#stan #nauka #kruk #inteligencja Nieprzeciętna inteligencja kruków ... (@stanislaw-cybruch)

#stan #nauka #kruk #inteligencja Nieprzeciętna inteligencja kruków

Kruk uchodził w dawnych wiekach za symbol inteligencji, był – według podań - ptakiem wróżebnym i proroczym. Dziś uchodzi za jednego z lepszych "inteligentów" w świecie zwierząt.

W niektórych regionach Polski, obecnie w okresie zimowym, spacerują dumnie pod naszymi oknami, w poszukiwaniu żywności, czarne i czarno-szare okazałe kruki i gawrony. Ich wielkość i wygląd oraz inteligencja i spryt, budzą zainteresowanie uczonych, ale i szarych obywateli - dorosłych, dzieci i młodzieży. Potrafią podejmować podobnie inteligentne decyzje, jakie podejmują ludzkie nastolatki. Niezwykłą, czasem zadziwiającą inteligencją, wyróżniają się również wszystkie krukowate.

Niebywała praktyczna inteligencja kruków

Na przykład, gdy w ramach eksperymentu kruk widzi w pracowni naukowej, kawałek mięsa w plastikowej rurce, a obok leżą dwa druciki, w tym jeden lekko zakrzywiony na kształt haczyka, chwyta w dziób haczyk i potrafi nim wyciągnąć – bez podpowiedzi - mięso z rurki. A gdy innym razem znów mięso jest w rurce i kruk ma do dyspozycji dwa druciki proste to zakrzywia jeden w haczyk i sprytnie wygrzebuje nim mięso.

Duży powolny, czarno-szary kruk, mając do rozłupania orzech, a uwielbia jego ziarno, układa go precyzyjnie na szynie tramwajowej lub na pasie asfaltu ulicy, po którym najczęściej jadą samochody, i stojąc obok obserwuje dokładnie, kiedy orzech zostanie rozłupany. A gdy to nastąpi, wyczekuje na bezpieczny moment zjedzenia ziarna orzecha. Precyzyjne ułożenie orzecha na wąskim torze, jak i zjedzenie ziarna, po rozgnieceniu przez tramwaj czy samochód, nie stwarza mu większego problemu.

Krukowate, zdaniem naukowców, czyli kruki, gawrony, wrony, kawki i sroki są jednymi z najinteligentniejszych zwierząt na naszej planecie. Potrafią wykazać się zachowaniem inteligentnym na poziomie młodzieży człowieka. Chodzi oczywiście o dorosłe kruki. Dla porównania – pies na ogół potrafi dorównywać inteligencją ludzkim 2-latkom, a w 95. proc. podobne cechami do ludzi szympansy dorównują 4-latkom, zaś część delfinów wykazuje się mądrością taką, jak nasze 5-latki. A kruki - jak nastolatki.

Przebiegle używają innych jako narzędzi

Naukowcy, którzy prowadzą badania nad zachowaniem kruków i innych krukowatych, dowodzą, że ich inteligencja może być porównywalna do naczelnych takich m.in., jak szympansy i goryle. Mało tego - kruki i gawrony - mogą dostarczyć uczonym, wielu wskazówek niezbędnych do zrozumienia inteligencji człowieka. Dlaczego?

W badaniach laboratoryjnych i obserwacjach zachowania tych ptaków na wolności, zauważono, że choć mają całkiem różną budowę mózgu - krukowate, podobnie jak naczelne - "stosują kombinację wyobraźni abstrakcyjnej i antycypacji przyszłych wydarzeń do rozwiązywania problemów, a nawet ich unikania". I, co ciekawe, niektóre robią to nawet lepiej niż małpy.

Krukowate, w tym także oczywiście kruki, nie tylko używają narzędzi, ale używają ich do zdobywania lub przystosowywania innych narzędzi do swoich potrzeb, poprzez ostrzenie, np. patyków o twarde powierzchnie. Mają też jeszcze coś niezwykłego w swojej inteligentnej postawie, co w świecie zwierząt jest dość rzadkie. Mianowicie ptaki te używają z premedytacją i wyrachowaniem, innych gatunków zwierząt, jako przydatnych im narzędzi, a to już cecha typowo człowiecza.

Stosują świadomie radosne zabawy

Oprócz ludzi, do wspomnianego rozgniatania orzechów, pustynne i stepowe odmiany krukowatych, są znane z inteligentnego wykorzystywania silniej zbudowanych sępów do "otwierania" jaj strusia albo ułatwienia dostępu do mięsa padliny. Po wykonaniu całej żmudnej i trudnej pracy przez wielkich padlinożerców, czyli sępów, kruki, które całą akcję obserwują z ukrycia, nagle wyskakują z "krzaków" i odpędzają naiwnych silnych rywali "od stołu" z padliną, aby w pierwszej kolejności skorzystać z poczęstunku.

