Ile kosztują Królowie i Królowe?
Na początek napiszę ile będzie kosztowało utrzymanie dworu Bronisława Komorowskiego w 2013 roku - otóż będzie to kwota oscylująca na poziomie 179 milionów złotych czyli jakieś 43 miliony euro (mniej-więcej).
W Europie mamy osiem państw, które funkcjonują jako monarchie konstytucyjne. Rolę prezydenta sprawuje w nich król lub królowa, za co pobiera wynagrodzenie z budżetu państwa. Większość wydatków służy pokryciu kosztów utrzymania dworu i z tego powodu są one odpowiednio wysokie. Niżej przedstawiam zasady finansowania oraz wysokość pensji monarchów w Europie w roku 2012.
Belgia
Na tronie w Belgii, od 9 sierpnia 1993 roku zasiada Albert II z dynastii Koburgów. Wynagrodzenie tego monarchy za sprawowanie funkcji królewskiej nazywa się listą cywilną (
The Civil List). Jego podstawę na cały okres panowanie wyznacza prawo z 6 listopada 1993 roku. Artykuł 1 tego dokumentu określa kwotę bazową na poziomie 6 048 604 euro. W związku ze wzrostem CPI oraz zmianą wysokości płac, wartość ta powinna być waloryzowana - w roku 2012 wynosiła 10 388 000 euro i ma służyć głównie na pokrycie wynagrodzeń personelu (ok. 70%), utrzymanie rezydencji, wyjazdy, środki transportu, koszty administracyjne.
Ponadto, król Albert II posiada liczne nieruchomości, których przychód stanowi jego osobistą własność. Całkowitą wartość prywatnego majątku Alberta II Pałac Królewski szacuje na kwotę 12 500 000 EUR. Członkowie Belgijskiej rodziny królewskiej również mogą liczyć na wynagrodzenia rządowe a są to tak zwane "dotacje" wyznaczone w drodze ustaw (w 2012 kwota wyniosła: 1 829 454 euro)
Dania
Królową Dani jest od 1972 roku Królowa Małgorzata II, której roczne wynagrodzenie pochodzące z budżetu państwa nazywa się apanażem. Podstawą płacy duńskiej królowej jest Act no. 491 z 7 czerwca 2001 roku, zwany Aktem Listy Cywilnej. Wysokość wynagrodzenia waloryzuje się dwa razy do roku na podstawie dynamiki wzrostu płac pracowników sektora publicznego. W październiku 2012 roku roczna pensja królowej wynosiła 75 100 000 DKK (10 078 034 euro) a 10% z tej kwoty, czyli 1 007 803 euro otrzymuje Książę Consort, jej małżonek. Część wynagrodzenia przysługującego duńskiej parze królewskiej przeznaczona jest na pokrycie wynagrodzeń personelu, administracji, utrzymania nieruchomości oraz prywatne wydatki. Rząd Danii pokrywa wydatki królowej związane z utrzymaniem posiadłości od zewnątrz, ich renowacją oraz modernizacją.
Hiszpania
Król Hiszpanii Juan Carlos rozpoczął swoje panowanie w roku 1975 i od tego czasu pełni również funkcję głowy państwa. W wypełnianiu obowiązków wspomaga go dwór królewski. Wynagrodzenie dla rodziny królewskiej oraz dworu gwarantują artykuł 65 oraz 134 Konstytucji Hiszpanii, zgodnie z którymi każdego roku, w ustawie budżetowej, rząd wskazuje kwotę, która ma zostać przyznana królowi. W 2012 roku wynosiła ona 8 264 280 euro. Pomimo iż hiszpańska Konstytucja pozostawia królowi swobodę w kwestii organizacji swojego budżetu, jego wydatki muszą być zgodne z rozporządzeniem królewskim nr 434/1988 z dnia 6 maja 1988 roku oraz aktualnymi zmianami. Ze wskazanego dokumentu wynika, że dotacja rządowa ma służyć m.in. pokryciu kosztów wynagrodzeń oraz ubezpieczenia społecznego dla pracowników dworu, wydatków codziennych oraz tych, związanych z pełnieniem funkcji reprezentacyjnej (transport, wystawne obiady, kolacje, zakwaterowanie). Dwór nie stanowi jednostki administracji państwowej, jednakże, wysokość pensji na poszczególnych stanowiskach związana jest z odpowiadającymi im państwowym miejscom pracy. Na przykład zarządca całego dworu otrzymuje wynagrodzenie odpowiadające płacy ministra.
Holandia
Tron holenderski od 1980 do 2013 (kwiecień) obejmowała królowa Beatrycze. Wynagrodzenie dla niej, typowanego na następcę tronu jej syna księcia Willema-Alexandra oraz jego żony księżnej Maxim gwarantuje konstytucja. Suma dotacji rządowych przyznanych rodzinie królewskiej w budżecie na 2012 rok wyniosła 39 473 000 euro a kwota ta dzieli się na trzy części:
- wynagrodzenia członków rodziny królewskiej,
- dotacje z przeznaczeniem głównie na wynagrodzenia pracowników i koszty utrzymania,
- dodatek na opłacenie m.in. służb ochrony, wizyt oraz renowację.
Luksemburg
Rolę głowy rodziny królewskiej Luksemburga od dnia 7 października 2000 roku sprawuje Wielki Książe Luksemburga Henryk. Na tron wstąpił on po abdykacji swojego ojca, Wielkiego Księcia Luksemburga Jana. Prawo do wynagrodzenia gwarantuje panującemu artykuł 43 Konstytucji z 1948. Według przepisów, podstawowa wartość listy cywilnej wynosi 300 000 LUF (franków luksemburskich, zastąpionych przez euro w 2002 roku). Zmiana tej kwoty może nastąpić tylko z mocy prawa, na początku panowania każdego królestwa. Suma wszystkich wydatków łącznie z tak zwaną listą cywilną, wyniosła 8 756 638 euro w 2012 roku.
Norwegia
Król Harald V Glucksburg panuje od 17 stycznia 1991 roku. Zarobki rodziny królewskiej ustala Ministerstwo Administracji Rządowej, Reformy i Spraw Kościoła (FAD). Wysokość dotacji dla monarchii w roku 2010 zawiera odpowiednie rozporządzenie rządowe na lata 2009-2010 w rozdziale 1 pod pozycją 50 oraz 51. Pierwsza suma pieniężna ma służyć pokryciu kosztów administracyjnych związanych z wykonywaniem funkcji głowy państwa, wynagrodzeniami pracowników, eksploatacją oraz utrzymaniem i rozwojem własności państwowych. Celem drugiej jest finansowanie specjalnych projektów dworu. W 2010 roku pozycja 50 wyniosła 142 509 000 NOK (17 240 789 euro), a 51 – 1 500 000 NOK (181 471 euro). W sumie król Harald V Glucksburg otrzymał z budżetu 144 009 000 NOK (17 422 260 euro). Oprócz wynagrodzenia z budżetu, król osiąga także dochody z tytułu wynajmu mieszkań dla pracowników zamku królewskiego. W 2010 z tego źródła uzyskał on 173 580 NOK (21 129 euro). Pozostałe przychody w tym samym roku utworzyły opłaty administracyjne (np. zwiedzanie zamków królewskich) na poziomie 237 250 NOK (28 703 euro) oraz zwroty wynikające np. z przepisów prawa podatkowego o łącznej wartości 342 898 NOK (41 484 euro). Osobne fundusze przeznaczone są na wynagrodzenia personelu następcy tronu Norwegii, księcia Haakona oraz jego żony, księżnej Mette-Marit. Ich łączną kwotę w 2012 roku ustalono na poziomie 16 428 000 NOK (1 987 465 euro) z czego 15 728 000 NOK (1 902 779 euro) wynikało z rozporządzenia na lata 2009-2010 rozdział 1, pozycja 50.
