[SuperEkstraKonto]

Castle Bravo

Na pewno każdy z was słyszał o bombach atomowych "Little Boy" i "Fat Man" zrzuconych w sierpniu 1945 roku na japońskie miasta Hiroszime i Nagasaki. Jak zapewne wiecie siła broni masowego rażenia na przestrzeni kilkudziesięciu lat znacznie się zmieniła. Po zakończeniu II Wojny Światowej wybuchła inna tak zwana "Zimna Wojna" pomiędzy dwoma najpotężniejszymi mocarstwami: USA i ZSRR. Oba kraje dążyły do ulepszenia swojego arsenału na wypadek ataku ze strony nieprzyjaciela. W tym celu przeprowadzano liczne próby atomowe i to właśnie o jednej z nich chciałbym wam dzisiaj opowiedzieć. Zapraszam! (Ostrzegam tylko, że większość tekstu poniżej to "kopiuj" - "wklej" z wikipedii, ale chce was tylko zainteresować tym jakże ciekawym tematem, kilka dodatkowych materiałów wrzucę do źródeł.)

"Castle Bravo", bo tak nazwano próbę termojądrową przeprowadzoną 1 marca 1954 roku, na atolu Bikini (Wyspy Marshalla) należącym do Stanów Zjednoczonych. Była to pierwsza eksplozja przeprowadzona w ramach operacji "Castle". Jednym z celów detonacji było wypróbowanie deuterku litu (LiD) jako nowego paliwa do broni termojądrowej. Widziano w nim potencjał, bo lit jest najlżejszym ze wszystkich metali. Jest przy tym łatwiejszy do otrzymania i przechowywania niż płynny deuter. Jako pierwszy deuterku litu użył Związek Radziecki, jednak siła bomby wypadła poniżej oczekiwań (wyniosła zaledwie 400 kiloton, czyli znacznie mniej niż przewidywane kilka megaton TNT). Bomba Bravo okazała się najpotężniejszą bombą wodorową zdetonowaną przez Stany Zjednoczone – jej siła wyniosła 15 Mt (przewidywano zaledwie 4-8 Mt), czyli 1000 razy silniej niż bomba zrzucona na Hiroszimę i 4 razy słabsza niż najpotężniejsza, sowiecka Bomba Cara (50 Mt).

Test „Bravo” spowodował wielką katastrofę ekologiczną. Ponieważ z 15 Mt 10 pochodziło z rozszczepienia, a tylko 5 z syntezy, nastąpił ogromny opad radioaktywny, rozchodzący się w kierunku zamieszkanych wysp atolu. W połączeniu z niekorzystnym wiatrem i wielką siłą eksplozji doszło do skażenia najbliższych wysp. Obliczono, że gdyby eksplozja nastąpiła w Waszyngtonie, opad w tych samych warunkach dotarłby do Nowego Jorku. Ludzie nie mieli pojęcia o zagrożeniu. Według świadków, „dzieci wybiegły na dwór z chat, łapiąc, a nawet połykając opadające białe płatki, myśląc, że to śnieg, o którym tyle czytały w książeczkach i gazetach. Jednak wkrótce potem skóra zaczęła je piec i robiła się czerwona, w miejscu gdzie upadły płatki, a dzieci zaczęły wymiotować krwawą mazią i dostały biegunki. Płatki, które opadły na skórę, nie chciały zejść lub odchodziły wraz ze skórą”. Skażeniu uległo też wiele osób, które wyszły przed domy, by obserwować niezwykłe zjawisko, jakim była detonacja. Maksymalna odległość na jaką wiatr poniósł promieniotwórcze pyły wynosiła ok. 500-600 km. Amerykanie w cztery dni po eksplozji podjęli decyzję o natychmiastowej ewakuacji całego atolu, ale dla wielu pomoc przybyła za późno. Nie wiadomo dokładnie, ile osób zginęło lub odniosło poważne obrażenia wskutek opadu. U wielu osób zaobserwowano objawy choroby popromiennej: wymioty, biegunki, utratę włosów, „ślepotę atomową” (uszkodzenia wzroku wywołane promieniowaniem), a nawet poparzenia (w tym wewnętrzne, głównie u dzieci, które połykały „śnieg”). Ofiary opadu wysiedlono i przeniesiono na niezamieszkany atol Utirik. W 1960 roku Amerykanie uznali teren za „czysty i możliwy do zamieszkania”. Jednak pierwsze rodziny wróciły dopiero w 1979 r., aby po trzech miesiącach opuścić wyspy na stałe z powodu utrzymującego się skażenia.

Warto również wspomnieć o japońskim kutrze "Szczęśliwy Smok Nr 5", w którego uderzył opad radioaktywny, a cała załoga zapadła na chorobę popromienną. Radiooperator, który był w tym czasie na pokładzie i krzyknął przerażony, że „widzi coś większego od słońca!”, zmarł wkrótce potem. Japońskie media i opinia publiczna ostro zareagowały na ten incydent, a dla reżysera Ishirō Hondy historia załogi kutra była jedną z inspiracji do nakręcenia kultowego już horroru "Godzilla".

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Castle_Bravo
https://archive.org/details/MilitaryEffectsStudiesonOperationCastle1954
https://archive.org/details/CastleCommandersReport1954
http://blogpublika.com/2016/03/02/1-marca-1954-r-castle-bravo-amerykanska-probna-eksplozja-termojadrowa-ktora-wymknela-sie-spod-kontroli/
https://youtu.be/fd1IFjBNNVo

#historia #wojna #zimnawojna #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #usa #bron