AMA - Mateusz Łakomy - o demografii PL i niskiej dzietności

Jak pewnie państwo wiedzą, kilka dni temu GUS ogłosił, że współczynnik dzietności w Polsce wyniósł w 2023 r. 1,158 dzieci na kobietę. Oznacza to, że statystyczna Polka w ciągu całego swojego życia urodzi mniej niż 1,2 dziecka. To najmniej w historii Polski i daleko poniż

Jak  pewnie państwo wiedzą, kilka dni temu GUS ogłosił, że współczynnik dzietności w Polsce wyniósł w 2023 r. 1,158 dzieci na kobietę. Oznacza to, że „statystyczna” Polka w ciągu całego swojego życia urodzi mniej niż 1,2 dziecka. To najmniej w historii Polski i daleko poniżej wartości, która potrzebna jest do tzw. „zastępowalności pokoleń”, czyli liczby dzieci gwarantującej stabilność liczby ludności.

Żeby tak było, kobieta powinna urodzić średnio ok. 2,1 dziecka.

Tematem AMA będzie demografia Polski, przyczyny niskiej dzietności i omówienie tego, czy dzietność w Polsce może istotnie wzrosnąć.

O mnie: jestem ekspertem ds. demografii i autorem książki „Demografia jest przyszłością. Czy Polska ma szans odwrócić negatywne trendy”, która pojawiła się na rynku w ubiegłym tygodniu. Specjalizuję się w obszarze czynników wpływających na dzietność, instrumentów polityki państwa sprzyjających posiadaniu dzieci, trendów demograficznych oraz demografii politycznej. Prywatnie jestem miłośnikiem siłowni i biegania, choć nie tak często i konsekwentnie, jakby wypadało. Godząc wszystkich, jestem fanem zarówno psów, jak i kotów.

[AlbertWesker]

Dlaczego ja, szary zjadacz chleba, miałbym uważać niski wskaźnik urodzeń za coś złego? Sam nie mam dzieci, ale dookoła słyszę od znajomych o braku mieszkań, miejsc w żłobkach i przedszkolach... młodzi rodzice narzekają na kolejne problemy które ich dotykają w związku z posiadanym dzieckiem, tylko w telewizji i internecie ciągle trąbią że mam się rozmnożyć bo będzie tragedia.

[MateuszLakomy]

@AlbertWesker: Zwykle na początku wyzwaniem jest brak stabilnego, bezpiecznego związku

[good_veneer]

Kredyt 0% nie przyczyni się do poprawy dzietności w PL. To wielki błąd obecnego rządu, nie skorzystają na nim rodziny z dziećmi, tylko developerzy. Zgadzasz się z tym?

[MateuszLakomy]

@good_veneer: Raporty dotyczące kredytu 2% pokazywały, że osoby go biorące były średnio o ok 8 lat młodsze niż biorące inne kredyty, a rodziny biorące kredyt kupowały większe mieszkania. To sprzyja posiadaniu dzieci.

[sudosu-]

Rażąca niesprawiedliwością jest niższy wiek emerytalny dla bezdzietnych kobiet. Czy utrzymanie niższego wieku emerytalnego tylko dla kobiet, które wychowały co najmniej dwójkę dzieci wpłynęło by pozytywnie na demografię?

[MateuszLakomy]

@sudosu-: Nie, to zbyt odległe w czasie. Ale zauważalnie wyższe świadczenia już prędzej.

[av18]

Czy przy badaniu problemów z dzietnością brana jest pod uwagę dyskryminacja prawna mężczyzn?
Mam na myśli np. nierówna walka w sądzie o podział majątku, zawyżone alimenty, niedopuszczanie do opieki naprzemiennej, małe konsekwencje u kobiet za fałszywe oskarżenia, program "mieszkanie za pomówienie"?

[MateuszLakomy]

@av18: Jakkolwiek to jest trudna sprawa dla mężczyzn, których spotykają takie wydarzenia, to patrząc nieco z dystansu to raczej nie ma wpływu na dzietność.

[T.....n]

@MateuszLakomy Czy to prawda co od lat mówi prof. Robert Gwiazdowski, że cokolwiek by nie zrobić to na przywrócenie zastępowalności pokoleń jest już zwyczajnie za późno, bo kobiet w wieku rozrodczym jest mało, te co chciały już mają dziecko i więcej nie planują, a kolejne młodsze pokolenia będą coraz mniejsze, więc nie da się tego nadrobić samym polskim zasobem ludzkim?

Czy realnie może rozwiązać problem zmiana zasad imigracji w postaci np.

