[kossakov]

22 stycznia 1945 "Ivan" wciąż nie panował w Brodnicy, a na przedmieściach trwały zażarte walki. Do lokalnej legendy przeszedł bój obsługi ciężkiego karabinu maszynowego jaki Niemcy zainstalowali na poddaszu domu dróżnika na Niskim Brodnie. W rzeczywistości były tam co najmniej dwa gniazda ciężkich karabinów maszynowych; jedno rzeczywiście w stojącym do dziś domu dróżnika, natomiast drugie około 200 merów dalej, na nasypie kolejowym, przed Księżym Lasem. Całkowicie panowały nad podejściami do wysokiego nasypu kolejowego i płaską, szeroką lodową płaszczyzną jeziora. Kilka drużyn 357 Dywizji Piechoty zawzięcie broniło cmentarnego wzgórza (atakowane przez Drwęcę od strony ul. Łaziennej) lecz nie o nie tu chodziło, a osłonę drogi na Tivolę - Grudziądz. Czerwonoarmiści ponosili tu wyjątkowo duże straty. Dlaczego? Otóż przed południem bolszewiki zajęli pobliskie zabudowania Domeny Zamek wraz z potężną gorzelnią, gdzie znajdowało się kilka wielkich kadzi z nie do końca .przedestylowanym spirytusem. Owe wielkie zbiorniki miały w wielu miejscach przestrzeliny od zbłąkanych kul karabinowych, więc śmierdząca breja rozlewała się coraz bardziej, jej gryząca woń roznosiła się intensywnie, kusząc rosyjskich żołnierzy. Wkrótce całe ich grupy zamiast ścigać Niemców przyłączyły się do „degustacji”, zaś co bardziej zapobiegliwi podstawiali najdziwaczniejsze naczynia aby „ratować” lejący się spirytus… Po jednym kubku takiego badziewia mogli nawet widzieć Stalina w aureoli, ale nie gniazda rkm przy murze cmentarza... Późnym popołudniem, pod osłoną batalionów 542 Dywizji Grenadierów Ludowych gen Huen rozkazał wycofać artylerię i piechocie z miasta oraz jego obrzeży, po czym przeszli do Kruszyn, zaś artylerzyści ruszyli do Festung Graudenz (twierdzy Grudziądz)... Brodnica znalazła się we władaniu bolszewików. Już następnego dnia zaczął się wielki rabunek (na początek cała sieć energetyczna śródmieścia 8 ton linki!), aresztowania, gwałty, podpalenia...

Piotr Grążawski
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=3233051516920603&set=a.1433161820242924&type=3

#brodnica #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #drugawojnaswiatowa #piotrgrazawski