Wpis z mikrobloga

Jak się dowiedzieć, ile będę rocznie płacił za ogrzewanie? ( #budujzchaferem )

O absurdach i obejściu przepisów (jeżeli ktoś myśli, że nie będzie można ogrzewać nowych domów węglem to tkwi w błędzie), o OZC, certyfikatach energetycznych i wskaźnikach EP, EU, EK. To część trzecia mojego artykułu:

Trochę teorii. To, ile Twój dom będzie wymagał energii do ogrzewania domu, podaje się w jednostce kWh. I tak:

Dom pasywny jest domem, który potrzebuje niewiele energii. Dom jest bardzo dobrze zaizolowany, posiada okna o odpowiednio niskim współczynniku przenikania ciepła, jest zainstalowana wentylacja mechaniczna z rekuperacją i tak dalej.
Budowa takiego domu jest droga, ale dzięki temu ma niskie zapotrzebowanie na energię: do 15 kWh na każdy metr kwadratowy (15 kWh/m2) ogrzewanej powierzchni (to ważne: nie zawsze powierzchnia ogrzewana = powierzchnia użytkowa!). To jest zapotrzebowanie ROCZNE.

Przykładowo: dom pasywny o 150 m2 powierzchni ogrzewanej wymaga rocznie 2250 kWh. Dla porównania: gaz płynny kosztuje ok. 0,5 zł za 1 kWh więc roczne rachunki wyniosą około 1125 złotych.

Dom niskoenergetyczny ma zapotrzebowanie od 15 do 45 kWh/ m2/rok, a dom energooszczędny między 45 a 80 kWh/ m2/rok. Standardowy dom za to ma zapotrzebowanie na energię w wysokości 80-100 kWh/ m2/rok

Uwaga: każdy dom pasywny jest jednocześnie energooszczędny, natomiast dom energooszczędny niekoniecznie musi być pasywny.

Jak widać standardowy dom wymaga kilka razy więcej energii niż dom pasywny. Czy jednak warto zainwestować więcej w dom pasywny? Jak to policzyć?

OZC oraz charakterystyka energetyczna domu

I dochodzimy do opracowania projektu budowlanego.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego każdy nowo powstający dom musi posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej. Świadectwo wykonuje się na podstawie projektu budowlanego, a dzięki niemu można poznać koszty użytkowania domu. Natomiast OZC (Obliczenie Zapotrzebowania Cieplnego budynku) to metoda, która pozwala na dokładniejsze obliczenie ilości potrzebnej energii. OZC jest dokładniejsze, bo uwzględnia położenie budynku w konkretnej strefie klimatycznej, położenie względem stron świata, stopień osłonięcia budynku itp., a tych parametrów nie uwzględnia świadectwo charakterystyki energetycznej (ono "ocenia" dom w oderwaniu od lokalizacji).

Najważniejszym parametrem, z którym się spotkasz jest zapotrzebowanie na energię końcową EK. Ta wartość określa ile energii będzie potrzebował dom do utrzymania założonej temperatury (ogrzanie + wentylacja) oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Ten parametr podaje się w jednostce kWh/(m2rok) i to jest najważniejszy parametr z punktu widzenia użytkownika. Im mniejsza wartość EK tym mniej zapłacisz za życie w swoim domu.
Aby poznać roczne koszty trzeba pomnożyć wartość EK przez powierzchnię budynku i koszt 1 kWh energii (o tym będę jeszcze pisał niżej). Prawidłowo wykonany certyfikat energetyczny daje bardzo dużą dokładność oszacowania kosztów. Zwracam uwagę na słowo "prawidłowo" ponieważ w internecie można znaleźć dużo ogłoszeń, w których można kupić "certyfikat" za 30 czy 50 złotych... Sporządzenie dobrego certyfikatu musi kosztować więcej ponieważ wiąże się m.in. z gruntowną analizą naszego projektu. Nie traktujmy certyfikatu jako niepotrzebnego świstka - jeżeli certyfikat został wykonany błędnie to źle dostosujemy do niego moc urządzeń grzewczych i albo zapłacimy niepotrzebnie więcej za zakup i instalację lub zapłacimy więcej w rocznych rachunkach.

