[Loskamilos1]

#historia #norymberga

Artykuł pt. Cztery mocarstwa wnoszą oskarżenie o zbrodnie przeciw ludzkości.

We wtorek w pałacu sprawiedliwości w Norymberdze zasiadło na ławie oskarżonych dwudziestu czołowych hitlerowców w obliczu ośmiu sędziów, którzy mają prowadzić rozprawę z oskarżenia o zbrodnie napiętnowane przez prawo i układy międzynarodowe.

Sala rozpraw w pałacu sprawiedliwości jaśnieje dziesiątkami olśniewających lamp. Wszystko widać jak na dłoni. W chwili, gdy dziennikarze zajmują swoje miejsca prasowe, fotele trybunału, prokuratorów i ława oskarżonych są jeszcze puste. Natomiast wszystkie miejsca dla publiczności i prasy są wypełnione do ostatka. Przez szybę oddzielająca miejsca prasowe od stołu trybunału i ławy oskarżonych dziennikarze mają doskonały widok na miejsce, gdzie za chwilę zacznie się toczyć największy proces w historii ludzkości w imię obrony praw tejże ludzkości do życia i wolności.

Nagle otwierają się boczne drzwi i wchodzą powoli oskarżeni. Oskarżeni idą kolejno w następującym porządku: Ribbentrop, Streicher, Frick, Seyss-Inquart, Jodl. Potem wsuwa się jakiś oskarżony, którego twarzy nie można dokładnie rozróżnić. Zdaje się, że jest to Frank. Ma na sobie mundur zielonkawego koloru. Oskarżeni wchodzą dalej i dalej zajmując miejsca na ławie oskarżonych. Przeważnie wszyscy są w ubraniach cywilnych. Tylko Goering ubrany jest w mundur jasnozielony bez żadnych odznak, Keitel i Jodl są w uniformach wojskowych bez naszywek, a v. Papen ma na sobie coś na kształt kurtki myśliwskiej.

Dziwne uczucie ogarnia na widok tych postaci siedzących na ławie oskarżonych. Ci do niedawna władcy śmierci i życia milionów dziś znaleźli się przed trybunałem. Co oni myślą, jakie refleksje budzą się w nich, kiedy zastanawiają się nad swoją sytuacją choćby jeszcze przed rokiem, a dziś. Otwierają się inne boczne drzwi. Wszyscy wstają z miejsc.

Wysoki trybunał wkracza na salę. Sześciu sędziów w czarnych togach oraz dwóch sędziów w radzieckich mundurach wojskowych. Sędziowie czterech wielkich mocarstw: USA, ZSRR, Anglii i Francji, zajmują swoje miejsca. Przewodniczący lord Lawrence zabiera głos i apeluje do każdego, biorącego udział w procesie, aby działał według własnego poczucia odpowiedzialności, nie ulegał żadnemu naciskowi i dbał o to, aby trybunał rozstrzygał bez żadnych wpływów postronnych. Następnie przewodniczący wzywa prokuratorów do odczytania aktu oskarżenia.

Słychać pierwsze słowa aktu oskarżenia w języku angielskim:

"Związek Socjalistycznych Republik Rad, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii, Stany Zjednoczone Ameryki, Republika Francuska wnoszą oskarżenie przeciw Hermanowi Goeringowi, Rudolfowi Hessowi, Joachimowi von Ribbentrop itd. itd."

Oskarżeni słuchają aktu oskarżenia apatycznie. Znają przecie każde jego słowo na pamięć. Od trzech tygodni wraziły się w ich mózgi z nieodpartą siłą. Czytali je oni w dzień i w nocy. Jodl, Frick i Frank mają przed sobą tekst aktu oskarżenia w języku niemieckim i przewracają kartki w miarę czytania przez prokuratora. Papen patrzy przed siebie tępo, ale widocznie słucha uważnie, gdyż w pewnej chwili nachyla się do Ribbentropa i coś mu szepce na ucho. Goering, ciężki i masywny mimo wielotygodniowego więzienia, oparł się łokciem na balustradzie przed ławą przysięgłych i splótł dłonie tak, jak gdyby piastował dziecko. Keitel siedzi nachylony i patrzy przed siebie. Jodl ma na oczach niebieskie okulary, które co chwilę zdejmuje. A tymczasem padają dalej bezlitosne słowa aktu oskarżenia.

"... o plan albo sprzysiężenie, mające na celu dokonanie zbrodni przeciw ludności swojego kraju i krajów okupowanych, gdzie stosowali typowe i w sposób systematyczny środki takie jak Mord, spustoszenie, niewola, wywożenie i inne nieludzkie działania wobec ludności cywilnej podczas wojny, organizowanie prześladowań pod względem politycznym, rasowym i wyznaniowym oraz przygotowania do dokonania napaści i nieusprawiedliwionych wojen. "

Kiedy wymieniono nazwisko Leya, który popełnił samobójstwo w celi więziennej, przewodniczący Lawrence przerwał oskarżycielowi, jednak po porozumieniu się z sędzią amerykańskim zezwolił na dalsze kontynuowanie rozprawy. Po naradzie z radzieckim członkiem trybunału przewodniczący zezwolił także na odczytanie ustępu dotyczącego nieobecnego Gustawa Kruppa.

Gdy odczytywano akt oskarżenia przeciwko Papenowi mówiący o jego przyczynieniu się do wybuchu wojny, ten potrząsnął głową i powiedział "nie". Była to pierwsza widoczna reakcja na akt oskarżenia. Donitz sprawia wrażenie mocno ubawionego całym procesem. Kiedy prokurator francuski odczytywał ustęp oskarżający hitlerowców o mordestwa w Austrii i deportację Schuschnigga, uśmiecha się ironicznie. W czasie ustępu opisującego, w jaki sposób Schuschnigga został uwięziony, Hess nachyla się z tyłu do Ribbentropa i mówi mu coś na ucho. Goering potrząsa głową w czasie ustępu mówiącego, że gdy hitlerowcy chcieli sprowokować interwencję w Czechosłowacji, zamierzali posunąć się do zamordowania własnego ambasadora w Pradze.

Frank, osławiony kat Polski, ma przez cały czas arogancki wygląd i uśmiecha się drwiąco.

O godzinie 17 trybunał zawiesił rozprawę do dnia następnego. Po zakończeniu odczytywania aktu oskarżenia prokuratorzy w imieniu swych krajów złożą odpowiednie dowody winy oskarżonych. Potrwa to około 10 dni. Następnie rozpocznie się właściwe przesłuchiwanie oskarżonych.