Wpis z mikrobloga

PRZEKLEŃSTWA I WULGARYZMY. SKĄD SIĘ WZIĘŁY?

Przekleństwa, wulgaryzmy, brzydkie wyrazy – wszyscy je znamy i niemal wszyscy stosujemy. Czy jednak wszyscy wiemy skąd się wzięły? Bywało tak, że dawniej wyraz uważany za obraźliwy z czasem stracił lub zmienił swoje wulgarne znaczenie. I na odwrót – słowo, które dziś stosujemy z dumą, kilka wieków temu oznaczało coś zupełnie przeciwnego…

„KIEP”

W przeszłości słowo kiep oznaczało kobiecy srom i było jednym z najgorszych przekleństw jakich można było użyć w stosunku do innej osoby. W epoce renesansu “kiepem” określano zniewieściałego lub tchórzliwego mężczyznę. Właśnie od tego starego wulgaryzmu pochodzi słowo “kiepski”.

„#!$%@?”

Dziś to po prostu wulgarne określenie męskiego członka. Dawniej wyraz ten był dość pospolitym słowem, używanym przez wszystkich. Oznaczał ozdoby z nici, sznurka lub wełny w kształcie frędzla – często stanowił dolne wykończenie co bogatszych szamerunków stosowanych w mundurach wojskowych i habitów. Był także elementem ozdobnym niektórych rodzajów czapek (np. szlafmycy) i zasłon.

„CHAM”

Słowo bardzo często używane przez ludzi na określenie osoby, która zachowuje się bezczelnie i niegrzecznie. Mało kto wie, że Cham to imię najmłodszego z synów biblijnego Noego. Od jego imienia powstała nazwa ludu Chamitów. Noe przeklął swojego syna za niesubordynację i brak szacunku. Imię jego syna stało się zatem określeniem negatywnym, które znamy dzisiaj. Dawniej „cham” było pogardliwym określeniem chłopa niskiego stanu (parobka).

„#!$%@?”

Wbrew powszechnemu przekonaniu nie wywodzi się do łacińskiego "curva" (czyli "krzywa"), ale ma korzenie czysto słowiańskie. Ten niezwykle popularny dzisiaj wyraz wziął się od staropolskiej nazwy „kur”, czyli kogut. Pierwszy dokument z zapisanym słowem „#!$%@?” pochodzi z roku 1415 roku. Według Andrzeja Bańskowskiego to obelżywe słowo oznaczało pierwotnie dojrzałą kobietę niezamężną. Stąd właśnie wywodzi się wulgarne słowo „#!$%@?” („syn z #!$%@?” lub „#!$%@? syn”), czyli „syn samotnej kobiety i nieznanego ojca, bękart-wyrzutek, dziecko nie należące do rodu”. Prostytutki zaczęto określać tym słowem już w XVI wieku.

„DUPA”

Dziś to po prostu wstydliwa część ciała lub człowieka niezaradnego. Wyraz ten pochodzi od starosłowiańskiego słowa „dupło” – zagłębienie, dziura, strzelić z dupy, dziupla. W XIII wieku określenie „dupna mogiła” oznaczało pusty grób. Z czasem słowa tego zaczęto używać w znaczeniach, jakie dziś wszyscy znają.

Kiedyś to słowo oznaczało dziuplę w drzewie, wgłębienie w skale, w ziemi bądź w ludzkim ciele. Do dzisiejszych czasów dupa to po prostu “tyłek”. Obecnie jednak słowa używa się w wielorakim kontekście. Określa się nim człowieka niezaradnego “ale z ciebie dupa”, ładną dziewczynę lub partnerkę – i w tym przypadku zdania są podzielone, ponieważ dla jednych jest to komplement, dla innych obraza.

„CHOLERA”

To dziś jedno z lżejszych przekleństw, jednak nie zawsze tak było. W czasach, gdy zdarzały się pandemie cholery, życzenie jej komuś było wyrazem głębokiej nienawiści. Życzenie komuś, aby „wzięła go cholera” to tak naprawdę życzenie komuś śmierci – było uważane za „przekleństwo”, czyli próbę rzucenia na kogoś uroku. Samo słowo „cholera” pochodzi od starogreckiego „cholera”, którym pionierzy medycyny tacy jak Pliniusz czy Plutarch określali wymioty żółcią.

„#!$%@?Ć”

To przekleństwo ma ogromną ilość znaczeń. Może opisywać stosunek płciowy, gadanie głupot czy lekceważenie czegoś lub kogoś. Pochodzi od słowa „pierdoła”, dawnego określenia osoby źle wykonującej swoją pracę lub lekceważącego swoje obowiązki. Czasami określano tak również osoby, które często „puszczały gazy”. Dziś „pierdoła” to ktoś niezdarny, ślamazarny lub niedołężny.

„KOBIETA”

Na koniec słowo o historii całkowicie odmiennej niż wszystkie powyższe. Wszyscy wiemy, co oznacza – jednak niewiele osób wie, skąd się wzięło… Wyraz ten pojawił się dopiero w XIX wieku wypierając wcześniejsze powszechnie używane określenia na płeć piękną takie jak „niewiasta” czy „białogłowa”. Wcześniej było mianem obelżywym, uwłaczającym przedstawicielkom płci pięknej.

Wyraz „kobieta” pochodzi od staropolskich słów „kob”, czyli „chlew” (obrządzanie świń należało do obowiązków kobiecych) oraz „koba”, czyli „kobyła”. Dziwna końcówka „-ieta” zgadza się z końcówkami XVI-wiecznych imion żeńskich, takich jak „Bieta”, „Elżbieta”, „Markieta”. Z biegiem czasu ten staropolski wulgaryzm nabrał neutralnego znaczenia, całkowicie zatracając swój negatywny charakter…

#wmrokuhistorii #ciekawostki #historia #polska #jezykpolski #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #przeklenstwa
w-mroku-historii - PRZEKLEŃSTWA I WULGARYZMY. SKĄD SIĘ WZIĘŁY?

Przekleństwa, wulga...

źródło: comment_nICngdw0OaqRy71axm9ErucjUeUQeDVZ.jpg

Pobierz
  • 11