Spotkasz się także z parametrem EU (energia użytkowa) - jest to ilość energii, która jest potrzebna do utrzymania w budynku założonej temperatury i przygotowania ciepłej wody użytkowej, ale nie uwzględnia sprawności systemu grzewczego. Im mniejsze EU, tym budynek traci mniej ciepła (jest lepiej zaizolowany, bardziej nasłoneczniony, korzysta z wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, nie ma mostków termicznych itp.). Ten parametr warto brać pod uwagę porównując gotowe projekty domów ponieważ świadczy on o tym, czy budynek jest pasywny, energooszczędny czy też nie. Jeżeli na stronie danego biura projektowego nie ma informacji o EU to warto napisać lub zadzwonić i dopytać o wielkość tego parametru!

Najczęściej jednak spotkasz się z parametrem EP - wskaźnikiem rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Parametr ten zależy od szeregu czynników: wielkości domu, rodzaju bryły, lokalizacji, nasłonecznienia. Ten parametr jest ważny głównie dla projektantów, a oblicza się go mnożąc wskaźnik energii końcowej EK przez współczynnik, który przybiera różne wartości, w zależności od tego, czym będziemy ogrzewać dom:

Kolektory słoneczne 0
Biomasa 0,2
Fotowoltaika 0,7
Kocioł na węgiel, olej opałowy, gaz ziemny/płynny 1,1
Energia elektryczna 3,0

Przykład:

Dom wymaga dostarczenia 80 kWh energii na m2/rok (parametr EU). EK to EU po uwzględnieniu sprawności systemu grzewczego. Jeżeli dom ogrzewamy gazem z 90% sprawnością to EK wyniesie 88,9 kWh/ m2/rok. Jeżeli dom ma 100 m2 i ogrzewamy go gazem ziemnym to roczne koszty ogrzania i przygotowania ciepłej wody użytkowej wyniosą 88,9 * 100 * 0,3 (koszt 1 kWh gazu) = 2667 złotych.
A EP - Energia Początkowa? Współczynnik przy gazie wynosi 1,1 więc EP = 88,9 * 1,1 = 97,79 kWh m2/rok.

Drugi przykład. Ten sam dom (EU = 80 kWh/ m2/rok) z pompą ciepła o sprawności 300% (COP = 3,0).
EK wyniesie więc 26,6 kWh/m2/rok czyli 3 razy mniej. Koszty ogrzewania jednak będą tylko 2 razy niższe z uwagi na to, że cena 1 kWh prądu jest wyższa od 1 kWh gazu: 26,6 * 100 * 0,5 (koszt 1 kWh energii elektrycznej) = 1330 zł
A Ep? Współczynnik przy pompie ciepła wynosi 3,0 (ogrzewanie elektryczne) więc EP = 80 kWh/m2/rok.

Pomimo tego, że w obu przykładach wartości EP są podobne, to wartość EK i całkowity koszt ogrzewania ma znaczenie. Coroczne wydatki na ogrzewanie gazowe będą ok. 2 razy wyższe niż rachunki za prąd przy wskazanej pompie ciepła. Oczywiście trzeba pamiętać, że żaden parametr nie uwzględnia kosztów zakupu niezbędnego sprzętu i instalacji.
(Przy okazji - sprawność powyżej 100% to nic dziwnego. To parametr umowny - kiedyś sprawność wyliczało się na podstawie wartości opałowej paliwa. )

Z tego powodu parametr EP nie ma dla nas większego znaczenia ponieważ nie mówi nic o kosztach. Ma on za to znaczenie dla projektantów ponieważ nie można od 2017 roku wybudować domu jednorodzinnego o EP większym niż 95 kWh/m2rok (wcześniej wg warunków WT 2014: 120 kWh/m2rok) lub wielorodzinnego o EP większym niż 85 kWh/m2rok (wcześniej: 105 kWh/m2rok)
Oznacza to, że w teorii domy muszą być lepiej zaizolowane i ogrzewane bardziej efektywnie, co bezpośrednio przekłada się na wysokość kosztów budowy. W praktyce dochodzi tu do absurdów. Dom może mieć marne właściwości izolacyjne, ale mieć niski parametr EP na przykład z uwagi na zastosowanie biomasy jako paliwa.

