[j.....a]

25 i 26 sierpnia 1944 - 25 i 26 dzień Powstania

piątek, sobota

Niemiecki pierścień wokół Starego Miasta zaciskał się. Trwały ostrzały artyleryjskie i ataki z powietrza. Dzielnica płonie. Nocą z 25 na 26 sierpnia Stare Miasto opuściła Komenda Główna AK, przechodząc kanałami do Śródmieścia. Wraz z nimi przeszła niewielka grupa ludności cywilnej. Przejście przez zalane ściekami, ciemne i wąskie kanały, od tego momentu było jedyną droga ucieczki cywilów z okrążonej dzielnicy. Nigdy nie przeprowadzono jednak masowej ewakuacji cywilów kanałami.

Kilka dni później, gdy mieszkańcy zobaczyli, że coraz liczniej powstańcy się wycofują, próbowali wdzierać się do włazu ewakuacyjnego na ul. Długiej. Właz był otoczony ogromną ilością bagaży i zwłok, rozgrywały się tam dantejskie sceny. Dwie trzecie chętnych do opuszczenia Starego Miasta to byli cywile. Ludność próbowała dostać się do kanału, żandarmeria powstańcza powstrzymywała ich, strzelając w powietrze.

Tłumy wlewały się ze wszystkich stron. Szereg osób tam potraciło zmysły, biegały z krzykiem. Były odcinki kanałów, gdzie dosłownie leżały stosy trupów.

Jeden z meldunków Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK mówił:

Występujące powszechnie zmęczenie jest w pewnym stopniu równoważone przez przyzwyczajenie. W następstwie wyczerpywania się zapasów występuje coraz silniejsza obawa przed głodem. Odrębne nastroje panują wśród pogorzelców i wysiedlonych. Jest to element całkowicie zradykalizowany, skłonny do gwałtownych wystąpień, nastawiony krytycznie wobec powstania, władz cywilnych i wojskowych. Silne nastroje religijne. Częste publiczne nabożeństwa na podwórzach domów. Objawy egzaltacji religijno-mistycznej. Cechą charakterystyczną nastrojów jest niewiara w prawdziwość oficjalnej propagandy i informacji.

#rzezwarszawy1944 #powstaniewarszawskie #historia #warszawa