Szwecja
Tron szwedzki od 15 września 1973 roku należy do króla Karola XVI Gustawa, u którego boku zasiada królowa Sylwia. Oprócz sprawowania naczelnych funkcji państwowych i zarządzania dworem, do ich obowiązków należy utrzymanie oraz ochrona królewskiego dziedzictwa kulturowego a także promowanie kultury narodowej na świecie. Na administrację dworu (w tym wynagrodzenia pracowników), rodzina królewska otrzymuje od państwa dotację zwaną tak samo jak w Danii, czyli apanażem. W 2012 roku jej wysokość wynosiła 63 700 000 SEK (6 250 000 euro) a 57% płacy króla przeznaczone jest na zarządzanie dworem. 19% stanowi budżet królowej Sylwii. Natomiast 6% apanażu otrzymuje najstarsza córka pary królewskiej – księżniczka Wiktoria. Pozostała część dotacji, czyli 18% służy pokryciu kosztów utrzymania stajni królewskich. Wydatki związane z administracją pałacu tylko częściowo pokrywa państwo. Pozostałe fundusze na ten cel pochodzą z przychodu z wynajmu, leasingu, wycieczek turystycznych oraz działalności sklepów z pamiątkami. Niemniej jednak, w 2010 roku, na administrację pałacu król otrzymał od rządu 61 200 000 SEK (6 010 000 euro).
Wielka Brytania
Królowa Elżbieta II na brytyjskim tronie królewski zasiada od 2 czerwca 1953 roku a państwo wypłaca jej wynagrodzenie w postaci listy cywilnej oraz dotacji. Rodzina królewska czerpie ponadto korzyści finansowe z posiadłości ziemskich. Historia listy cywilnej sięga w Wielkiej Brytanii XVIII wieku. Od tego czasu monarcha na wydatki własne oraz związane z utrzymaniem dworu otrzymuje z budżetu państwa ustalone wynagrodzenie. W zamian za to, zyski generowane przez spółki królewskie trafiają do skarbu państwa. W 2010 wynosiły one 210 700 000 GBP. W okresie 1990-2000, w związku z wypłatami listy cywilnej skarbiec królewski zgromadził oszczędności w kwocie 35 600 000 GBP (40 080 000 euro). Ta sytuacja sprawiła, że na okres 2000-2010 wynagrodzenie od państwa dla królowej zostało zamrożone. Stąd, wysokość listy cywilnej utrzymywała się na stałym poziomie 7 900 000 GBP (8 890 000 euro). W 2010, podobnie jak w latach poprzednich, płaca królowej okazała się niewystarczająca i musiała ona zaciągnąć z rezerw kwotę 5 600 000 GBP (6 300 000 euro). Duże potrzeby finansowe wynikają z wysokich kosztów utrzymania personelu dworskiego, którego łączna wartość wynagrodzeń w 2010 roku wyniosła 10 200 000 GBP (11 480 000 euro). Wydatki Pałacu Buckingham w roku podatkowym 2012/2013 wyniosły 33,3 miliony funtów (168,5 mln złotych).
Podsumowując: utrzymanie Bronisława Komorowskiego oraz jego "dworu" kosztuje więcej niż wszystkich dworów królewskich w Europie i tylko Holenderska Rodzina Królewska pod kątem wydatków niebezpiecznie zbliża się do "naszego władcy".
Tabelka za rok 2011:
Informacje pochodzą z oficjalnych stron internetowych dworów królewskich.
Komentarze (27)
najlepsze
I tak np. bycie zwierzchnikiem sił zbrojnych niesie ze sobą spore koszty: wyspecjalizowany personel, środki bezpiecznej łączności, dodatkowe pomieszczenia, tajne kancelarie itp itd. Każda kolejna rola, np. uprawnienia w stanach
Komentarz usunięty przez moderatora
Brzmi nieźle.
@daimos: "twoje" zestawienie, którego źródła nie podałeś, sporządzili spece z Sedlak & Sedlak w listopadzie 2011 roku, a tabelka, którą zalinkował @excavtio również pochodzi z ich artykułu. I raczej nie możesz pisać, że to informacje o wydatkach z 2012 roku.
A teraz najważniejsza
Komentarz usunięty przez moderatora