[MateuszLakomy]

@Tytanowy_Lucjan: Ad 1. Nie, bo to różne rzeczy: zastępowalność pokoleń nie zależy od liczby potencjalnych matek, to średnia liczba dzieci, jakie rodzą kobiety. Ale z drugiej strony, spadnie liczba ludności i teraz przed nami wyzwanie, by spadek się zatrzymał na jakimś adekwatnym poziomie, pewnie byśmy chcieli powyżej 30 milionów - to wciąż możliwe
Ad 2. To nie w tym problem

[Zoonekro]

Jaki jest współczynnik dzietności wśród wykopków i dlaczego jest to tylko 0,001?

[MateuszLakomy]

@Zoonekro: Mam nadzieję, że podzieli się Pan / Pani metodą wyliczenia ;-)

[Waradin]

Jak zapaść demograficzna wpłynie na rynek nieruchomości w Polsce powiatowej?

[MateuszLakomy]

@Waradin: Hm... raczej ujemnie. Spadek popytu. Choć bliżej większych miast może pozytywniej: suburbanizacja

[K_R_S]

ile jest prawdy w stwierdzeniu, że czym prędzej potrzebujemy wrócić do modelu, gdy dziecko to będzie inwestycja np. poprzez olbrzymie ulgi PIT, progresywne z kolejnymi dziećmi. Niższy ZUS, progresywnie z kolejnymi dziećmi. Tak żeby było widać przy wypłacie ze z dzieckiem jest lepiej.

Uzasadnieniem tezy jest to, że dziecko na wsi preindustrialnej to inwestycja - pomoże na roli, pomoże przy hodowli, pomoże w obrocie towarami, a potem się usamodzielni i pomoże na

[MateuszLakomy]

@K_R_S: Pamiętajmy, że żyjemy w społeczeństwie postindustrialnym i rozwodzenie się nad przeszłością nie zmieni aktualnej rzeczywistości.

Co do PIT to ja bym zadał pytanie, ile osób z małymi dziećmi aktualni w ogóle płaci podatki: mamy wspólne rozliczenie małżonków, ulgi na kolejne dzieci, PIT 0% dla osób do 26 rż, PIT 0% dla rodzin 4+, inne odliczenia nie związane z dziećmi... raczej nie w podatkach powinniśmy szukać.

[Dalar]

Akurat oglądałem dzisiaj wystąpienie u Igora Janke, więc wyskoczył mi Pan z dwóch lodówek na raz.😛 A moje pytania, to:
1. Jaki jest poziom dzietności w społeczeństwach zachodnich po rozdzieleniu społeczeństwa na emigrantów i rdzennych mieszkańców? Ciekawi mnie to w kontekście dzietności Francji, który jak na Europę jest całkiem dobry.
2. Jaka jest różnica pomiędzy dzietnością ze względu na dochód i/lub majątek i czy jest tutaj jakaś reguła? Czy są przesłanki, że

[MateuszLakomy]

@Dalar: Haha, to ma Pan szczęście :)

Ad. 1. Dzietność migrantów zależy od kraju pochodzenia. Jeśli pochodzą z krajów o wysokiej dzietności, ich dzietność zwykle jest wyższa. Jeśli z niskiej - niższa. We Francji dzietność tak populacji rodzimej jak i migrantów jest całkiem wysoka, przy czym migrantów jest wyższa, ale ponieważ ich odsetek nie jest duży, to nie mają dużego wkładu w łączną dzietność Francji.

Ad. 2. W krajach najbardziej rozwiniętych, jak Francja czy kraje nordyckie im wyższe dochody, tym wyższa dzietność. W Polsce też już to widać i zanika stosunkowo wysoka dzietność

[Nowystaryziel]

Kiedy ZUS w Polsce upadnie, tak samo nfz?
Co jest główną przyczyną tak niskiej dzietności?
Jakie działania zamordystyczne i ostracyzm społecznokulturowy wprowadzić wobec kobiet, żeby w końcu zaczęły rodzić dzieci? ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[MateuszLakomy]

@Nowystaryziel: Ad 1. Nigdy, bo istnienie ZUSu nie zależy od bilansu składek i świadczeń
Ad. 2. Brak stalych związków, głównie małżeństw. Małżeństwa w PL mają średnio ok. 2,0 dziecka
Ad. 3. Dokładnie odwrotnie. Jednym z ważniejszych czynników sprzyjającym posiadaniu dzieci jest miłość, ale nie w rozumieniu popularnych piosenek, tylko Sternberga: wg jego wniosków dojrzała miłość to występowanie 3 elementów: namiętności, intymności i zaangażowania.