[Atticuspl]

Zofia Kossak-Szczucka "Krzyżowcy" (fragment) - z okazji 50 rocznicy śmierci autorki
"— Bodaj was ziemia pochłonęła, przeklętniki! — zakrzyknął [mnich] — bodajście nigdy doma nie wrócili!
Ci zasie, których przeklinał, ciągnęli jeden za drugim wąską leśną drożyną niechawszy szerokiego gościńca. […] Wiodła ich na południe, ku ziemi śląskiej, jak trzeba. Lipiec był suchy, gorący, podmokłe leśne niziny podeschły jak grądy i konie zaledwie lgnęły, gdzie w innej porze nie przeszedłbyś cało. […] Grzmocąc nielitościwie boki końskie długimi na piędź ostrogami, gnali ku swoim stronom w niemylnym poczuciu, że tam dopiero, na własnej rodzonej ziemi, przyjdzie im zdrowy osąd i mądry namysł, co czynić dalej po klęsce. […] Jechali w głuchym milczeniu, nie odzywając się do siebie ani słowem. Gadatliwość nigdy nie przystoi wojom, a cóż dopiero po przegranej bitwie! O czym by zresztą gadać mieli? […] Skute w zawziętym milczeniu szczęki, ucieczka spieszna ponad potrzebę i miarę, nie były wyłącznie skutkiem kruszwickiej porażki. Głębszą, choć nie uświadomioną, jej przyczynę stanowił duszny niepokój, dręczący całe szlachetne rycerstwo, wewnętrzna rozterka, wywodząca się z uczucia poniżenia i upadku. Zbyt świeżo każdy z tych primores nobiles, komesów i kasztelanów nosił w pamięci czasy królewskiej potęgi, gdy od stu lat zaledwie chrześcijańska Polska stała między najprzedniejszymi władztwami świata jako klucz polityki europejskiej, jako cenny sojusznik, przez cesarza i papieża wzajemnie sobie wyrywany.
Hej, czasy to były, czasy! Ojciec święty raz za razem posłów słał, tytułując w listach Bolka Szczodrego ukochanym synem i Ekscelencją, który to zaszczyt przysługiwał dotąd tylko basileusowi i cesarzowi. […] We dwóch, Grzegorz z Bolesławem, osaczali Henryka IV jak odyńca w kniei. Gdy pokonany, bosymi stopami ziąbł w śniegu pod bramą Kanosy, piętnastu biskupów polskich, saskich, węgierskich i włoskich koronowało Bolesława w Katedrze Gnieźnieńskiej, nowo po napadzie czeskim zbudowanej. Bolkowa siostrzenica Elżbieta, za Haralda wydana, siedziała na stolcu norweskim, w dalekiej, zimnej dziedzinie. Siostra Storrada królowała Dunii, królewicz węgierski, Władysław, w krakowskim dworcu się chował i przez polskie drużyny na tron węgierski wprowadzony został. W nieznanej zgoła Anglii bardowie śpiewali pieśni o mężnych i nie spoczywających nigdy wojach polskich, w puszczach wiślańskich siedzących. Kniaziów ruskich, władaczy nieprzemierzonych obszarów, król polski suwał to tu, to tam, według swojej woli, za każdą wyprawą na wschód skarby przywożąc niezmierne. Prócz skarbów przywozili woje z królem chodzący rozrost wewnętrzny, radość z poznania, że świat poza rodzimą puszczą i nowiną jest tak nieskończenie wielki, nieskończenie różnorodny, budzący namiętność, by go przemierzyć, zgryźć, zrozumieć, zgarnąć. Gdy powracali w swoje tyny i grodziszcza, otoczone częstokołem bielejącym czaszkami końskimi, nie mogli myśleć już o niczym innym, jak o tych doznaniach. Rozpamiętywali owo wielorakie, różnobarwne życie, moszcząc je w sobie, żując, trawiąc, aż uderzało do głowy jak miód, tryskało tęsknotą za nowym królewskim wezwaniem.
A oto w mało wiele lat zmieniło się wszystko, przepadło. [...]”
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?val=zofia+kossak&pag=szukaj⟨=&Szukaj=Szukaj
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=80598
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=96527
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=75632
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=90420
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=64926
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=99505
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?pag=poz&id=98024
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?katalog=litp
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?katalog=autografy
opis odnośnikahttps://www.atticus.pl/?katalog=hisp
#ciekawostki #historia #ciekawostkihistoryczne #proza #powiesc #polska

[Ten_od_Hanki]

@Atticuspl: Fajnie jest widzieć, jak znane kiedyś i czytane lektury szkolne wracają znów do łask. Od siebie polecam też "Troję Północy" tej samej autorki.

[powsinogaszszlaja]

@Atticuspl: Mam trzy tomy.( ͡° ͜ʖ ͡°)

[Atticuspl]

@powsinogaszszlaja: ( ͡° ͜ʖ ͡°)
@Ten_od_Hanki: ( ͡° ͜ʖ ͡°)