[S.....1]

#gotologia --> obserwuj/czarnolistuj
Poprzednie wpisy

Od razu ostrzegam, że mogą pojawiać się tu spojlery z wszystkich części książki, pobocznych wydawnictw i serialu.

Wymarłe rody Westeros - Gardenerowie

Zanim Aegon Zdobywca łaskawie oddał Reach we władania Tyrellów, południowo-zachodnia część Westeros przez setki lat znajdowała się w rękach Gardenerów. Ród ten w prostej linii wywodził się od Gartha Zielonorękiego, legendarnego najwyższego króla Pierwszych Ludzi, który poprowadził ich z Essos do Westeros - niektóre podania przypisują mu bycie pierwszym człowiekiem w Westeros w ogóle, a nawet bycie bogiem. Garth miał nauczyć ludzi uprawiać ziemię, a gdziekolwiek się pojawiał, tam wyrastały gospodarstwa i sady. Czynił kobiety płodnymi, nastolatki zakwitały dzięki jego uśmiechowi, jego błogosławieństwo przynosiło mnogie ciąże, a ojcowie oddawali mu swoje dziewicze córki by zapewnić sobie bogate plony. Krótko mówiąc - Garth był klasycznym przykładem bóstwa urodzaju i płodności. Istnieje oczywiście także ciemna strona Gartha Zielonorękiego - według niektórych legend był mrocznym bogiem, który żądał krwawych ofiar by przynieść urodzaj, a także umierał każdej jesieni i odradzał się na wiosnę.

Niezależnie od tego która wersja jest prawdziwa, najważniejsze rody Reach przypisują sobie pochodzenie od Gartha (Starkowie również mogą od niego pochodzić*). Skupmy się jednak na linii wywodzącej się od najstarszego syna Gartha Zielonorękiego - Gartha Gardenera, czyli po prostu Ogrodnika.

* Jeden z synów Gartha - Brandon od Zakrwawionego Miecza - mógłby być przodkiem Starków poprzez pokrewieństwo z Brandonem Budowniczym (skojarzenie budowane oczywiście na tym samym imieniu, które jest rodowym imieniem Starków). Co ciekawe Północ odrzuca pogląd, iż Garth był najwyższym królem Pierwszych Ludzi. Królem miał być nieznany przodek rodu Dustinów z Barrowton.

Dynastia Ogrodników
Początek dynastii Gardenerów datuje się na początek Ery Herosów, co wskazuje na to, że Garth Zielonoręki musiał żyć co najmniej cztery tysiące lat (bardzo ładnie wpasowuje się w serię innych Wielkich Przedwiecznych jak Szary Król czy cesarze WCŚ władający przez tysiąclecia). Garth Gardener założył swoją siedzibę - Wysogród - na wzgórzu nad brzegiem Manderu. Nosił koronę z winorośli i kwiatów, zaś jego tronem było Dębowe Siedzisko, żywe krzesło wyryte w dębie zasadzonym przez jego ojca. Królestwo Gartha i jego potomków początkowo obejmowało tylko brzegi Manderu aż do ujścia i Wysp Tarczowych, ale z czasem zaczęło pokojowo rosnąć - poprzez pakty, małżeństwa i rozwiązywanie kłótni między pomniejszymi lordami, aż w końcu osiągnęło mniej więcej obecny kształt. Głównymi wrogami Reach stali się Dornijczycy i Żelaźni Ludzie (tak jakby coś zmieniło się do tej pory...), w walkach z którymi wsławili się i ginęli kolejni władcy.

Złoty wiek Reach przypada na rządy Gartha VII znanego jako Złota Ręka. Władał on przez ponad osiemdziesiąt lat, z czego większość przebiegała w pokoju. Przeprowadził on jednak kilka znaczących kampanii wojennych - obronił królestwo przed inwazją Dornijczyków, odbił Wyspy Tarczowe z rąk Żelaznych Ludzi, a w końcu pokonał Króla Skały i Króla Burzy w Bitwie Trzech Armii, a następujący po niej pokój przypieczętował małżeństwami i określeniem granic między królestwami.

