[Scorpjon]

#liturgicznywykop

Dawno dawno temu pisałem o Didache, czyli prawdopodobnie najstarszej anaforze używanej na Liturgii.

Dzisiaj z grubsza chciałbym opisać z czego składa się każda obecnie używana Modlitwa Eucharystyczna, a w kolejnych dniach opisać wszystkie ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Dla przypomnienia Anafora lub w naszej tradycji liturgicznej Modlitwa Eucharystyczna to zbiór modlitw zaczynający się od dialogu prefacyjnego (Pan z wami/I z duchem Twoim), a trwający aż do Doksologii Wielkiej (Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie...). To jest szersze znaczenie modlitwy eucharystycznej. To bardziej szczegółowe, to modlitwa która prowadzi do Konsekracji chleba i wina, w Ciało i Krew Pańską.

W takim znaczeniu to można jak najbardziej słusznie powiedzieć, że ME zaczyna się po odśpiewaniu Sanctus (Święty, Święty, Święty...) i zamyka się Doksologią Wielką.

Kanonów Modlitw Eucharystycznych mamy w gruncie rzeczy 10:

- 1ME - Kanon Rzymski
- 2ME - Kanon Św Hipolita
- 3ME - nie spotkałem się z żadną inną nazwą ¯\(ツ)_/¯
- 4ME - Kanon historii Zbawienia
- 5ME - o niej warto zaznaczyć, że ma 4 warianty

Do tego 2 ME o Tajemnicy pojednania oraz 3 ME w mszach z udziałem dzieci, razem 10 różnych Modlitw Eucharystycznych.

Jeśli chodzi o strukturę ME to tu zaczynają się schody, bo każda z obecnie używanych ME ma nieco inny porządek. Aczkolwiek w ogólności każda modlitwa Eucharystyczna zawiera następujące elementy (wg M. Thuriana):

- błogosławieństwo prefacji
- pamiątka sakramentalna
- pamiątka ofiary
- wstawiennictwa

Błogosławieństwo prefacji, czyli to wszystko od Dialogu prefacyjnego aż do Sanctus włącznie. Prefacje są zmienne, choć 2ME, 4ME i 5ME posiadają prefacje własne, przy czym 4ME ze swoją prefacją stanowi integralną całość i nie można tutaj stosować innych prefacji.

Prefacja jest modlitwą dziękczynną, idzie to wyraźnie zauważyć wsł#!$%@?ąc się w treść tej modlitwy. Faktyczna treść prefacji zaczyna się od znanej powszechnie formuły "Zaprawdę godne to i sprawiedliwe...", po której następuje bogata formuła wychwalająca Boga, zawsze odnosząca się do danego okresu w ciągu roku, święta, czy szeroko rozumianego "motywu". Prefacji jest 98 + prefacje własne. Z wychwalania Boga za Jego wielkie dzieła modlitwa Ludu Kapłańskiego płynnie przechodzi w śpiew Sanctus.

Po Sanctus_ zaczyna się Epikleza - szczególna modlitwa błagalna do Ducha Świętego o udzielenie konkretnej łaski, w tym wypadku o zstąpienie na złożone na ołtarzu dary i przemienienie ich w Ciało i Krew Pańską. Po niej rozpoczyna się pierwszy punkt kulminacyjny - Opowiadanie o ustanowieniu Eucharystii oraz Konsekracja.
Zaraz po Epiklezie wszyscy poza Celebransami klękają i w takiej postawie oddają cześć Panu, który przemienia substancję chleba i wina w substancję Ciała i Krwi. Potem jest odmawiania jedna z 4 aklamacji o charakterze paschalnym np.:

Głosimy śmierć Twoją Panie Jezu, Wyznajemy Twoje zmartwychwstanie i oczekujemy Twego przyjścia w chwale

I zaczyna się Anamneza, czyli zaznaczenie, że to wszystko co się dokonuje na oczach wiernych jest sprawowaniem pamiątki Chrystusa. Dla przykładu zostawię tutaj tekst anamnezy z 1ME, czyli Kanonu Rzymskiego:

Boże Ojcze, my, Twoi słudzy, * oraz lud Twój święty, * wspominając błogosławioną mękę, zmartwychwstanie * oraz chwalebne wniebowstąpienie Twojego Syna, * naszego Pana Jezusa Chrystusa, * składamy Twojemu najwyższemu majestatowi * z otrzymanych od Ciebie darów * Ofiarę czystą, świętą i doskonałą, * Chleb święty życia wiecznego * i Kielich wiekuistego zbawienia

Po anamnezie przechodzi się do wstawiennictwa za Kościół, za żyjących oraz za zmarłych. W tym momencie również wyrażana jest jedność Kościoła na ziemi poprzez wspomnienie papieża i biskupa miejsca.


