Sekwencja zdjęć z Hubble'a przedstawiająca wybuch supernowej oraz rozc... (@Al_Ganonim)

Sekwencja zdjęć z Hubble'a przedstawiająca wybuch supernowej oraz rozchodzenie się echa świetlnego. Obróbka zdjęć i animacja autorstwa Judy Schmidt. Miejsce wydarzenia: galaktyka Centaurus A (NGC 5128). Supernowa otrzymała numerek katalogowy: SN 2016 ADJ.

To co widać jest zanikającym rozbłyskiem supernowej (czerwony blask). Niebieskawy pierścień to fala światła, która przechodzi przez kolejne warstwy materii międzygwiazdowej otaczającej supernową. Światło wędrując przez tę materię odbija się od niej częściowo i jest kierowane do obserwatora. Stąd nazwa: "echo świetle". Nie należy mylić tego z rozszerzaniem się pozostałości po supernowej, bo jest to zupełnie inna rzecz. Bazując na opisie filmu autorki, echo świetlne zaczęło być widoczne około miesiąc po pierwszej detekcji supernowej, a cała sekwencja zdjęć przedstawia półtora roku obserwacji.

Jednym z moich ulubionych przykładów echa świetlnego jest to, które powstało po wybuchu obiektu V838 Monocerotis. Gif tutaj. To tez nie jest ekspansja gazów i pyłów z wybuchu, tylko powiększająca się sfera światła z rozbłysku, która przechodzi przez kolejne warstwy materii międzygwiazdowej. V838 Mon jest o tyle ciekawy, że jego wybuch był spowodowany najpewniej zlaniem się dwóch gwiazd, które wcześniej trwały w stabilnym układzie kontaktowym. A ci, którzy śledzą mój #astronomiaodkuchni wiedzą, że układy kontaktowe to mój konik ( ͡° ͜ʖ ͡°). Jakiś czas temu pojawił się artykuł o przewidywanym zlaniu się innego układu kontaktowego w 2022 roku, ale niedawno został on zweryfikowany negatywnie. Okazało się, że przy jego przygotowaniu użyto danych z "literówką", która przesunęła jeden punkt obserwacyjny w czasie o 12 godzin, a to z kolei wyprodukowało bardzo intrygujące wyniki sugerujące, że układ się powoli scala. Tak się jednak nie dzieje, gwiazdki się kręcą, zaćmiewają, wymieniają materią, energią, polem magnetycznym, Coriolis je skrzywia, grawitacja rozciąga i tak się żyje powoli na tej galaktycznej wsi.

Jeszcze innym ciekawym przykładem echa świetlnego jest rozchodzenie się fal świetlnych spowodowanych zmianami blasku gwiazdy pulsującej RS Puppis. [Tutaj gif z animacją](https://miro.medium.com/max/436/1vFYs0Xnf-BEkNAHVx62M2w.gif).

Czystego nieba!
#astronomia #kosmos #ciekawostki