Po Tippeligaen, Allsvenskan, przyszła kolej na wizytę w kraju skąd poc... (@R.....y)

Po Tippeligaen, Allsvenskan, przyszła kolej na wizytę w kraju skąd pochodzi legendarny napastnik Jari Litmanen. Czyli dziś słówko, bądź 1030 słów o fińskiej piłce, a właściwie o ich lidze, czyli - "Veikkausliiga”. Na sam początek kilka słów wstępu o fińskiej piłce, bo w nie jest to najpopularniejszy sport w kraju (za taki uchodzi hokej na lodzie).Piłkę do Finlandii sprowadzili angielscy marynarze a pierwszy mecz piłki nożnej odbył się w latach 90 XIX wieku w Turku. Finowie założyli swój ZPN (Suomen Palloliitto) dopiero 20 lat później bo w roku 1907 I jeszcze w tym samym roku stali się członkami FIFA. Finowie nie mają jakiejś specjalnej historii w piłce (nie licząc piłki kobiecej która ma większe sukcesy na arenie międzynarodowej, a największym z nich jest ½ finał kobiecego Euro w 2005), ba do lat 80 ubiegłego wieku piłka ich prawie nie obchodziła, dopiero generacja takich gwiazd jak wspomniany wcześniej Jari Litmanen, Sami Hyypia, Mikael Forssell czy Matti Hautameki ożywiła trochę finów. Obecnie fiński system ligowy składa się z ośmiu poziomów + puchar krajowy. W pucharze Finlandii (zwanym Suomen Cup) może grać każdy klub, co też przełożyło się w roku 2009 na rekordową liczbę 356 drużyn które wystąpiły w tych rozgrywkach. Pierwsze Mistrzostwa Finlandii odbyły się w roku 1908 I odbywały się na zasadzie pucharu, a mistrzem okazała się być drużyna Unitasu Helsinki, która też zagrała pierwszy mecz klubowy z udziałem publiczności w Finlandii przeciwko Amateur-Sportverein z Sankt Petersburga (Rosja)który zwyciężyli goście wygrywając 3-0. Wracając do ligi, to system pucharowy utrzymał się do roku 1929 (z przerwą na rok 1914 gdzie nie grano z powodu wybuchu I Wojny Swiatowej). W sezonie 1930 zmieniono zasady, co oznaczało że Mistrzem Finlandii zostawał zwycięzca nowo powstałej „Mestaruussarja”. Grało w niej tylko 8 zespołów z czego dwa spadały do „Suomensarja”. O mistrzostwie zadecydował dodatkowy mecz pomiędzy HIFK a TPS w którym ci pierwsi pokonali TPS aż 4-1. Mecz ten był potrzebny, ponieważ po sezonie zarówno HIFK Helsinki jak TPS Turku mieli taką samą zdobycz punktową (12 ptk) oraz tyle samo zwycięstw i remisów (5-2).
W sezonach 1940, 1942, 1945, 1946, 1947, ze względu na II Wojnę Swiatową i inne zamieszania grano „po staremu” czyli zamiast rozgrywek ligowych były pucharowe. Natomiast w 1943 nie odbyły się w ogóle żadne rozgrywki. Dopiero w 1948r. Wrócono do rozgrywek ligowych, które zostały rozszerzone do 16 zespołów z których spadało do Suomensarja. Z sezonu na sezon liczba drużyn zmniejszała się o dwa, aby w roku 1950 wyniosła 10. W 1953 nastąpiła sytuacja podobna jak 23 lata temu, gdzie o mistrzostwie decydował mecz dodatkowy. Zagrały w nim dwie najlepsze ekipy, czyli VIFK i Jäntevä. Mecz wygrali lepsi, czyli zawodnicy VIFK 3-1. Ekstraklasa fińska nie zmieniała się zbytnio, oprócz kilku kosmetycznych zmian takich jak liczba zespołów, wprowadzenie baraży itp. Dopiero w 1979 Finowie zdecydowali się na drastyczną zmianę w lidze wprowadzając coś na kształt naszej ekstraklasy. 12 drużynową ekstraklasę po sezonie zasadniczym grupę mistrzowską oraz spadkową.Obie grupy liczyły po 8 ekip z czego do spadkowej dołożono cztery najlepsze zespoły z drugiej ligi czyli Ykkönen. Spadały dwie najgorsze drużyny z ekstraklasy (nie zależnie czy były ostatnie czy znajdowały się w środku tabeli, a do ligi awansowały dwie najlepsze z Ykkönen. Mestaruussarja trwała w takim systemie do roku 1985, z przerwą na sezony 86,87 gdzie powrócono do 12 ekip, a w 1988 zmieniono zasady z lat 79-85, dzieląc ligę na dwie grupy po 6 drużyn zamiast dwóch grup po 8 w każdej, rezygnując z dodatkowych czterech ekip z niżej ligi. Sezon 1990 przywitał nas ze zmianą nazwy z Mestaruussarja na Veikkausliiga, oraz z kolejną już zmianą systemu rozgrywek. Podział na grupy zastąpiono play-offami w których grało 8 najlepszych ekip z sezonu zasadniczego. Pierwsza drużyna grała z ósmą itd. Taki system prawie jak z dzisiejszego MLS (które jeszcze wtedy nie istniało)utrzymał się tylko sezon. Jako że Finom nudziło się strasznie i wciąż szukali zmian na lepsze, w sezonie 1993 postanowili powrócić do systemu z lat 79-85. Ale tylko na rok. Bo już w 1994 grało 14 drużyn, każda z każdym bez dzielenia na grupy, ani play-offy. Jak bardzo was zdziwię jeśli wam napiszę że rok 1996, to powrót do rozgrywek z roku 1988? Ci Finowie to straszliwe zrzędy, bo sezon 1997 Veikkausliigi powitał nas powrotem normalnych zasad, czyli 10 zespołowa liga, która utrzymała się aż do 1999, gdzie w przed naszym wejściem w drugie milenium, władze zmieniły zasady na następujące:
-12 drużyn, dwie grupy (8 drużyn w mistrzowskiej, 4 w spadkowej z czego ostatnia spadała, a dwie najgorsze grały w barażach.)
Na dwa lata znowu wrócono na zwykłą ligę, by w 2002 rozegrać ligę na zasadach z lat 79-85. 2003 rok, to powrót do normalności, bez grup, bez play-offów (czuję jakbym się powtarzał). Obecnie gra się 33 kolejek (każdy z każdym trzy razy) a mistrzem zostaje najlepszy. Najbardziej utytułowanym klubem jest HJK Helsinki który zdobywał mistrzostwo aż 27 razy. Dla porównania druga w tabeli FC Haka ma tych mistrzostw trzy razy mniej (9).

