AMA z dr Pawłem Grzesiowskim. Koronawirus - fakty i mity.

W ostatnich dniach wykryto kilkanaście przypadków zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, czy to już początek epidemii w Polsce? Wiele osób wpada w panikę, odwołuje wyjazdy, robi zapasy, szykuje się jak na wojnę. Czy to dobra taktyka? Jakie są najskuteczniejsze sposoby walki z epidemią?

W ostatnich dniach wykryto kilkanaście przypadków zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, czy to już początek epidemii w Polsce? Wiele osób wpada w panikę, odwołuje wyjazdy, robi zapasy, szykuje się jak na wojnę. Czy to dobra taktyka? Jakie są najskuteczniejsze sposoby walki z epidemią? Uczmy się od tych, którzy już przeżyli pierwszą falę zachorowań, przygotujmy się na ten czas, aby nie dać się zaskoczyć.

Pierwsza epidemia w moim życiu zawodowym pojawiła się, gdy byłem jeszcze na stażu. Zaraz po ukończeniu studiów, rozpocząłem pracę w szpitalu dziecięcym w Warszawie. Po dwóch miesiącach pracy na oddziale wystąpiło kilka przypadków ciężkiej infekcji u noworodków. Okazało się że był to gronkowiec, który na dodatek był oporny na antybiotyki penicylinowe.  Ponieważ byłem najmłodszy na oddziale szefowa, pani profesor, poleciła mi przygotować tak zwaną prasówkę czyli przegląd bieżącej literatury naukowej na temat gronkowca i epidemii na oddziałach noworodkowych. No i tak się zaczęło. Poszedłem do zakładu mikrobiologii i do biblioteki po informację. To był 1989 rok. NIE BYŁO INTERNETU. Po kilku nocach spędzonych nad książkami, zaczęła się moja przygoda z zakażeniami i chorobami zakaźnymi. Od tego czasu wielokrotne doświadczałem na swojej drodze różnych sytuacji, gdy bakterie czy wirusy powodowały liczne zachorowania i pojawiały się nowe groźne choroby albo wracały stare. 

W ciągu ostatnich 30 lat, bo tyle pracuję w zawodzie, byłem świadkiem epidemii wirusów zapalenia wątroby typu B, potem C, HIV, wąglika, eboli,  ptasiej grypy, świńskiej grypy, odry, SARS, MERS, denga, ZIKA , Klebsiella NDM i wiele innych, aż wreszcie pojawił się nowy koronawirus SARS-2. Można powiedzieć, że epidemia dla ludzkości to nie jest nic nowego, ale od czasu pokonania ospy prawdziwej, takiej epidemii, która zagraża całemu światu nie było i kiedy Światowa Organizacja Zdrowia 2 lata temu po raz pierwszy ogłosiła, że może nadejść nieznana jeszcze choroba X większość z nas potraktowała to jako ostrzeżenie, ale nie jako przepowiednię, która może spełnić się bardzo szybko. 

Dziś już wiemy że COVID-19 może być taką chorobą, ponieważ ma bardzo niebezpieczne cechy, które powodują że Wirus może zaatakować bardzo dużą część ludzkości, wywołać powikłania u wielu chorych, a u części prowadzących do śmierci. Wirus może rów już zaatakować i naruszyć nasze życie w różnych dziedzinach, od relacji społecznych i rodzinnych aż po gospodarkę i ekonomię. 

Co sprawia, że ten maleńki kawałek RNA ma taki ogromny potencjał niszczycielski, jak powstrzymać epidemię? Jak powinien zachować się każdy z nas? Na te i inne pytania spróbuję odpowiedzieć w poniższym AMA. Zapraszam wszystkich, obiecuję, że żadne rozsądne pytanie nie pozostanie bez odpowiedzi.

[cerastes]

Witam
1/ Jak Pan ocenia potencjał epidemiologiczny wirusa covid-19 w Polsce?
2/ Czy GIS przeprowadził symulację dynamiki możliwej epidemii? Czy są jakieś określone progi liczby zarażonych których przekroczenie uruchomi dodatkowe procedury? Np. Blokada miast i przymusowa kwarantanna.
3/ Ile w tym momencie jest dostępnych w skali kraju łóżek na oiomie?

[drPGrzesiowski]

@cerastes: Nie jestem pracownikiem inspekcji sanitarnej, więc nie mogę odpowiedzieć na te pytania, ale wiem, że władze i nadzór sanitarny opracowują różne scenariusze na wypadek epidemii. Polecono szpitalom przygotowanie rezerwowych łóżek i miejsc intensywnej terapii. Są plany wydzielenia całych szpitali dla chorych z koronawirusem. Tyle mogę powiedzieć.

[alpag]

Czy zarażenie koronawirusem można przejść całkowicie bezobjawowo? Osoba może nawet nie być świadoma, że była chora?

[drPGrzesiowski]

@alpag: Wiele dzieci ma bardzo nieznaczne objawy infekcji a znaleziono u nich wirusa w nosie i w gardle. Natomiast u dorosłych zwykle objawy są bardziej nasilone.

[hu-nows]

Jak wysokie jest ryzyko zakażenia przy używaniu w pracy wspólnych przedmiotów - np. klawiatury, telefony, sprzęty kuchenne, auto służbowe wymieniane pomiędzy pracownikami itp. Przecierać wszystko spirytusem lub alkoholem izopropylowym?

[drPGrzesiowski]

@hu-nows: Klawiatury, telefony, sprzęty często dotykane mogą stanowić ryzyko zakażenia, dlatego należy je regularnie przecierać chusteczką nasączoną środkiem dezynfekcyjnym.

