[fullversion]

Cracovia i II wojna światowa

Cracovia to żywa tradycja. Członkowie i działacze klubu tworzyli polski sport, ale ojczyźnie przysłużyli się nie tylko na polu kultury fizycznej. Wielu sportowców Cracovii stanęło do walki o ojczyznę.

Ludzie Cracovii ginęli na wielu frontach tej wojny, byli mordowani na ulicach, w więzieniach, sowieckich łagrach i lasach oraz w hitlerowskich obozach. Nie ma sekcji w naszym klubie, która by nie straciła swoich członków.

Na tablicy pamiątkowej umieszczonej na nieistniejącym już pawilonie klubowym, będącym równocześnie głównym wejściem na stadion Cracovii, umieszczonych było 61 nazwisk sportowców i działaczy Klubu poległych w walkach lub zamordowanych w czasie II wojny światowej. Wydana na 100-lecie Klubu Sportowego Cracovia monografia, tę listę rozszerza, choć zapewne nigdy nie będzie ona kompletna.

Wybuch wojny sprawił, że różnie potoczyły się losy piłkarzy pierwszego mistrza Polski. Wilhelm Góra, jedyny gracz Cracovii w historii, który wystąpił na mistrzostwach świata, rozegrał dla klubu cztery sezony. Zawierucha wojenna rzuciła go do Szkocji, skąd w roku 1946 próbował dostać się do kraju, został aresztowany w Szczecinie. Udało mu się zbiec radzieckim żandarmom, ale do ojczyzny nigdy już nie powrócił.
Roman Grünberg, wybitny środkowy pomocnik (cztery sezony w klubie), we wrześniu 1939 roku zbiegł przed hitlerowcami do Lwowa. Po ich wkroczeniu do miasta osadzono go w getcie. 1 czerwca 1943 rozstrzelano w obozie janowskim.
Józef Korbas, wybitny napastnik (trzy bramki w debiucie reprezentacyjnym, cztery sezony dla klubu), w czasie okupacji aresztowany, w marcu 1943 wywieziono go do obozu Auschwitz, następnie znalazł się Oranienburg i Sachsenhausen.
Klemens Majeran, pomocnik (trzy sezony dla klubu), aresztowany w łapance, rozstrzelano go w Auschwitz w 1943 roku.
Alfred Medvey, bramkarz (dwa sezony dla klubu), był uczestnikiem kampanii wrześniowej , oficer Związku Walki Zbrojnej, potem Armii Krajowej, więziony był przez gestapo.
Andrzej Radwański, bramkarz (cztery sezony dla klubu), wszechstronny sportowiec – mistrz Polski w piłce ręcznej (1933) oraz koszykówce (1938). Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku trafił do grupy wywiadowczej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Po kampanii wrześniowej przebywał we Francji i Anglii. Został pilotem 307 Dywizjonu Myśliwskiego Nocnego “Lwowskich Puchaczy”, a następnie Royal Air Force. Był wielokrotnie odznaczony.
Franciszek Jachieć piłkarz Cracovii i Biało-Czerwonych w jej pierwszym okresie istnienia w latach 1906-10, ale też bohaterski żołnierz walczący o niepodległość Polski na wielu frontach i więzień UB w czasach stalinowskich.
W czasie I-szej wojny światowej był żołnierzem Legionów Polskich, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku, walczył podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku w Armii Pomorze, a w okresie okupacji był komendantem Związku Walki Zbrojnej i żołnierzem AK. Po wojnie w 1950 roku został aresztowany przez UB i więziony przez półtora roku.
Wcześniej w latach 1929-39 pełnił funkcję wiceprezesa PZPN-u.
Piłkarz Leon Sperling został zastrzelony na ulicy między 15 a 20 grudnia 1941 przez pijanego gestapowca.
Inni zawodnicy ginęli podczas kampanii wrześniowej i w Katyniu.

W Katyniu zamordowani przez NKWD zostali: Julian Dudzic – lekkoatleta, Adam Kogut – piłkarz, Marian Kurleto – lekkoatleta, Wilhelm Schimsheimer – lekkoatleta, działacz sportowy, Edward Skucha – koszykarz, Józef Schwarzer – piłkarz, Stanisław Ptak – piłkarz, a także: Józef Dudek, Henryk Jagiełło, Jan Prochowski, Władysław Turek.

Pamiętajmy, że w czasach PRL-u nie wolno było o tym pisać. Dlatego monografie Cracovii z tamtego okresu na ten temat milczą. Wszystkie te nazwiska można sprawdzić na tak zwanej liście katyńskiej. http://www.katedrapolowa.pl/ofiary.php

Zamordowani w KL Auschwitz:Teofil Cyroń – działacz, Bolesław Diduch – działacz, Andrzej Grochot – tenisista stołowy, Henryk Kozień – piłkarz, Jan Kozień – piłkarz, Rudolf Kropatsch – działacz, Zdzisław Langer – piłkarz, Eugeniusz Latacz – piłkarz, Stefan Lubowiecki – sekcja gier sportowych, Klemens Majeran – piłkarz, Adam Pankiewicz – hokeista, Bronisław Potuczek – tenisista, Stanisław Rose – pływak, Witold Zieliński – piłkarz.
http://www.wikipasy.pl/Zamordowani_w_KL_Auschwitz

Staraniem Rady Seniorów sporządzono spis Członków Cracovii którzy zginęli od 1 wrzesnia 1939 do 9 maja 1945. http://www.wikipasy.pl/Polegli_i_pomordowani_podczas_II_wojny_światowej

źródła: wikipasy.pl, genesis.pl, katedrapolowa.pl forum, inne

#cracovia #polska #historia #ciekawostki #iiwojnaswiatowa