[Kakergetes]

Józef Méleze - Modrzejewski przedstawia pasjonujące dzieje Żydów nad brzegami Nilu. Zaczyna od historii Mojżesza, który wyprowadził swój naród z Egiptu prawdopodobnie ok. r. 1270 p.n.e., w okresie panowania faraona Ramzesa ll, a kończy opisem antyrzymskiego powstania z lat 115-117 n.e. W książce opowiada o mało znanej kolonii żydowskich najemników ulokowanych na wyspie Elefantynie w V w p.n.e. i pozostających w służbie ostatnich faraonów i królów perskich; kreśli obszerną panoramę judaizmu hellenistycznego w Egipcie, od czasów Aleksandra Wielkiego po śmierć Kleopatry; poświęca wiele uwagi żydowskości wyrażanej w języku greckim i przez grecką kulturę; zapoznaje nas z życiem codziennym Żydów z Aleksandrii i doliny Nilu; analizuje degradację sytuacji politycznej egipskich Żydów pod panowaniem Rzymian, od Augusta po Hadriana; poświęca wiele uwagi przyczynom i przejawom antycznego antysemityzmu.

W każdym rozdziale książki autor oddaje głos źródłom. Cytuje papirusy greckie i aramejskie, wersety Biblii, inskrypcje i teksty autorów starożytnych zaopatrując je własnym komentarzem. Całość urozmaicają liczne ilustracje, tabele chronologiczne i mapy. Józef Méleze - Modrzejewski, wychowanek i były adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego, jest znany polskim czytelnikom z monografii Aleksandra Macedońskiego wydanej w r. 1958 (przedruk 1961). Od ponad czterdziestu lat przebywa we Francji. Jest profesorem emerytowanym historii starożytnej na Sorbonie oraz profesorem papirologii i praw antycznych w École Pratique des Hautes Études.

Spis treści

Przedmowa - 7

Świt: Faraonowie i "Wielcy Królowie"

I. Egipt biblijny - 17

Józef i jego bracia - 17

Mojżesz i faraon - 26

Droga przez pustynię - 32

II. Elfantyna-forteca: - 36

Kolonia judejska na południowej rubieży Egiptu - 36

Mibtahiah i jej mężowie: znakomita rodzina z czasów Artakserksesa I - 42

"Bóg nieba" i bóg wylewów Nilu - 54

Zenit: Egipt Lagidów

III. Problemy judaizmu aleksandryjskiego - 67

Aleksander i Żydzi - 67

Jak być Żydem i Grekiem? - 77

Opowieść miłosna - 89

IV. Nowa diaspora - 99

Wśród "Hellenów" - 99

Żołnierze Lagidów - 110

"Bóg Najwyższy" i "Wspaniałość Izraela" - 116

V. Prawo dla Żydów w Egipcie - 129

"Biblia Aleksandryjska" i demotyczny zbiór prawa lokalnego - 129

Prawo Mojżesza i królewski wymiar sprawiedliwości - 138

"Prawo kraju to jest prawo" - 145

VI. Żydowska świątynia w Egipcie Lagidów - 156

Echa kryzysu machabejskiego - 156

"Ołtarz Pana w sercu egipskiego kraju" - 161

Sceny z "Ziemi Oniasza" - 167

VII. U źródeł pogańskiego antysemityzmu - 172

Współczesne wizerunki w krzywym zwierciadle i starożytne mity - 172

Cud na hipodromie - 181

"Wzbudzają w nich odrazę" - 195

Zmierzch: Egipt w Imperium Rzymskim

VIII. "Sprawa żydowska" w Aleksandrii - 203

Schyłek - 203

Ekscesy prefekta Flakkusa - 208

Żydzi, Aleksandryjczycy i cesarz Klaudiusz - 218

IX. Czas nieszczęść - 231

"Chlubny życiorys" znakomitego Aleksandryjczyka - 231

Cud w Rzymie - 238

"Duch buntu" - 246

X. Wspomnienie - 258

Kto zburzył wielką synagogę w Aleksandrii? - 258

"Podatek żydowski" i "rachunek żydowski": świadectwo skarbowości cesarskiej - 265

Święto w Oksyrynchos - 272

Epilog - 277

Tablica chronologiczna - 285

Kalendarz - 290

Monety i miary - 292

Glossarium - 293

Bibliografia - 298

Indeks imion własnych - 315

Indeks źródeł - 335

Książkę można kupić mi.in. tutaj.

#ksiazki #historia #ciekawostkihistoryczne