[kabzior]

Co sądzi Pan o przypadkach gdy pacjent niby wyzdrowiał, a jednak potem okazało się, że nie?
Czy jest to Pana zdaniem po prostu zakażenie wtórne?
Czy może sytuacja jest bardziej skomplikowana i jest to nadkażenie już zmutowaną wersją wirusa?
Czy też może jak postulują niektórzy badacze wirus przechodzi w formę utajoną rezydując np w płynie mózgowo-rdzeniowym i czeka na dogodne warunki (obniżenie odporności) i namnaża się ponownie?

[drPGrzesiowski]

@kabzior: jest bardzo mało raportów na temat powtórnych zakażeń, dlatego nie budowałbym na nich, żadnych daleko idących wniosków. Absolutna większość chorych po ustąpieniu objawów, nie zakaża się powtórnie. Nie zaobserwowano w żadnym kraju nawej wersji wirusa, która byłaby tak silnie zmutowana, że może wywoływać powtóne zakażenia. Nie ma żadnych naukowych danych na temat istnienia wirusa w płynie mózgowo-rdzeniowym w formie utajonej

[kozol]

To może pytanie "na zaś" :
1. Gdy zauważę u siebie pierwsze objawy zakażenia, a nie mam pewności czy to korona wirus - co robić? Przy założeniu, że nie byłem za granicą w ostatnim czasie. Inaczej jakie są wytyczne jeżeli chodzi o odpowiedzialne zachowanie w tej sytuacji? Dodam, że zazwyczaj nie odwiedzam lekarza, gdy choruję - po prostu "trenuję" organizm i tradycyjnymi metodami zwalczam choroby.
2. Kiedy objawy świadczą, że powinienem odwiedzić

[drPGrzesiowski]

@kozol:

1,2.Jeśli masz łagodne objawy nie musisz iść do lekarza. Jeśli potrzebujesz zwolnienie, najlepiej zadzwoń, bo dziś możliwe jest wystawienie zwolnienia drogą elektroniczną. Jeśli masz jakieś inne problemy - np. duszność albo ból w klatece piersiowej powinieneś zgłosić się bezpośrednio do szpitala zakaźnego albo zadzwonić do najbliższej stacji sanepid.

3. To kluczowe pytanie. Najwięcej przypadków zakażenia koronawirusem dotyczy członków rodzin osób zakażonych, dlatego postępowanie w warunkach domowych ma kluczowe znaczenie

[n.....a]

@drPGrzesiowski

Dzień dobry,
czy w związku aktualną sytuacją i szybko rosnącą liczbą zachorowań warto wstrzymać się ze szczepieniem niemowląt, czy nie dać się zwariować i iść zgodnie z kalendarzem szczepień

[drPGrzesiowski]

@nama: Nie ma żadnych powodów ażeby odraczać szczepienia w tej chwili. Jeśli wokół będą zakażenia na masową skalę, wtedy można rozważyć przełożenie szczepienia na inny termin, ale głównie z powodu unikania wizyt w przychodni aby nie dać wirusowi szansy na zakażenie.

[Kapitan_Marchewa]

Panie doktorze, czy prawdą jest że tabletki do ssania z cynkiem mogą spowalniać namnażanie się wirusa w ustach i gardle?

[drPGrzesiowski]

@Kapitan_Marchewa: od kilku lat cynk jest promowany jako środek wspomagający w infekcjach dróg oddechowych, ale nie ma żadnych badań które potwierdzają skuteczność przeciw koronawirusowi. Traktuję cynk jak jeden z suplementów diety, a więc środek do poprawy / utrzymania zdrowia a nie leczenia

[E.....l]

@drPGrzesiowski -Jestem astmatykiem, od urodzenia. Czy ja, jako 25 letni chłopak z astmą pod kontrolą (stosuje glikortykosteroidy) mam się czego bać? ( ͡° ͜ʖ ͡°)

@mathmed - Skoro i pan jest lekarzem to i do pana skieruje to pytanie. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[drPGrzesiowski]

@Eskeel: Astma jest przewlekłą chorobą płuc i niestety stanowi podwyższone ryzyko powikłań. Dlatego powinien się Pan chronić przed kontaktem z osobami chorymi na koronawirusa. Wiek ma tu jednak duże znaczenie i w grupie wiekowej poniżej 30 roku życia liczba powikłań jest niska.

[g.....3]

@drPGrzesiowski
Włoskie media coraz częściej pokazują chiński przykład, jako jedyny skuteczny sposób na walkę z koronawirusem.
Jakie metody walki z epidemią powinna stosować Polska?

https://www.corriere.it/esteri/20_marzo_09/coronavirus-wuhan-nuovi-casi-6b1bdccc-61eb-11ea-9897-5c6f48cf812d.shtml?refresh_ce-cp

[drPGrzesiowski]

@gruby333: Uważam, że działania podjęte w Chinach sprawdziły się. Mam na myśli ścisłą kwarantannę, maksymalne wykorzystanie usług za pośrednictwem sieci internetowej, a także bardzo szybka diagnostyka i izolacja chorych,

[rakiwo]

@drPGrzesiowski 1. Czy koronawirus może podobnie jak Hiszpanka wywołać burzę cytokin, co w przypadku Hiszpanki spowodowało, że 2 fala zarażeń dotykała w znaczącym stopniu ludzi zdrowych i młodych?
https://goodspy.pl/index.php/2020/03/09/koronawirus-ma-cechy-hiszpankiwirusa-ktory-100-lat-temu-zabil-50-milionow-ludzi/

[drPGrzesiowski]

@rakiwo: Koronawirus wywołuje burzę cytokinową u tych pacjentów u których dochodzi do zapalenia płuc. Na terenie płuc a później w całym organiźmie dochodzi do nadreakcji immunologicznej i uszkodzenia w ten sposób nie tylko płuc ale też innych organów.