Ponadto krukowate, jak pokazuje amatorski film z głębokiej śnieżnej Rosji, lubią i umieją się bawić, przy użyciu przedmiotów. Clip dostępny na YouTube, przedstawia gawrona kilkukrotnie ześlizgującego się na plastikowej pokrywce, z nieźle zaśnieżonego dachu. Zadowolony, radosny ptak balansuje na "sankach", używając skrzydeł, a po zjeździe na dół, chwyta w dziób pokrywkę, aby ponownie podlecieć na szczyt i zrobić zjazd od nowa. Podobnych przypadków stosowania narzędzi do zabawy jest więcej.

Czczą zmarłych i używają języka dźwięków

Natomiast, gdy chodzi o stosowanie "pomocników", do zdobywania żywności - mało zwierząt jest w stanie przebić "pomysłowość" kruków z Nowej Kaledonii, które uważane są za najmądrzejszych przedstawicieli gatunku na świecie. Używają nie tylko gałązek do wypędzania insektów spod kory (robią to także niektóre papugi), ale także potrafią je dostosować, np. odpowiednio zagiąć, do wykonania precyzyjniej operacji.

Samica kruka Betty, użyta do celów naukowych w 2000 roku, poszła nawet jeszcze dalej. Niezwykłe zdolności "dziobodzielnicze" Betty, zaobserwowano w laboratorium w Wytham, Oxford, do którego trafiła wraz z samcem Ablem, który spędził 10 lat w zoo.

Nie tylko krukowate mają niezwykłe, wręcz rewelacyjne i zaawansowane zdolności i umiejętności w zdobywaniu pokarmu, jak też skłonności do zabawy, ale i wykazują bardzo bliskie więzi społeczne, np. czczą zmarłych, porozumiewają się skomplikowanym zrozumiałym jedynie wśród swoich, językiem dźwięków i gestów, jak i przekazują wiedzę następnym pokoleniom.

Markowanie sposobów ukrycia zjedzenia

Amerykańscy naukowcy ze Seattle udowodnili, że kruki mieszkające w ich studenckim kampusie, nie tylko rozpoznawały i atakowały zamaskowanych uczonych, którzy wcześniej łapali ptaki w celu ich oznakowania, ale przekazały swoją wiedzę o "złych naukowcach w maskach" kolejnym pokoleniom, które reagowały agresją za każdym razem, gdy w polu ich widzenia pojawiły się osoby "z opowieści" ich starszych pokoleń.

To jednak nie jedyne cechy krukowatych, które dzielą z ludźmi. Oprócz przekazywania młodym pokoleniom wiedzy z dziada pradziada, te inteligentne ptaki nie ufają także sobie nawzajem.

Znany jest wśród nich – nie tylko badaczom - proceder markowania sposobów ukrycia zdobyczy do zjedzenia. Ponieważ dobrze wiedzą, że są obserwowane przez swoich, to podobnie do wiewiórek, psów i ludzi, udają przed chytrymi "kolegami", że chowają np. orzecha w danym miejscu, aby faktycznie pod piórami zanieść go kilka metrów dalej.

Złośliwy jak człowiek, czyli jak kruk

Kolejną istotną i typowo ludzką cechą charakteru, jaką krukowate wyróżniają się i mogą się "pochwalić", jest zauważalna złośliwość. Znany m.in. z książek telewizyjnych odcinków serialowych o charakterze dokumentalnym, technolog z wykształcenia, Joshua Klein z Uniwersytetu w Nowym Jorku,, który od ponad 10 lat studiuje zdolności kognitywne (poznawcze) kruków, wie o tym wiele.

Joshua Klein w jednej ze swoich książek opisuje, jak ptak z jego badań o imieniu Pepper, był któregoś dnia tak bardzo sfrustrowany zadaniami, które w ramach eksperymentu wykonywał za orzeszki, że kiedy badacz Klein wyszedł na chwilę z pokoju i pozostawił na stole otwarty laptop, który kojarzył się Pepperowi wyłącznie z głupimi ćwiczeniami, wydziobał złośliwie z niego kilka klawiszy i porysował nimi ekran.

Zniesmaczony i sfrustrowany ćwiczeniami Pepper, po złośliwym porysowaniu ekranu laptopa, aby uniknąć podejrzeń swojego działania, zamknął się w klatce, a gdy naukowiec wrócił do pokoju, kruk-świętoszek nawet nie patrzył z klatki w kierunku zniszczonego komputera. Zdradziły go jednak ślady na dziobie.

Warto, a nawet należy na krukowate zwrócić uwagę i im pomagać, szczególnie teraz zimową porą, kiedy potrzebują pomocy. Może się nam kiedyś odwdzięczą, a będzie to ich – być może najmniej ludzkie zachowanie. Ale jednak nam konieczne.
Źródło: wpolityce.pl.

Stanisław Cybruch

Na zdjęciu ilustracyjnym – Kruk. Kruki gestykulują dziobami. Foto: rmf24.pl.google.com.