Wyobraźcie sobie projekty dwóch identycznych domów energooszczędnych o EU = 50. Jeden z nich będzie ogrzewany wyłącznie kotłem na ekogroszek (współczynnik 1,1), a drugi wyłącznie elektrycznie (współczynnik 3,0). Oznacza to, że dom ogrzewany kotłem będzie miał EP = 60 (dla uproszczenia przyjmuję, że EK=EU), a elektrycznie aż 150, czyli... nie będzie możliwe jego wybudowanie ( EP jest większe od 95). A co będzie jak wstawię piec na biomasę (pellet)? Magicznie EP obniży się do wartości 10 ponieważ współczynnik przy biomasie wynosi tylko 0,2.

Więcej absurdów:

- Te wszystkie wymagania są potrzebne tylko do etapu uzyskania pozwolenia na budowę. Potem nikt tego nie kontroluje więc w praktyce można wybudować dom, który nie będzie spełniał żadnych parametrów i... pewnie tak się właśnie będzie działo.

- Łatwo jest obniżyć/oszukać parametr EP. Nie wolno ogrzewać domu samym prądem? W takim razie wstawiamy do projektu piec np. na olej. To, że potem kupimy najtańszy możliwy piec, a dom i tak będziemy ogrzewać prądem... kto to sprawdzi? Można też uwzględnić w projekcie kominek i napisać, że będzie się nim ogrzewało np. w 30% albo w 40%. Ale już nie w 50% bo kominek nie może być podstawowym źródłem ogrzewania :) Dzięki temu parametr EP może osiągnąć wartości poniżej wymaganych. Można wręcz wybudować dom z minimalną izolacją, wstawić piec na biomasę i cieszyć się pozwoleniem na budowę...

Dodatkowo plany są takie, aby od 2021 roku parametr EP wynosił w przypadku domu jednorodzinnego najwyżej 70 kWh/m2rok (wielorodzinny: 65 kWh/m2rok), co dodatkowo zwiększy koszty budowy domów lub... spowoduje jeszcze większe obchodzenie przepisów.

UWAGA: Temat siłą rzeczy muszę potraktować skrótowo. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ma 115 stron. Jeżeli szukasz więcej informacji zerknij do działu X "Oszczędność energii i izolacyjność ciepła" tego Rozporządzenia. Oprócz parametru EP w 2017 roku zmieniły się m.in. współczynniki przenikania ciepła ścian, stolarki okiennej, drzwi itp. Wiele informacji zawartych jest w różnorakich normach i ich poznanie jest nie tylko kłopotliwe (normy kosztują), co wręcz niemożliwe...

Dajcie znać czy wszystko co napisałem jest zrozumiałe. Temat jest trudny, przepisy skomplikowane, a nawet projektanci, z którymi rozmawiałem, nie do końca czują temat...
No i dajcie plusa ;)

#budujzwykopem
  • 14
@KrowkaAtomowka: Nigdy się tym nie interesowałem no i to mnie w ogóle nie pociąga. Poza tym robię już teraz za dużo rzeczy na raz i muszę odpędzać od siebie kolejne pomysły, które przychodzą mi do głowy :)
@chafer: Tutaj :) https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/uprawnienia-zawodowe/chce-zalatwic-sprawy-zwiazane-z-uprawnieniami-zawodowymi/proc_642-uprawnienia-do-sporzadzania-swiadectw-charakterystyki-energetycznej
rejestr wygląda tak: https://rejestrcheb.miir.gov.pl/rejestr-uprawnionych
Jak jesteś zainteresowany szczegółową ekspertyzą dotyczącą charakterystyki energetycznej i wskaźnikiem EP dla budynków o różnym przeznaczeniu, różnych źródłach ogrzewania oraz wytwarzania c.w.u. to odezwij się na prv
edit. wykonywanie świadectw charakterystyki energetycznej wymaga obowiązkowego OC w tym zakresie
@chafer: Kurde, dobrze że trafiłem na ten post... Czytam PCE 10x i mówię - ja pierd... 200m * 42kwh/m = 8400kwh rocznie a to prawie 4k za prąd rocznie przy dobrze ocieplonym domu, pompie ciepła itd ?!
Patrzę tu i widzę, że nie chodzi o Ep tylko o Ek... a Ek mam 19kwh/m2