[Hans_Kropson]

Książki szachowe.
#szachy #szachowepodziemie

Kiedyś modna była teoria, że co piąty mistrz świata, przenosi szachy na kolejny etap rozwoju. Oczywiście nie chodziło tylko o konkretną osobę ale także innych szachistów grających w tych czasach i po nim. Zgodnie z tym pierwszy mistrz świata Steinitz, otwierał jedną epokę. Szósty mistrz świata Botwinnik określał kolejną epokę szachów "botwinnikowskich", 11 mistrz świata Fischer przeniósł szachy na kolejny poziom - szachów "fischerowskich". 16 mistrzem świata został Carlsen... i eufemistycznie powiedzmy ze ta teoria straciła wielu zwolenników.

Po co o tym piszę?
Uważam że książki szachowe można podzielić na takie epoki i studiowanie ich powinno przenosić szachistę na kolejne etapy rozwoju. Nie warto przeskakiwać, żadnego z tych etapów, bo bez pełnego ich zrozumienia nasze rozumienie szachów, będzie niepełne i wcześniej czy później odbije się na na osiąganych wynikach.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze książek szachowych?

Zacznę od tego na co nie warto zwracać uwagi - na tytuł książki. Oczywiście jeśli ktoś szuka książki o końcówkach, to nie powinien kupować Obrony Skandynawskiej i na odwrót, ale z mojego doświadczenia (a przez moją biblioteczkę przewinęło się prawie 100 książek szachowych) wynika, że tytuł nie ma żadnego znaczenia. Wręcz przeciwnie im bardziej ciekawy tytuł tym zwykle słabsza książka.

Czym się kierować przy wyborze książki szachowej? Autorem, autorem i jeszcze raz autorem. Powinni to być, szachiści którzy w swoich czasach należeli do światowej czołówki. Mistrzowie świata lub pretendenci do tytułu (uczestnicy meczów o mistrzostwo świata, lub turniejów/meczów pretendentów). Oczywiście jak we wszystkim w szachach są pewne wyjątki. Nie polecam książek mistrza świata Anatolija Karpowa. Miał wredny charakter i w swoich książkach umyślnie umieszczał oceny z którymi się nie zgadzał w nadziei że jakiś jego przeciwnik tak zagra. Z drugiej strony polecam książki wieloletnich trenerów najlepszych szachistów, tak jak byłyby napisane przez tych szachistów (np. Dworecki trener Jusupowa, Bondarewski trener Spasskiego itd.)

Ta zasada nie obowiązuje dla pierwszego okresu szachów, nazwijmy go przed Steinitzowskim. Moją pierwszą książką szachową była wyprawa do krainy szachów Mirosławy Litmanowicz. Nie jestem zorientowany jakie książki dla początkujących są obecnie dostępne. Celem tej pierwszej książki jest zachęcenie do poznania szachów a charakterystycznym ich wyróżnikiem jest to że zawierają opis jak poruszają się poszczególne figury, co to jest en passant itp.

Czy mogę polecić jakieś książki? Tak zachowując ten podział na epoki jak napisałem powyżej:

1. Dla okresu "steinitzowskiego" będą to książki takich autorów jak:
a) Siegbert Tarrasch (Das Schachspiel)
b) Aaron Nimtzowitsch (Mein System, Die Blockade, My System & Chess Praxis)
c) Jose Raul Capablanca (Chess Fundamentals)
d) Richard Reti (Modern Ideas in Chess)
e) Ja nie spotkałem książek Akiby Rubinsteina. Jeśli taka istnieje to polecam.

