[O.....k]

#muzykaklasyczna #muzykapowazna #ciekawostkimuzykiklasycznej #warszawa #historia
Róża Etkin była szalenie zdolną pianistką. Mając zaledwie szesnaście lat, wykonała z Orkiestrą Polskiego Radia 3 koncert fortepianowy d-moll Rachaminowa. Jako dziewiętnastolatka, została laureatką trzeciej nagrody I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego. Była jego najmłodszą uczestniczką,w pokonany polu zostawiła m. in. dwudziestojednoletniego... Dmitrija Szostakowicza. Dmitrij, wnuk powstańca styczniowego Bolesława Szostakowicza, utyskiwał na... antyrosyjski resentyment jury. Rzecz o tyle zabawna, iż I edycję wygrał... jego przyjaciel, Lew Oborin.

Świetnie zapowiadającą się karierę przerwała wojna. Róża Etkin, Żydówka z pochodzenia, przetrwała niemal całą okupację w Warszawie. Miała aryjską ponoć urodę, fałszywe papiery pozwoliły zatem przetrwać po polskiej stronie muru getta tak jego likwidację, powstanie w nim, a potem także powstanie warszawskie. Na marginesie, ten epizod zawsze dawał mi do myślenia na temat faktycznej popularności muzyki poważnej. Oto gwiazda muzyki poważnej może spędzić pięć lat z okładem w okupowanej stolicy na fałszywych papierach i... nie budzi to specjalnego zaskoczenia. I dziś, gdy aparaty i media są wszechobecne, mielibyśmy pewnie podobne problemy z rozpoznaniem laureatów rzeczonego konkursu.

Fraza przetrwała niemal całą okupację znamionowala brak happy endu. I, niestety, nieprzypadkowo. Róża Etkin zginęła 16 stycznia 1945 w jednej z ostatnich ulicznych łapanek dokonanych przez Niemców. Inna wersja wzmiankuje wrzucenie granatu do piwnicy, w której zgromadziła się ludność cywilna. Wraz z nią zginął jej mąż, malarz i rzeźbiarz Ryszard Moszkowski, bratanek kompozytora Maurycego. Obie jednak są zgodne co do daty. Dzień później ostatni niemieccy maruderzy opuścili stolicę Polski i wkroczyli do niej Sowieci.

**[ Aleksandr Skriabin — Etiuda dis-moll op. 8 nr 12 (wyk. Róża Etkin) ]**
#usiadzminasluchawkach

[O.....k]

Mąż Róży odpowiadał m. in. za płaskorzeźby na słynnym gmachu Prudentialu przy Placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy)