Wybory Samorządowe 2018 - Krok po kroku
Co nieco informacji dotyczących zbliżających się wyborów samorządowych! Co zmieniło się w Kodeksie Wyborczym? Jak się wybiera dane organy władzy samorządowej?
Mrboo z- #
- #
- #
- #
- #
- #
- 0
- Odpowiedz
Co nieco informacji dotyczących zbliżających się wyborów samorządowych! Co zmieniło się w Kodeksie Wyborczym? Jak się wybiera dane organy władzy samorządowej?
Mrboo zJuż w najbliższą niedzielę 21 października Polacy w godzinach 7:00 - 21:00 wybiorą spośród ponad 191 tysięcy kandydatów min. radnych do Sejmików Wojewódzkich, Rad Miasta/Gminy, Rady Powiatu oraz Prezydentów/Burmistrzów/Wójtów. Wybory będą jednymi z ciekawszych i zaczynają swego rodzaju maraton wyborczy, gdyż w 2019 roku czekają nas dwie elekcje (Parlamentarne, a wcześniej do Parlamentu Europejskiego) i w 2020 roku maraton skończy się prezydenckimi. Prawie 3 lata temu miałem okazję opisać co nieco jak działają wybory parlamentarne tutaj: https://www.wykop.pl/link/2806...
Teraz postanowiłem zrobić to samo dla wyborów samorządowych, gdyż zaszło od tamtego czasu kilka zmian. Zaczynamy!
Co się zmieniło w prawie wyborczym?
Nowelizacja Kodeksu Wyborczego kilka znaczących zmian, takie najważniejsze jakie bym mógł wymienić:
- Limit kadencji (dwie kadencje maksimum) dla prezydentów miast liczone od tegorocznych wyborów oraz wydłużenie kadencji o 5 lat (dotychczas były to 4 lata)
- Mniej JOWów - dotychczas JOWy obowiązywały we wszystkich gminach z wyjątkiem miast na prawach powiatu. Po zmianach JOWy ostały się tylko w gminach do 20 tysięcy mieszkańców. Obecnie w gminach powyżej 20 tysięcy mieszkańców są wybory proporcjonalne z metodą D'Hondta
- Zmniejszenie list i inny typ karty do głosowania - Ucięto ilość kandydatów na listach, teraz komitet wyborczy może ich zgłosić tylko tyle ile mandatów jest w okręgu +2. Np. w okręgu 8 mandatowym komitet może zgłosić maksimum 10 kandydatów. Skrócenie list sprawiło, że zrezygnowano z "książeczki" na rzecz płachty (wszystkie komitety na jednej większej kartce)
- Zmiana definicji znaku "X" - jedna z najgorętszych zmian i najgłupszych - otóż ustawodawca stwierdził, że znak "X" to już nie "dwie linie przecinające się w obrębie kratki", a "co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki" - to rodzi duże wątpliwości i np. to wszystko będą ważne głosy:
Zamazanie kratki też będzie możliwe - to też jest głos ważny:
Ale jak ktoś zamaże kratkę nie w pełni i będą to tylko linie z jakimś małym pustym miejscem to można to uznać za znak "X"! Gdyż "X" to co najmniej dwie przecinające się linie w obrębie kratki ( ͡° ͜ʖ ͡°)
- Mniej głosowania korespondencyjnego - ucięto możliwość głosowania korespondencyjnego - zagłosują tylko osoby niepełnosprawne w znacznym lub umiarkowanym stopniu. Starsi wyborcy i z zagranicy już nie skorzystają z tej możliwości.
- Dwie komisje wyborcze - jedna z kolejnych nowości - od teraz będą dwie komisje wyborcze - pierwsza będzie siedzieć w dniu głosowania, a w sobotę odbierze materiały wyborcze (karty do głosowania, obwieszczenia, plomby itp.), zaś druga zacznie pracę po godzinie 21:00 i przekazaniu wszystkich dokumentów i protokołów przez pierwszą komisję.
- Obserwatorzy Wyborczy i więcej uprawnień mężów zaufania - dotychczas Kodeks Wyborczy wyróżniał jedynie mężów zaufania oraz obserwatorów międzynarodowych. Dołożono Obserwatora Społecznego - może on być wyznaczony przez organizacje lub fundacje, które w statucie mają min. "troskę o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego" - Obserwatorzy w porównaniu do mężów zaufania nie mogą wnosić uwag do protokołu oraz być obecnymi przy przekazywaniu protokołu przez obwodową komisję wyborczą. Poszerzono uprawnienia mężów zaufania - Będzie mógł wnosić uwagi do protokołu wymieniając konkretne zarzuty - być obecnym przy wszystkich pracach komisji (przed głosowaniem, w trakcie i po), a nawet obserwować moment przewożenia i przekazywania protokołu komisji wyżej
Zasady wyborów krok po kroku - jak wybierani są kandydaci, kto się dostaje tu i ówdzie.
Wybory do organu wykonawczego miasta/gminy (prezydent, burmistrz, wójt) - Wyborca musi wybrać jednego kandydata zakreślając przy nim znak "X" - Jeżeli dany kandydat zdobędzie przynajmniej 50%+1 głosów to zostaje prezydentem/burmistrzem/wójtem. Jeśli mniej to wtedy zarządzana jest dogrywka. W części gmin zamiast wyborów będzie plebiscyt, bo oprócz jednego kandydata...nikt inny się nie zgłosił - wtedy wyborca otrzyma kartke czy chce daną osobę na burmistrza i zaznacza "TAK" lub "NIE". Jeśli ten jedyny kandydat dostanie więcej głosów "NIE" wtedy prezydenta/burmistrza/wójda wybiera rada miasta/gminy.
Wybory do Sejmików Wojewódzkich - Wyborca musi wybrać jedną listę oraz jednego kandydata i w odpowiednim miejscu dać "X" - w podziale mandatów biorą udział te komitety, które w skali województwa przekroczyły próg 5% głosów. Choć należy pamiętać, że w związku z małymi okręgami ten realny próg wynosi o wiele więcej. Na przykład w okręgu 7-mandatowym już 9% głosów może nie wystarczyć. Ale polecam dwa wzory z nauk politycznych:
- Próg wyłączenia - najwyższy możliwy próg głosów dla komitetu przy najbardziej niesprzyjających okolicznościach (rozkład głosów itp.) - wzór: Te=1/(m +1 ) - gdzie "m" to to liczba mandatów w okręgu. Oczywiście to wzór dla metody D'Hondta. Inny wzór na liczenie wyłączenia w okręgu to: Te=100%/m+1 - tu ponownie "m" to liczba mandatów w okręgu.
- Próg włączenia - najniższy możliwy próg głosów dla komitetu przy najbardziej sprzyjających okolicznościach - wzór: 1/(m+p-1), gdzie "m" - liczba mandatów w okręgu, "p" - liczba list zarejestrowanych w okręgu
Jak już ustali się które komitety przekroczyły 5% w województwie to liczy się mandaty dla każdego okręgu osobno. Czyli np. Okręg 1 liczymy głosy z tego okręgu i przekładamy na mandaty. Czym jest D'Hondt? We wcześniejszym znalezisku to jest, ale...skopiuje, bo po co mam znowu omawiać to samo ;)
"Podział na mandaty następuje w okręgach wyborczych. Metoda, jaka została przyjęta to metoda D'Hondta. Choć historia polskiego systemu wyborczego pamięta także stosowanie innych metod - Hare-Niemeyer (1991 rok) oraz zmodyfikowany Saint-Lague (2001-2002), który pierwszy dzielnik miał 1,4 - zaś sama ordynacja była wprowadzona "politycznie", by zatrzymać idący po absolutną większość SLD.Samego D'Hondta najlepiej wytłumaczyć po prostu na…przykładzie z przeszłości. Przyjrzyjmy się okręgowi nr 39 do Sejmu - jest to okręg poznański, gdzie do przydzielenia jest 10 mandatów - w wyborach z 2011 roku warunki udziału w podziale mandatów (5% lub 8% dla koalicji w skali kraju) spełniały następujące komitety: PiS (lista nr 1), SLD (lista nr 3), Ruch Palikota (lista nr 4), PSL (lista nr 5) oraz PO (lista nr 7). By przydzielać mandaty dzielimy liczbę głosów oddaną na daną listę przez kolejne liczby naturalne - tak:
Po uzyskaniu takich wyników szeregujemy kolejne największe liczby:
1. 220 354 - lista nr 7
2. 110 177 - lista nr 7
3. 76 772 - lista nr 1
4. 73 451,333 - lista nr 7
5. 55 088,5 - lista nr 7
6. 46 750 - lista nr 4
7. 44 070,8 - lista nr 7
8. 38 386 - lista nr 1
9. 36 725,6667 - lista nr 7
10. 33 764 - lista nr 3
11. 31 479,1429 - lista nr 7
12. 27 544, 250 - lista nr 7
A mandatów jest 10 więc:
Lista nr 7 ma 6 mandatów
Lista nr 1 ma 2 mandaty
Lista nr 3 oraz 4 ma po jednym mandacie
I tak, jakby ten okręg nie był 10 mandatowy, a 12 mandatowy to kolejne mandaty dwa by zdobyła lista nr 7 (zakładając identyczny wynik głosowania)."
Też nie zdziwicie się jak zobaczycie, że komitet który w województwie zdobył powiedzmy 8% głosów ma 4 mandaty, a komitet z 10% poparciem województwa ma 3 mandaty. Urok liczenia D'Hondta w okręgu wyborczym, a nie ogólnowojewódzko.
Wybory do rady gminy do 20 tysięcy mieszkańców - Wyborca zaznacza "X" przy nazwisku jednego kandydata. Mandat zdobywa ten, który zdobędzie największą względną ilość głosów (nie musi być ponad 50%)
Wybory do Rady gminy/miasta powyżej 20 tysięcy mieszkańców i Rad Dzielnic w Warszawie - Metoda jest identyczna jak w Sejmikach Województwa. Mandaty ma szanse zdobyć ten komitet, który przekroczył 5% w gminie/mieście/Dzielnicy Warszawy, ale same mandaty są wyliczane w okręgach wyborczych metodą D'Hondta którą wyżej zaprezentowałem.
Też ważna uwaga ode mnie: Numer na liście nie decyduje o tym, że choćby kandydat nr. 1 wbija od razu do Rady czy Sejmiku. Do danego organu z list wchodzą kandydaci z największą ilością głosów - nie moja wina, że wy i inni Polacy głosujecie na te "znienawidzone" jedynki...
FAQ - Najczęściej zadawane pytania:
1. Jestem zameldowany w mieście X i dopisałem się do rejestru wyborców w mieście Y. Jeżeli dopisałem się na wybory samorządowe do rejestru wyborców w mieście Y to czy w kolejnych wyborach, będę mógł w mieście Y głosować - czy będę musiał znowu wszystko załatwiać?
Odp: "Dopisanie do rejestru wyborców powoduje, że już we wszystkich kolejnych wyborach będziemy z urzędu przypisani do tej miejscowości, do której rejestru się dopisaliśmy"
2. Gdzie będę mógł obejrzeć wyniki na żywo?
Odp: Z czasem wyniki będą pojawiać się na stronie: https://wybory2018.pkw.gov.pl/... - wstępne sondażowe wyniki będą już o 21:00 w TVP, TVN i Polsacie - badanie exit-poll przeprowadzi Ipsos.
3. Gdzie znajdę programy kandydatów na prezydenta, radnego itp.?
Odp: Niestety musisz szukać na własną rękę, nie ma strony która by segregowała wszystkie programy kandydatów - jeżeli dany kandydat nie opublikował nic, a nic czy to na fejsie czy na stronie - to walić takiego kogoś! Niestety lub stety wybory samorządowe to ten typ wyborów, gdzie ciężko raczej dać "ogólnopolski" program dla wszystkich gmin z wyjątkiem prymitywnego: "J---ć komitet U", "J---ć komitet Y" itp.
4. Gdzie znajdę swoją komisję wyborczą?
Odp: Większość gmin/miast udostępnia takie jakby wyszkukiwarki na swoich stronach BIP, ale polecam również po prostu zapoznanie się z obwieszczeniem dot. podziału na obwody. Zaś w ostateczności możesz znaleźć je tutaj: https://wybory2018.pkw.gov.pl/...
5. Ta cisza wyborcza to co to jest? Czy jak zerwę plakat to łamię ciszę?
Odp: TAK! Łamiesz...a czym jest cisza? Od soboty do końca głosowania nie można promować kandydatów, a najlepiej w ogóle nic nie gadać o tych startujących w wyborach. Tak po prostu - musimy na ten czas się zamknąć! Choć nie zdziwię się, jak na twitterze znowu będzie "bazarek".
6. Czy musieliśmy tyle czytać? Coś dla mniej oczytanych? Daj jakieś obrazki/filmiki!
Odp: Jasne! Polecam filmiki Państwowej Komisji Wyborczej!
Kogo wybieramy w gminie?
Więcej filmików na oficjalnym kanale Państwowej Komisji Wyborczej :)
https://www.youtube.com/channe...