2. Okres botwinnikowski
a) Michail Botwinnik (trzytomowe Аналитические и критические работы)
b) Reuben Fine (jeden z moich ulubionych szachistów, obecnie kompletnie zapomniany; tytuły The Ideas Behind the Chess Openings, Basic Chess Endings)
c) Alexander Kotow (Jak zostać arcymistrzem, Myśl jak Arcymistrz)
d) David Bronstein
e) Wasilij Smysłow

3. Okres fischerowski
a) Robert Fischer napisał tylko jedna książkę. Moich 60 partii, czy cos takiego - warto ją przeczytać.
b) Lew Poługajewski (np. Najlepsza praca na temat obrony sycylijskiej - В сицилианских лабиринтах)
c) Wiktor Korcznoj (Bardzo krytycznie patrzący na swoja grę m.in Practical Rook Endings)
d) Jan Timman (The Art of Chess Analysis)
e) Garry Kasparow
f) Artur Jusupow i jego wieloletni trener Mark Dworecki (m.in Учебник Эндшпиля, Школа высшего мастерства)

Ps Chętnie poznam inne opinie na ten temat.

[Zelber]

@Hans_Kropson: Uważasz, że przejście szachów z poziomu "książkowego" na poziom "silnikowy" nie było przejściem na kolejny poziom?

[SpokojnyLudzik]

@Hans_Kropson: od jak dawna grasz w szachy? Jaki masz ranking na lichessie?

PS. Anatolij Karpow to niezły #!$%@?.

[Hans_Kropson]

od jak dawna grasz w szachy?

@SpokojnyLudzik: Właściwe pytanie powinno brzmieć: od jak dawnaNIE grasz w szachy?( ͡° ͜ʖ ͡°)
A odpowiedź: 11 lat temu rozegrałem ostatnia partię liczona do rankingu elo. Ciągle na stronie fide.com mam 2010 pkt elo.
Na lichessie zagrałem tylko 15 bliców wiec to troche mało miarodajne jest.

[Hans_Kropson]

@Zelber: Nie bardzo rozumiem twoja wypowiedź?
"Książka" jest tylko medium do przesyłania wiedzy od jednego człowieka do drugiego, o tym jak grać w szachy.
Możesz ta książkę przepisać do postaci czytelnej dla chessbase czy lichessa ale to nadal będzie ta sama książka, tego samego autora z tą samą wiedzą.
Natomiast na dzień dzisiejszy, żaden "silnik" nie powie Ci dlaczego gra tak a nie inaczej, a bez informacji dlaczego niczego się od

[R.....u]

@Hans_Kropson: masz setki książek w bibliotece, ale polecasz książkę Akiby Rubinsteina, o ile taka istnieje i jakąś tam książkę Fischera, jakoś się nazywała. Tylko dlatego, że to dobrzy gracze i pasuje do teorii epok. Dlaczego nie polecisz czegoś, co przeczytałeś?

[Hans_Kropson]

Dlaczego nie polecisz czegoś, co przeczytałeś?

@Racjonalnie-do-przodu: Proszę bardzo. Oto propozycja specjalnie skrojona dla Ciebie.
Zacznij od prawej.( ͡° ͜ʖ ͡°)

[TheBloody]

@Hans_Kropson: Po rosyjsku? :0 Znasz ten język, czy jakoś inaczej sobie radzisz?

[Hans_Kropson]

@TheBloody: Miałem to nieszczęście, że przez 10 lat musiałem się uczyć rosyjskiego w szkole bez możliwości zamiany na jakikolwiek inny... Przynajmniej do szachów się przydało.
Dla szachów nauczyłem się również podstaw niemieckiego, a nawet czytałem czasopisma czeskie - chociaż językowo jestem głąbem.

[szkiribiri]

@Hans_Kropson dzięki za bardzo ciekawy wpis!

[Siwek97]

@Hans_Kropson: 1. Zaskoczył mnie brak Maxa Euwe na tej liście. Rozumiem, że był on jednym ze słabszych mistrzów świata, ale jego dorobek pisarski był na tyle istotny, że spodziewałem się tu jakieś wzmianki....
2. Czy w ocenie książki bierzesz pod uwagę jej przystępność, np. to, że większość z nas nie będzie w stanie przebić się przez Dworeckiego, a np. napisanego dla początkujących Silmana już tak?

