Mało jest równie fałszywych i oderwanych od rzeczywistości wyobrażeń o dawnej wsi, co te dotyczące odzieży. Eksponaty muzealne, stare ryciny i dziesiątki tomów "Atlasu polskich strojów ludowych", wydawanego od 1949 roku aż do teraz, sprawiły, że o odzieniu chłopów myśli się... w sposób baśniowy.

Nie wiem, czy pisarz Szczepan Twardoch życzy nam historycznych czystek. Wiem, że może do takich odruchów zachęcić. Ja zaś uważam dawną Polskę za własne państwo, choć widzę jego społeczną jednostronność - uważa Piotr Zaremba.

Zdaniem prof. Andrzeja Ledera, Polacy opowiadają o swojej historii w paradygmacie romantycznym. Chcą wyrzucić z pamięci swoje chłopskie pochodzenie i tworzą mit o monolitycznym narodzie szlachty.

„Lud rolniczy […], który najliczniejszą w narodzie stanowi ludność” – tak zaczyna się dotyczący chłopów rozdział Konstytucji 3 maja. Choć dla współczesnych sformułowanie to wydaje się być naturalne, dla ówczesnych było przekroczeniem mentalnej granicy, rujnującym dotychczasowy obraz świata.

"Rodowód większości Polaków jest chłopski, nie szlachecki. A jednak pamięć o naszych korzeniach uporczywie wypieramy." Trzy bardzo długie, ale bardzo ciekawe teksty z miesięcznika Znak traktujące o genealogii polskiego społeczeństwa i tym, jakie postawy z niej wynosimy.