'Inwazja' Andalów
Do Reach Andalowie dotarli stosunkowo późno - floty Arbor i Starego Miasta skutecznie broniły wybrzeża. Andalska burza zdążyła już wytracić swój impet zanim dotarła z Doliny (gdzie pierwotnie wylądowali Andalowie) do Reach. Andalowie wyhodowali także stadko pomniejszych władców, którzy popełnili ten sam błąd co Pierwsi Ludzie - zamiast się zjednoczyć, pogrążyli się w bratobójczych walkach. Mimo że Wysogród pieczołowicie przygotowywał się do odparcia inwazji, to nigdy do niej nie doszło. Na Dębowym Siedzisku zasiadało kolejno Trzech Mądrych Króli, którzy wobec Andalów prowadzili politykę asymilacji, a nie wojen. Garth IX przyjął na swój dwór septona i zezwolił na budowę pierwszych septów, jego syn Merle I przyjął Wiarę, zaś jego syn Gwayne V był pierwszym władcą Reach urodzonym jako wyznawca Siedmiu i pierwszym, którego pasowano na rycerza. Kolejni Gardenerowie brali sobie za żony andalskie księżniczki, a na służbę przyjmowali andalskich rycerzy. Jeden z nich - ser Alester Tyrell - został gwardzistą Gwayne'a V, zaś jego potomkowie stali się dziedzicznymi zarządcami Wysogrodu.

Kolejni władcy nie byli już tak szczęśliwi dla Reach. Królestwo pogrążyło się w wojnach ze wszystkimi sąsiadami. Gyles III podbił większość Krain Burzy, ale zaraz potem musiał zmierzyć się z atakiem Lannisterów, Dornijczyków i władców Dorzecza, co skończyło się śmiercią Gylesa na dyzenterię, a Reach ostatecznie nie zyskało nic poza narobieniem sobie wrogów i zbędnym rozlewem krwi.

Pierwszy upadek Gardenerowie przeżyli jednak pod rządami Gartha X. Miał on tylko córki, które wyszły za Manderly'ego i Peake'a. Gdy lordowie rozpętali wojnę domową o sukcesję w Reach, na królestwo napadli Lannisterowie, Durrandonowie i Dornijczycy, którzy złupili Wysogród i zniszczyli Dębowe Siedzisko. Przez dekadę Reach znajdowało się w rozkładzie, aż Osmund Tyrell opanował sytuację i koronował kuzyna Gartha, Merna VI. Reach zdołało się odrodzić, ale do czasów złotego wieku już nie powróciło.

Ostateczny upadek
Wszystko co dobre skończyło się wraz z inwazją Aegona Zdobywcy. Tę historię znamy zapewne lepiej. Połączone siły Gardenereów i Lannisterów starły się z pięciokrotnie mniejszym zastępem Targaryenów i nawet zdołały przełamać ich linie, ale wypuszczenie jednocześnie trzech smoków rozstrzygnęło bitwę na Polu Ognia. Wszyscy Gardenerowie spłonęli (jeden zmarł trzy dni po bitwie od oparzeń). W Reach nastał czas Tyrellów.

Pokłosie
Choć Gardenerowie nie istnieją w chwili rozpoczęcia sagi, to jednak mogą istotnie wpłynąć (lub już wpłynęły) na przyszłe wydarzenia:
- Tyrellowie pochodzą od Gartha Zielonorękiego tylko w linii żeńskiej i to poprzez małżeństwa z Gardenerami. Dla starych i potężnych rodów które mogą pochwalić się pochodzeniem w linii prostej (Tarlych, Rowanów, Hightowerów, Florentów) jest to powód do wysuwania pretensji do władzy nad Reach.
- Złote dłonie, monety bite przez Gardenerów, są wykorzystywane przez Królową Cierni do oszukiwania nieostrożnych rzemieślników i kupców, zaś przez Varysa do zasiania wrogości między Lannisterami a Tyrellami.
- Zakon Zielonej Dłoni (od herbu Gardenerów) powstał jeszcze w czasach przed Podbojem. Należeli do niego najlepsi i najbardziej cnotliwi rycerze. Ostatni oficjalni członkowie Zakonu zginęli na Polu Ognia, ale Manderly'owie nadal przypisują sobie przynależność do Zakonu (w końcu są rodem Pierwszych Ludzi z Reach, który został wygnany na Północ i to po nich została nazwana główna rzeka królestwa Ogrodników).

#got #graotron #gameofthrones #plio #asoiaf