[szczebrzeszyn09]

#zydzi #historia #ciekawostkihistoryczne

Berek Joselewicz(ur. 17 września 1764 w Kretyndze, zm. 5[1] lub 8 maja[2] 1809 pod Kockiem) – polski kupiec pochodzenia żydowskiego, pułkownik wojska polskiego, oficer Legionów Polskich we Włoszech.

Urodził się w należącej wówczas do Rzeczypospolitej Kretyndze na Żmudzi. Był faktorem i handlarzem końmi. Zatrudniony był przez księcia Massalskiego, biskupa wileńskiego, który wysyłał go w interesach za granicę. Podczas tych wojaży nauczył się francuskiego. Spędził trochę czasu w Paryżu, kiedy rozpoczęła się rewolucja francuska. Przeżycie to być może zainspirowało go do późniejszego przyłączenia się do Kościuszki.

Podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 organizował Pułk Lekkokonny Starozakonny (żydowski). 17 września 1794 roku Kościuszko oficjalnie ogłosił utworzenie żydowskiego oddziału. Berek Joselewicz, wraz z innym Żydem, Józefem Aronowiczem, stworzyli patriotyczną odezwę w języku jidysz wzywającą do walki, wydaną 23 kwietnia[3].

500 mężczyzn odpowiedziało na wezwanie, uformowano z nich regiment kawalerii – według niektórych autorów Berek Joselewicz miał jednak za mało czasu i środków na jego sformowanie, bo jedynie 3 tygodnie i 3000 złp.[4] Na prośbę Berka Joselewicza zapewniono im możliwość przestrzegania religijnych obyczajów, dostęp do koszernego jedzenia, powstrzymywania się od pracy w szabat (kiedy to było możliwe), a także noszenia tradycyjnych żydowskich bród. W okresie insurekcji warszawską Pragę zamieszkiwało ok. 7000 ludzi, z czego ok. 5000 stanowili Żydzi. Oprócz oddziału Berka Joselewicza sformowano oddziały żydowskiej milicji[5]. Oddział Berka Joselewicza brał udział w obronie warszawskiej Pragi, podczas której został rozbity. Tylko część przeżyła, włączając w to samego Berka Joselewicza, który dostał się do niewoli rosyjskiej[3].

Dwa lata po klęsce insurekcji kościuszkowskiej w 1796 roku Berek Joselewicz przebywając w Galicji zaoferował austriackiemu zaborcy swoją pomoc w utworzeniu ochotniczego korpusu złożonego z Żydów. Według propozycji Berka Joselewicza korpus miał się składać z 6000 do 8000 tys. żołnierzy. Pomysł przedstawiony został hrabiemu Janowi Gaisruckowi gubernatorowi wschodniej galicji a następnie przekazany do Wiednia gdzie nie znalzł jednak posłuchu.[6][7] Następnie wyemigrował do Włoch. Tam trafił do legionów Jana Henryka Dąbrowskiego. Jako dowódca polskiego oddziału w wielu bitwach napoleońskich, nad Trebbią, pod Novi, Hohenlinden, Austerlitz i Frydlandem. W 1808 roku był członkiem loży wolnomularskiej Bracia Polacy Zjednoczeni[8]. W 1808 roku został kawalerem orderu Virtuti Militari. Odznaczony był także Legią Honorową[2].

W legionach Berek Joselewicz musiał zmagać się z szykanami ze strony polskich towarzyszy broni ponieważ w przeciwieństwie do innych oficerów nie był szlachcicem i nominację oficerską otrzymał za zasługi, a nie jak to wówczas było w zwyczaju ze względu na szlacheckie urodzenie. Generał Kniaziewicz, dowodzący Legią Naddunajską, w szeregach której znalazł się Joselewicz,

W armii Księstwa Warszawskiego dowodził szwadronem. Zginął podczas potyczki z Austriakami pod Kockiem w 1809, do dzisiaj jego grób jest zabytkiem i atrakcją turystyczną.

Syn Berka Joselewicza, Józef Berkowicz (1789-1846), również był wojskowym.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Berek_Joselewicz

[flager]

6000 do 8000 tys.

@szczebrzeszyn09: Popraw póki możesz, albo 8000, albo 8 tys.. Wiem, że to jest skopiowane z wiki, ale tam też to jest błędne.

[szczebrzeszyn09]

@flager: tak skopiowane

[flager]

@szczebrzeszyn09: Pokusiłem się o edycję na wiki, ciekawe kiedy klepną moją zmianę.