koniec przepraszam wszystkich za aż miesięczną przerwę między wpisami, jak się okazuje praca naukowa zabiera więcej czasu niż się spodziewałam ;)

#jezykowezagwozdki #jezykpolski #gwara #jezyk
  • 21
@Lymha: Nic nie przebije rozmowy którą kiedyś przytoczył mój znajomy:

k1: siema, co tam?

k2: a słabo, ostatnio "ukradli dla mnie rower"

k1: to raczej powinieneś się cieszyć, a nie płakać

k2: no ale jak, przecież ukradli dla mnie rower...

k1: nie rozumiem, dostałeś rower i jeszcze płaczesz?

k2; yyyy... oni mi go ukradli....

@audiokoks: Hmm, ja bym raczej powiedziała kup mamie bułki, ale nie jest powiedziane, że to, co w gwarze zostaje w gwarze, wiele konstrukcji swobodnie przenika do języka normatywnego. Możliwe, że jest to całkiem poprawne sformułowanie i faktycznie podanie go tutaj jest nietrafione! Przykład pochodzi z jakiejś strony o gwarze białostockiej, dlatego go dałam :)

Skoro już jesteśmy na tagu #jezykowezagwozdki to nietrafiony - nie z przymiotnikami w stopniu równym zawsze łącznie
Skoro już jesteśmy na tagu #jezykowezagwozdki to nietrafiony - nie z przymiotnikami w stopniu równym zawsze łącznie


@Lymha: Boże, co ja zrobiłem. :( Idę sobie zadać jakąś poważną karę cielesną. Sam staram się w jak największym stopniu dbać o poprawną pisownię, a poległem na takim banale. :(
@nutiniss: Kiedyś był filmik jak policja szarpie jakiegoś wieśniaka, i dookoła ludzie krzyczą "Złamią dla niego rękę!" mając na myśli że złamią mu rękę xD

@Lymha: Moja dziewczyna pochodzi z Podlasia, po kilku latach życia na Mazowszu oduczyła się tego "dla", ale czasem jej się coś wyrwie, ile ja mam z tego śmiechu :) A u niej w domu jak jesteśmy to wszyscy tak mówią, ma to swój urok xD