Wpis z mikrobloga

Działalność polityczna oparta na wartościach wyrażonych przez Niezmienne Zasady jest nazywana przez Kirka polityką roztropności (politics of prudence). Jej istotą jest poszukiwanie kompromisu, realizowanie celów wspólnych dla całej społeczności przy optymistycznym założeniu, że polityka jest sztuką realizowania rzeczy możliwych. Przeciwieństwem działalności politycznej prowadzonej w oparciu o roztropność i umiarkowanie jest poddanie się władzy ideologii. Według Kirka „ideolog” uważa, że polityka to rewolucyjny instrument, służący do transformacji świata i ludzkiej natury. Kirk krytykuje nie tylko ideologie lewicowe lub totalitarne, lecz wyraża pogląd, że każda ideologia jest zła i niszcząca. Świadomość odrębności tych dwóch płaszczyzn myślenia wyraził H. Stuart Hughes, pisząc: konserwatyzm jest negacją ideologii.


Odwołując się do dwudziestowiecznej refleksji konserwatywnej nad ideologią, Kirk przytacza dociekania m.in. Thomasa Molnara, Kennetha Minouge i Erica Voegelina, określające systemy idei jako doktryny przedstawiające ukryte prawdy o świecie, dowodzące błędów ludzi posiadających inne poglądy, rozpowszechniające ukute na potrzeby nowej interpretacji historii „mity” i gotowe schematy myślenia, które mają zastąpić u adeptów ideologii analizę faktów. Cytowany przez Kirka Raymond Aron, w książce The Opium of the Intellectuals, definiuje trzy tego typu mity: Mit Lewicy, Mit Rewolucji oraz Mit Proletariatu. Przesłanki, z których wyrastają ideologie zostają nazwane przez tych autorów politycznym mesjanizmem. Dogmatyczne teorie polityczne stawiają sobie za cel zastąpienie świeckimi celami dotychczas istniejących doktryn religijnych. Ideologia obiecuje zbawienie człowieka w wymiarze świata ziemskiego, nie dopuszczając możliwości istnienia nadnaturalnej rzeczywistości.


Wychodząc z tych założeń Kirk stwierdza, że ideologia jako recepta polityczna obiecuje ludzkości stworzenie raju na ziemi, nie dotrzymując jednak słowa prowadzi do stworzenia ziemskiego piekła. Autor The Conservative Mind wymienia trzy najważniejsze według niego zagrożenia, które decydują o tym, że ideologie są największym wrogiem świata Niezmiennych Zasad.


I. Ideologia jest zaprzeczeniem religii: odrzucając chrześcijańską doktrynę pośmiertnego zbawienia, w zamian za to obiecuje kolektywne zbawienie na ziemi, do którego prowadzić ma radykalna przebudowa rzeczywistości (rewolucja). Ideologia działając w ten sposób przyjmuje postawę quasi-religijnego fanatyzmu, wykorzystując ludzkie poświęcenie do realizacji świeckich celów. Utopia, obiecywana przez ideologie, naprawdę oznacza według Kirka nicość.
>


II. Ideologia czyni polityczny kompromis niemożliwym, ponieważ ideolog nie akceptuje żadnych odstępstw od Absolutnych Prawd zawartych w świeckim objawieniu, jakie przyjął. Ten wąski punkt widzenia prowadzić może do wojny domowej w społeczeństwie, związanej z pragnieniem usunięcia wszystkich ludzi o poglądach „reakcyjnych” oraz zniszczenia nie pasujących do nowego obrazu świata instytucji.


III. Ideologia zakłada wierność przyjętej Prawdzie Absolutnej, prowadząc w perspektywie do denuncjowania odstępców od partyjnej ortodoksji. W związku z tym możemy zaobserwować regułę, mówiącą że rewolucja pożera swoje dzieci - walki frakcyjne w gronie ideologów, połączone z wzajemną eksterminacją; tak, jak to miało miejsce w przypadku eliminacji trockistów przez stalinistów.


