Kulisy transformacji w Polsce - fragment książki.

Powrót Polski do europy oczami Sachsa.

Ta rozmowa miała miejsce na długo przed sformułowaniem rządu przez ,,Solidarność'', więc była to improwizacja.<br /> Co kilka minut Kuroń uderzał w stół i mówił &quot;Tak, rozumiem! Tak, rozumiem!&quot;—&quot;Yes, I understand! Yes, I understand! Dym od papierosów wypełniał pomieszczenie, a z butelki ubywało. Opowiadałem przez 3 albo 4 godziny.<br /> Siedziałem cały przepocony. Nie wiem ile paczek papierosów wypalił tej nocy. Pod koniec wieczoru powiedział, ,,Okej, rozumiem to. Zrobimy to. Napisz plan.''<br /> Pomyślałem, że to ekscytujące. Podobały mu się moje pomysły. Powiedziałem mu: ,,Panie Kuroń, wrócę do domu i przefaksuję Panu coś za tydzień lub dwa.''<br /> Uderzył w stół. ,,Nie! Potrzebujemy planu teraz.'' Spytałem: ,, Co ma na myśli?'' ,,Potrzebuję tego na jutro rano.'' Lipton i ja spojrzeliśmy na siebie. Kuroń powtórzył. ,,Potrzebuję tego na jutro .'' Była godzina 23:30. Larry powiedział, ,,Okej, pójdziemy do biura Gazety. Tam jest komputer. Możesz napisać plan.''&quot; Larry Lindenberg był kierownikiem biznesowym Gazety Wyborczej, niedawno zalegalizowanej gazety Solidarności, z nowym szefem Adamem Michnikiem. <br /> Przybyliśmy o północy do redakcji, która jeszcze niedawno była przedszkolną salą. Usiadłem nad klawiaturą, Lipton i ja zaczęliśmy pisać plan transformacji polskiej gospodarki z socjalistycznej na rynkową . Pracowaliśmy do wschodu słońca, kiedy to wydrukowaliśmy piętnasto stronicowy dokument z kluczowymi zagadnieniami reformy i chronologią wprowadzenia. Myślę, że to był pierwszy raz w historii, kiedy ktoś napisał kompleksowy plan przejścia na gospodarkę rynkową.<br /> ...<br /> Rano zabraliśmy dokument do Jacka Kuronia. ''Dobre, to jest dobre,&quot; powiedział Kuroń. &quot;Idźcie do Michnika.&quot; Adam Michnik, wydawca Gazety, odważny wizjoner. Przedłożyłem mu plan. Rozmawialiśmy przez chwilę. Cały czas powtarzał, &quot;Nie jestem ekonomistom. Nie rozumiem tych zagadnień.&quot; Na koniec spytał, &quot;Czy to zadziała? Tyle tylko chce wiedzieć, czy to zadziała?&quot; Odpowiedziałem, &quot;Tak, to zadziała.&quot; Spytał raz jeszcze, &quot;Czy jesteś pewny że to zadziała?&quot; Odpowiedziałem, &quot;To jest dobre. Zadziała.&quot; Michnik odpowiedział, &quot;Okej, więc ułożyłeś ostatni kawałek w układance. Wiedziałem co robić politycznie. Teraz dałeś mi strategię ekonomiczną. W takim razie, przejmiemy rząd.&quot; <br /> W przeciągu kilku dni, Michnik napisał w Gazecie Wyborczej przepis na transformację polityczną w Polsce: &quot;Wasza Prezydentura, Nasz Premier&quot;. Władza zostanie podzielona.<br /> ...<br /> W tym momencie, Michnik, Kuroń, i Geremek doradzili nam aby zaznajomić ze sprawą Wałęsę. Wsiedliśmy do małego samolotu, aby polecieć z Warszawy do Gdańska. Po wylądowaniu, wzięliśmy taksówkę i pojechaliśmy do prawie opustoszałego poniszczonego budynku naprzeciwko sławnej stoczni Gdańskiej, miejsca gdzie Lech Wałęsa przeskoczył przez ścianę w 1980 i rozpoczął rewolucję o wolność we wschodniej europie. <br /> Wpuszczono nas do biura Wałęsy. Na ścianach były zdjęcia Martina Luther Kinga, Johna i Roberta Kenediego, oraz liczne nagrody. Wałęsa przyszedł, przywitaliśmy go. Zaczął gwałtownie. &quot;Co tu robicie? Co chcecie?&quot; Odpowiedziałem, &quot;Panie Wałęsa, jesteśmy tu po to aby porozmawiać o tym że Polska zagrożona jest hiperinflacją . Mamy plan stabilizacji ekonomicznej i reform które chcielibyśmy zaprezentować.&quot; Przerwał mi. &quot;Nie przyszedłem tutaj, dla abstrakcyjnej dyskusji, chcę wiedzieć, w jaki sposób sprowadzić banki do Gdańska.&quot; <br /> Byłem zakłopotany, ale odpowiedziałem. &quot;Panie Wałęsa, hiperinflacja nie jest zagadnieniem abstrakcyjnym. Obecny kryzys ekonomiczny, może naprawdę zniszczyć polskie społeczeństwo.&quot; Zacząłem opisywać, moje obserwacje. Słuchał, zadał pytanie, czy dwa, a potem powiedział:, &quot;Chcę wiedzieć jak sprowadzić tu zagraniczne banki. Mamy tu wiele dobrych budynków. Potrzebujemy banków. Chcę, żebyś mi pomógł sprowadzić bank do Gdańska.&quot; Odpowiedziałem, &quot;Cóż, na pewno w tym pomożemy.&quot; Rozmawialiśmy jeszcze przez chwilę, podziękował nam za przybycie i wyszliśmy. Byłem oszołomiony. <br /> Kilka lat później byłem w belgijskiej ambasadzie w Moskwie, na rozmowach z kilkoma ambasadorami. Belgijski ambasador wziął mnie na bok i powiedział, &quot;Będziesz trochę zaskoczony tym co ci powiem. Miałem spotkanie zaraz po tobie z Lechem Wałęsą latem 1989. Byłem wtedy ambasadorem Belgii w Polsce. Wałęsa powiedział mi wtedy, ''Nie wiem o czym mówił ten kolega, ale na pewno brzmiało to interesująco.'&quot; <br /> Jak się później okazało, miałem jeszcze wiele kolejnych spotkań z Lechem Wałęsą. Mój podziw dla Wałęsy był i pozostaje bardzo wysoki. Był na pewno inspiracją, która sprowadziła mnie do Polski w pierwszej kolejności. Elektryk, który przeskoczył mur stoczni i przyniósł wolność dla swojego kraju, Wałęsa nie miał zbyt wiele czasu, aby zaznajomić się z makroekonomią. On wyraźnie rozumiał ludzką naturę i politykę. Ja nauczyłem się wiele od niego, podobnie jak cały świat.<br /> <br /> Sachs