Na koniec następuje drugi punkt kulminacyjny Eucharystii, czyli Podniesienie iDoksologia końcowa, zwana również Doksologią wielką. Odczytywana jest jako ten moment na Mszy, który jest analogią dla podniesienia (wywyższenia) Syna Bożego, na drzewie krzyża. Z tego też powodu po niej jest jedyny moment w Liturgii, gdy można, a nawet należałoby aklamować potrójne Amen.

Źródła:


Na zdjęciu: Digitus, czyli wskaźnik używany do Vaticanum II. Służył do wskazywania celebransowi, który tekst z mszału należy teraz odczytać. Wywodzący się od jadu, czyli wskaźnika używanego przez Żydów podczas czytania zwoju Tory

#gruparatowaniapoziomu #katolicyzm #liturgia #ciekawostki #teologia #kosciol #chrzescijanstwo

[Scorpjon]

Mirkolisty się zesrały, soooo wołam tak:
@Marko_Polo1254, @marekrz, @muchabzz, @OSH1980, @Wstaw_tu_login, @4lord, @wujek_mikazjusz, @ksab, @deafpool, @MateuszZ89, @MartinoBlankuleto, @zarowka12, @wielkidorado, @ivbefre, @sphinxxx, @spierredolada, @Schecterro, @mario3434, @Damixi, @rickroll, @hod_dog, @LouisIX, @meres, @lubiekebaps, @Yokaii, @wcale_nie_mam_tu_konta, @Marianoo21, @PhoenixSoul

[buonaparte]

@Scorpjon: II ME nie jest nazywana kanonem Hipolita, już obalono tezę że od niej pochodzi onile dobrze kojarzę.

[Scorpjon]

@buonaparte: wg książki Liturgiczna Celebracja zbawczych ingerencji Boga autorstwa ks Kazimierza Matwiejuka z 2012 roku jest kanonem Hipolita. Sam się z tym nie zgadzam, natomiast ponieważ temat dzisiejszego wpisu dotyczył czego innego, to nie chciałem temu poświęcać uwagi. A nazwę wspomniałem, bo czy prawidłowa, czy też nie jest dość mocno zakorzeniona w środowisku liturgicznym + wskazuje na źródło inspiracji autorów tego Kanonu. No i piekli tradsów, a nic nie sprawia mi

[buonaparte]

@Scorpjon: nazwa jest po prostu fałszywa, nieważne kogo oburza a kogo nie, jej powtarzanie przyczynia się jedynie niepotrzebnie do utrwalania mitu o byciu najstarszą itp.

[Scorpjon]

@buonaparte: no dobra, niech Ci będzie. Przecież jak Miras mówi, że coś jest czarne, albo białe to tak jest, prawda? ( ͡º ͜ʖ͡º)

[buonaparte]

po prostu jest to jeden z kolejnych głupich argumentów jakiego używają niektórzy by usprawiedliwić użycie dwójeczki w nidzielę ;P

[sphinxxx]

@buonaparte: też nie lubię dwójeczki w niedzielę, ale gdyby miało jej nie być, to by nie miała niedzielnego wspomnienia tajemnicy dnia ;p

[buonaparte]

@sphinxxx: no nie wiem nie wiem ;)

[Scorpjon]

@buonaparte: argument za użyciem dwójeczki w niedzielę jest jeden, w dodatku bardzo prosty. Została dopuszczona jeśli zachodzi taka konieczność. Natomiast to, czy ktoś słusznie ocenia, że zaszła taka potrzeba, czy nie to już kwestia, z której Nasz Sprawiedliwy Bóg go rozliczy na końcu czasów ( ͡° ͜ʖ ͡°)
Zresztą zgadzam się z tym co napisał @sphinxxx. Gdyby stosowne komisje nie przewidywały takiej możliwości, to po prostu

[buonaparte]

Nie jest konieczne żebyś mnie wołał ;)