Najważniejszy powód, dla którego Kirk uznaje za konieczne przeciwstawienie się ideologii, jest jej sprzeciw wobec możliwości istnienia obiektywnej prawdy. Dla ideologii ważniejsze jest dostosowanie istniejącej rzeczywistości do sztywnej doktryny, niż próba faktycznego zrozumienia zachodzących w świecie zjawisk. Kirk cytuje opinię Hansa Bartha, iż ideologia odmawia możliwości istnienia pojęciu prawdy w świecie polityki, zamiast niej kładąc nacisk na motywacje ekonomiczne i interesy klasowe. Ideologia ponadto odmawia racji bytu ludzkiemu sumieniu oraz możliwości dokonywania samodzielnego wyboru. Niebezpieczną atrakcyjność ideologii Kirk dostrzega w możliwości oddziaływania na klasę znudzonych intelektualistów, nie związanych z żadną społecznością lokalną ani religią, poszukujących nowych treści do zapełnienia istniejącej w nich próżni.


Obserwując poczynania różnej maści konserwatywnej prawicy w Polsce zaczynam dochodzić do podobnych wniosków. Brak zachowania politycznej roztropności i patrzenie na rzeczywistość przez ideologiczne klisze, co zakrzywia rzeczywisty obraz to jej główne grzechy. Mówię to jako osoba sama identyfikująca się z tym środowiskiem.

#polityka #filozofia #filozofiapolityki #czytelniablejka #4konserwy #neuropa #konserwatyzm
  • 21
  • Odpowiedz
Obserwując poczynania różnej maści konserwatywnej prawicy w Polsce zaczynam dochodzić do podobnych wniosków. Brak zachowania politycznej roztropności i patrzenie na rzeczywistość przez ideologiczne klisze, co zakrzywia rzeczywisty obraz to jej główne grzechy. Mówię to jako osoba sama identyfikująca się z tym środowiskiem.


@SirBlake: przecież konserwatyzm jest właśnie ideologią. wpierw propsujesz, a potem masz pretensje, że konserwatyści są konserwatystami, toteż się zdecyduj ( ͡° ͜ʖ ͡°)
  • Odpowiedz
@SirBlake: tym się różni konserwatyzm od liberalizmu. Konserwatyzm chce usprawniać rozwiązania, które istnieją, reagować na rzeczywiste i realne zagrożenia; liberalizm (w sensie obyczajowym) chce zmieniać w sensie ścisłym, co często prowadzi do katastrof społecznych, pomyłek w skutkach, prowadząc w konsekwencji do ludzkich tragedii.
  • Odpowiedz
@franekfm: Ja odczytuję ten tekst jako krytykę liberalizmu. A @SirBlake odniósł go do krytyki konserwatyzmu.

Choćby te słowa

Według Kirka „ideolog” uważa, że polityka to rewolucyjny instrument, służący do transformacji świata i
  • Odpowiedz
@SirBlake: autor cytatu musiał mieć niezły dysonans poznawczy, wpierw wykluczając ze zbioru ideologii konserwatyzm i religię, a potem zdefiniować ideologię w taki sposób (prócz jednego zdania w punkcie I), że oba pojęcia się pod tę definicję łapią. A jeśli nie miał, to powinien.
  • Odpowiedz
przecież konserwatyzm jest właśnie ideologią. wpierw propsujesz, a potem masz pretensje, że konserwatyści są konserwatystami, toteż się zdecyduj


Ja odczytuję ten tekst jako krytykę liberalizmu. A @SirBlake odniósł go do krytyki konserwatyzmu.


@spluczka @4konserwy: Nie, ja odnoszę ten tekst jako krytykę polskich konserwatystów, albo inaczej części polskiej prawicy, która określającej się jako konserwatywna - właśnie dlatego, że uważam ją za zbyt mało, albo w ogólne nie konserwatywną w
  • Odpowiedz
@fir3fly:

Jednym z największych zagrożeń dla współczesnego świata byłoby, według Kirka, przekształcenie konserwatyzmu w ideologię. Kirk dostrzega niebezpieczeństwo w rozpowszechnianiu doktryny Demokratycznego Kapitalizmu, idei popularnej w latach osiemdziesiątych (omawiany tutaj esej powstał pod koniec tej dekady). Założeniem Demokratycznego Kapitalizmu była próba uzasadnienia przekonania neokonserwatystów o potrzebie eksportu demokracji i edukowania całego świata w dostosowaniu do jej standardów, co miało być odpowiedzią na ideologiczną ofensywę komunizmu. Przekształcenie konserwatyzmu w ekspansywną ideologię
  • Odpowiedz
@SirBlake:

"II. Ideologia czyni polityczny kompromis niemożliwym, ponieważ ideolog nie akceptuje żadnych odstępstw od Absolutnych Prawd zawartych w religijnym objawieniu, jakie przyjął.". Konserwatyzm jest ideologią, religia jest ideologią.. Praktycznie każdy akapit, który zacytowałeś można skierować jako zarzut w stronę dowolnego człowieka, wypociny z których absolutnie nic nie wynika.
  • Odpowiedz
ja odnoszę ten tekst jako krytykę polskich konserwatystów, albo inaczej części polskiej prawicy, która określającej się jako konserwatywna - właśnie dlatego, że uważam ją za zbyt mało, albo w ogólne nie konserwatywną w takim ujęciu jak opisywał "postawę konserwatywną" Kirk.


@SirBlake: czyli kogo masz na myśli? Bo dla mnie pasuje tu PO. Od partii konserwatywno (obyczajowo) liberalnej (gospodarczo) w l.2001 r.-2007r., do jej oblicza socjaldemokratycznego, które zaczęło się pojawiać od
  • Odpowiedz
KNP, RN i PiS.


@SirBlake: zupełnie się nie zgodzę. Wszystkie partie wymienione przez Ciebie, konserwatyzm obyczajowy mają niezmienny od lat. Dlatego #neuropa tak ich nienawidzi ( ͡° ͜ʖ ͡°)-

Co najwyżej ewoluują ich poglady gospodarcze albo kierunki polityki zagranicznej (nieznacznie)
  • Odpowiedz
@spluczka: Tzn. ja odbieram tego typu zarzuty za nie zrozumienia istoty sprawy o której pisał Kirk. Ja rozumiem to jako opis takiej "życiowo-polityczej postawie konserwatywnej roztropności" i zarzuty o jej nie przestrzeganie można oczywiście równie dobrze wystosować do wielu dogmatycznych konserwatystów czy fanatyków religijnych.
  • Odpowiedz
@SirBlake: ? Czyli za kryterium ideologiczności uznał (nie wiedzieć czemu) ekspansywność? Wówczas religia tym bardziej jest ideologią, a po wtóre istnieją ideologie, które nie są ekspansywne (poza konserwatyzmem).

Postulat prowadzenia propagandowej ofensywy byłby bowiem wyrazem poglądu o własnej nieomylności


@SirBlake: cóż za liberalne
  • Odpowiedz
@fir3fly: Odnoszę wrażenie, że samo użycie przymiotnika 'konserwatywny" uznajesz za tyle pejoratywny, że odrzucasz całą pozostałą treść. Po drugie ja nie napisałem nigdzie, że konserwatyzm nie jest ideologią, a w kontekście powyższego cytatu uważam to za mało istotne.
  • Odpowiedz
@SirBlake: też nie odnoszę się do Twoich słów, tylko do cytatu, który zamieściłeś. IMO w tym punkcie Kirk się zwyczajnie mylił. Niemniej np. w tym:

nie uważał on, aby rozwiązania wypracowane w jednej kulturze, choćby nawet dominującej, koniecznie były idealnym panaceum na wszystkie problemy narodów żyjących tysiące kilometrów od Stanów Zjednoczonych.


przyznaję mu rację.

Tak czy siak, zdaję sobie sprawę, że to offtopic.
  • Odpowiedz
@SirBlake problem w tym, że w tym tekście występują nieścisłości a największą z nich jest stwierdzenie, że ideologia odrzuca istnienie obiektywnej prawdy... no przecież to jedna z głównych podstaw konserwatyzmu - przekonanie o tym że istnieje obiektywna prawda.

Tak przy okazji skoro jesteś konswertatystą to do którego środowiska w Polsce Ci najbliżej? Niekoniecznie partii, może być stowarzyszenie czy think-thank
  • Odpowiedz