[Hans_Kropson]

Zaskoczył mnie brak Maxa Euwe na tej liście

@Siwek97: Dziękuję za wpis.
1. Masz rację. Ksiażki Maxa Euwe w szczególności The Middlegame Book One Static Features. i The Middlegame Book Two Dynamic & Subjective Features. są warte polecenia i też je czytałem.
Dziękuję za przypomnienie.
Euwe był mistrzem świata kilkanaście lat przed Botwinnikiem, ale jego książki napisane po zakończeniu kariery w latach 50-tych zaliczyłbym do okresu "botwinnikowskiego".

2. Nie traktuj

[Dawidk01]

Natomiast na dzień dzisiejszy, żaden "silnik" nie powie Ci dlaczego gra tak a nie inaczej, a bez informacji dlaczego niczego się od tego silnika nie nauczysz.

@Hans_Kropson: a czy nie jest tak, że dzięki silnikom książki mogą być bardziej precyzyjne i zawierać mniej błędów? Wyobrażam sobie, że w niejednej książce autor polecał grać ruch x, a w tej chwili wiadomym jest dzięki podpowiedzią silnika, że ruch y jest najlepszy. Wyobrażam sobie,

[Dawidk01]

@Hans_Kropson: a dlaczego nie grasz w szachy? Polecasz w ogóle grę w szachy, czy uważasz, że w sumie to jednak strata czasu? Jestem ciekawy, bo wiem jak wiele czasu szachy potrafią zabrać i często mam wątpliwości czy warto.

[Hans_Kropson]

a dlaczego nie grasz w szachy?

@Dawidk01: Dla tego samego powodu dla którego w szachy nie gra Kasparow, który jest rok starszy ode mnie. Albo Kramnik, Karpov. Można tak jak Korcznoi grac do 80-tki a można skończyć wcześniej.

Polecasz w ogóle grę w szachy, czy uważasz, że w sumie to jednak strata czasu?

Gdybym miał przeżyć moje życie jeszcze raz od nowa, to tez grałbym w szachy. Może inaczej bym to

[Hans_Kropson]

a czy nie jest tak, że dzięki silnikom książki mogą być bardziej precyzyjne i zawierać mniej błędów

@Dawidk01: Tak. Silniki szachowe poprawiły jakość książek i wyeliminowały z nich niektóre patologie z komentarzy (np. Karpov, czy Alechin)

Wyobrażam sobie, że w dzisiejszych szachach wiele razy nawet najlepsi gracze uczą się od silników

Silniki są bardzo dobre do sprawdzania analiz czy nie ma w nich prostych błędów, szczególnie w przygotowaniu debiutowym.
Natomiast jeśli

[r4do5]

@Hans_Kropson: Jesteś w stanie polecić książki albo chociaż jedną książkę dla zupełnie początkującego (właściwie znam tylko zasady gry, ranking poniżej 1000). Natrafiłem na „The Complete Idiot's Guide to Chess (2nd Edition)” Patrick Wolff i podoba mi się w niej, że do każdego zagadnienia są ćwiczenia, taka forma do mnie przemawia. Próbowałem też czytać „Logical Chess Move by Move” Irving Chernev ale zdołałem przebrnąć tylko przez pierwsze kilkanaście stron i jedyne co

[Hans_Kropson]

a) Siegbert Tarrasch (Das Schachspiel)

b) Aaron Nimtzowitsch (Mein System, Die Blockade, My System & Chess Praxis)

c) Jose Raul Capablanca (Chess Fundamentals)

d) Richard Reti (Modern Ideas in Chess)

@r4do5: Wybierz jedna z tych książek powyżej. Ta która uda ci się zdobyć(?)
Niżej masz linki do trzech z nich (Tarrascha znalazłem tylko w wersji zapisu "angielskiego", więc lepiej sam poszukaj w necie):

Nimzowitsch "Mein System"
https://archive.org/details/my-system-2020/page/26/mode/2up
Richard Reti "Modern Ideas

[r4do5]

@Hans_Kropson: Dzięki. Moze byc po angielsku, nie przeszkadza mi to