[pekas]

#sztuka
#sztukanadzis
#malarstwo
#obrazy
#malarstwopolskie
#matejko
#janmatejko
#historia

Jan Matejko - Władysław Biały w Dijon, 1867

Pochodzi ze zbiorów Pusłowskichw Krakowie, w których posiadaniu był od 1868. W 1953 Franciszek Ksawery Pusłkowski zapisał Uniwersytetowi Jagiellońskiemu swój pałac z ogrodem w Krakowie oraz część zbiorów. Po jego bezpotomnej śmierci Muzeum Uniwersytetu przejęło w 1968 większą część kolekcji Pusłowskich, w tym niniejszy obraz.

Scena przyjęcia przez księcia Władysława Białego - mnicha zakonu benedyktynów w Dijon - posła opozycji wielkopolskiej wzywającej go do objęcia tronu polskiego. Książę przedstawiony jest w habicie zakonnym, z pismem opatrzonym pieczęciami w ręku. Poprzez fragment półotwartego okna filarowej sali widoczny pejzaż. Na ramie okiennej jaskółka - symbol powrotu do kraju. Na filarze międzyokiennym napis: Wladislaws Albus beri Dux Poloniae bodie Frater Ord. Benedic. orat Memento Mori A DNI 1367. Na kapitelach filarów dwie kamienne tarcze herbowe z wyrytymi: IHS na jednej i liliami andegaweńskimi na drugiej.

Władysław Biały (zm.1388) książe na Gniewkowie z kujawskiej linii Piastów, syn Kazimierza III księcia inowrocławsko-gniewkowskiego, wnuk brata Władysława Łokietka, Ziemomysła. Po 1363, straciwszy nadzieję na koronę polską, sprzedał swe księstwo Kazimierzowi Wielkiemu, wjechał do Polski, jako "błędny rycerz" krążył po Europie, wreszcie w 1367 przyjął śluby zakonne w opactwie benedyktyńskim w Dijon. Po śmierci króla, popierany przez opozycję wielkopolską jako kandydat do tronu polskiego, przybył do Polski i zajął swe księstwo. Pobity przez starostów króla Ludwika Węgierskiego w 1376, poddał się z w Złotoryi i sprzedawszy ponownie swe księstwo królowi, wyjechał na Węgry gdzie objął opactwo. Później, około 1381 przebywał we Francji jako zakonnik w Dijon.

Postać inspirowana jest wizerunkiem na płycie grobowej w opactwie benedyktyńskim w Dijon, publikowanym w polskich czasopismach. Wnętrze sali opactwa wzorowane na alkierzyku baszty południowej w zamku w Dębnie. Data umieszczona na filarze międzyokiennym sugeruje, że nieprzypadkowo namalował Matejko ten obraz w 1867, czyli w 500-lece przyjęcia ślubów zakonnych przez Władysława.