Ciekawostki:
* W 1990 królem strzelców został polak, Marek Czakon. W barwach Ilves Tampere zdobył 16 goli.
* Najwięcej meczów w lidze (441) ma Toni Huttunen, obrońca Myllykosken Pallo −47 który zakończył już karierę.
* Najlepszym strzelcem ligi jest rosjanin Valeri Popovitch, który w latach 1993-2009 strzelił 166 goli w 395 meczach, co daje mu średnią 0.42 bramki na mecz.
* Obecnym mistrzem jest SJK Seinajoki które zagra w II rundzie LM. Oprócz nich w europejskich pucharach zagrają RoPS, HJK oraz IFK Mariehamn (wszystkie pierwsza runda el. LE)
* Nazwa ekstraklasy Veikkausliiga pochodzi od narodowego bukmachera firmy Veikkaus.
* Srednia roczna pensja zawodnika (wraz z bonusami) w sezonie 2010 wyniosła 24,400€ (2,033€ miesięcznie)
* Finom nudziło się strasznie w zmienianiu zasad lig, gorzej niż szwedom.
* 28 klubów było dotychczas Mistrzem Finlandii
* Fińskie nazwy lig to:
- Veikkausliiga [Ekstraklasa] (1. poziom)
- Ykkonen,[Numer jeden], założona w 1973. (2. poziom)
- Kakkonen [Numer dwa], założona w 1973. (3. poziom)
- Kolmonen [Numer trzy], założona w 1973. (4. poziom)
- Nelonen [Numer cztery], założona w 1973. (5. poziom)
- Vitonen [Numer pięć], założona w 1973. (6. poziom)
- Kutonen [Numer sześć], założona w 1973. (7. poziom)
- Seiska [Numer siedem], założona w 1973. (8. poziom)

Dla porównania, kobiety grają tylko w pięcio poziomowej strukturze ligowej. #skandynawskifutbol